YAKUP KOCAMAN / İSTANBUL
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başekenomisti Dr. Fatih Birol, Türkiye'nin doğalgazda Rusya'ya bağımlı olmasını doğru bulmadıklarını belirterek, Türkiye'de nükleer santral kurulması gerektiğini söyledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından düzenlenen "Küresel Enerji Piyasalarının Son Durumu ve Gelecek Senaryoları" konulu panelde konuşan, Dr. Birol, "Biz Türkiye'nin Rusya'ya doğalgazda giderek bağlanmasını doğru bulmuyoruz. Türkiye'nin gaz ihtiyacını çeşitlendirmesi gerekir. İleride uluslararası politikada bunun Türkiye'ye bir etkisi olabilir. Doğalgaz dışında da nükleer enerjinin gözardı edilmeden pozitif bir şekilde tartışılması gerekiyor" dedi.

Birol, Türkiye'nin doğalgaz alımında Rusya ve İran'ın dışında Katar'ı da düşünebileciğini vurguladı. Nükleer santral kullanımının azalmasına rağmen, karbondioksit emisyonu (çevre kirleten gaz) açısından bir zararı olmaması nedeniyle dünyada yeniden ilgi görmeye başladığına dikkat çeken Birol, Türkiye'nin nükleer santral kurmayı olumlu şekilde düşünmesini önerdi. IEA Başekonomisti, bir nükleer santralin maliyetinin değişmekle beraber 2-3 milyar dolara kurulabildiğini söyledi.

OPEC, fiyatlarla oynuyor

Birol, petrol ihraç eden ülkeler organizasyonu OPEC'in şu anda dünya petrolünün yüzde 40'ını üretmesine rağmen petrol fiyatlarını istediği gibi dikte edebildiğini, 2010'dan sonra ise OPEC'in dünya petrol arzının yüzde 60'lara çıkacağı öngörüldüğünde dünyanın giderek OPEC'e bağımlı hale geldiğini söyledi. IEA Başekenomisti, OPEC üyelerinin petrol üretimini tamamen millileştirerek uluslararası petrol firmalarının işletmesine kapattığını hatırlatarak, "Bütün dünya Ortadoğuya muhtaç ve giderek muhtaç hale geliyor. Ama Ortadoğu'nun da reformlara ihtiyacı var. 2010'dan sonra OPEC'e alternatif bulmak zor" dedi.

Birol, Uluslararası Enerji Ajansı'nın isteğinin de OPEC ülkelerinin petrol işletmelerini uluslararası sermayeye açması yönünde olduğunu bildirdi.

Necdet Pamir: Rus doğalgazı yüzde 70 pahalı

Petrol Mühendisleri Odası Eski Başkanı Necdet Pamir, Botaş'ın resmi sır diyerek gizlediği Rusya doğalgazının ithal fiyatının bin metreküpünün 133 dolar, İran dogalgazının ise 132 dolar olduğunu açıkladı. TİM'in paneline konuşmacı olarak katılan Pamir, devletin mavi akım projesinde 2014'e kadar 'al ya da öde' yükümlülüğüne imza attırılması nedeniyle fazladan 13-14 milyar dolarlık riske girdiğini söyledi. Geçmişte siyasi etkilerle enerji arz ve talebinin abartılı şekilde planlandığını hatırlatan Pamir, Türkiye'de ne zaman bir şeyler pazarlanacaksa 'karanlıkta kalacağız' senaryoları sonucu yap-işlet devret modeliyle santraller kurulduğunu, bu nedenle 2019'a kadar pahalı elektriğe 19 milyar dolar ödemek zorunda bırakıldığını söyledi.