Türkiye Büyük Millet Meclisi, geçen hafta içerisindeki yoğun çalışmalarıyla 16.07.2003 günü 4947 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Teşkilatı Kanunu'nu kabul etmiştir. Bu Kanun, sosyal güvenlik alanında olduğu gibi bütün düzenlemeleriyle de bir dönüşümü gerçekleştirmiştir. Bu kanunun 19. maddesiyle, çalışma mevzuatının denetimi görevini yürütmekte olan İş Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın teşkilâtlanması içindeki konumunun, gerek millî mevzuata -Bakanlıkların kuruluşu hakkındaki 3046 sayılı Kanuna- ve gerekse Uluslararası 81 sayılı Sözleşme'de belirlenen ilkelere uygun hale getirilmesi amacıyla, 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Kuruluşu ve Görevleri Hakkındaki Kanun'un 15. maddesinde değişiklik yapılarak İş Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın görevleri günün şartlarına göre yeniden düzenlenmiş ve İş Teftiş Kurulu'nun görevlerini Bakan adına yapacağı belirtilmiştir. 5690 sayılı Kanun'la onaylanan Sanayi ve Ticarette İş Teftişi hakkındaki 81 numaralı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi'nin 4'üncü maddesi "çalışma teftişi, üye memleketin idarî usulleri ile kabili-telif olduğu nispette merkezi bir makamın nezaret ve murakabesine tâbi bulunacaktır." hükmü ile iş teftişinin merkezi bir makama bağlı ve aynı sözleşmenin 6'ncı maddesi ile de iş teftişi personelinin her türlü etkiden uzak tutulması gerektiği belirtilmiştir.

3146 sayılı Kanun'un değişik 15. maddesindeki düzenleme şöyle: "İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, Bakan adına aşağıdaki görevleri yapar:

a)Çalışma hayatı ile ilgili mevzuat çerçevesinde programlı veya program dışı teftiş, inceleme, soruşturma yapmak, gerekli önlemleri almak veya aldırmak,

b)Uluslararası sözleşmeler çerçevesinde işyerlerinde uygulamaları incelemek ve izlemek,

c)Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izlemek,

d)Çalışma hayatı ile ilgili mevzuat çalışmaları yapmak, gerektiğinde, teftiş ve denetimleri sonucunda, mevzuatın aksayan yönleri, uygulanabilirliği, sektörel bazda ilgili kurum ve kuruluşlarca alınması gereken önlemleri belirleyen Genel Değerlendirme Raporu hazırlamak,

e)Denetim sonuçlarına ilişkin istatistikleri tutmak, değerlendirmek ve yorumlamak,

f)Özel kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak,

g)Müfettişlerin iş teftişi ile ilgili faaliyet ve işlemleriyle ilgili teftiş, inceleme ve soruşturmaları yürütmek,

h)Bakanlık makamı tarafından verilen benzeri işleri yapmak.

İş Teftiş Kurulu ve müfettişlerin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usulleri tüzük ile düzenlenir."

Yarım yüzyılı aşan süreçte iyice yerleştiği üzere, İş Müfettişleri'nin görevi, çalışma hayatında kamu düzeninin sağlanması için iş teftişi yapmaktır. 5690 sayılı Kanun'la onaylanan Sanayi ve Ticarette İş Teftişi hakkındaki 81 numaralı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi'ne göre, iş müfettişinin merkezi bir makama bağlı olması kadar siyasi ve her türlü etkiden uzak tutulmalarını sağlayacak güvenceli bir statüye kavuşturulmaları konusunda gerekli yasal düzenlemelerden kaçınılamaz. Anılan sözleşmenin öngördüğü İş Müfettişi'ni koruyucu üst düzey statü, Türk İdare Hukuku ve yapılanması açısından Bakan adına görev yapmaya ve müşterek kararnameyle atanmaya tekabül etmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri, Bakanlık Müfettişi statüsündedir. Ek gösterge, tazminatlar, yan ödemeler, harcırah miktarı vb. tüm özlük hakları, Bakanlık Müfettişi statüsünde olanlarla aynıdır. Ancak müşterek kararname ile atananları belirleyen 2451 sayılı Kanun'un 2 sayılı cetvelinde İş Müfettişleri zikredilmediğinden, önceleri müşterek kararnameyle atanan İş Müfettişleri, bir süredir bakan onayı ile atanmaktaydı. İşte bu nedenle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri'nin yeniden müşterek kararnameyle atanabilmelerini sağlamak amacıyla, 4947 sayılı Kanun'un 41. maddesiyle, '2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama usulüne ilişkin Kanun'un 2 sayılı cetvelindeki "Bakanlık Müfettişleri (Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları ve Bankalar Yeminli Murakıpları dahil) cümlesine, 've Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri' unvanı eklenmiştir." Ve ayrıca 4947 sayılı Kanun'un Geçici 1. maddesinin C bendine "Bu kanunun yayımı tarihinden önce atanmış bulunan Baş İş Müfettişleri ve İş Müfettişleri bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kararname ile atanmış sayılırlar" hükmü de eklenmiştir. Bu oluşum, İş Müfettişleri'ne mevcut görevleri yanında kayıtdışı ekonomiyle mücadelede daha fazla etkinlik sağlayacaktır.

4947 sayılı Kanun, yukarıda belirtilen ve belirtilmeyen hükümleriyle İş Müfettişleri hakkında özlem duyulan bir görev ve özlük statüsü oluşturmuş bulunmaktadır. Bunda emeği geçenlere, başta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat BAŞESGİOĞLU'na, komisyona, milletvekillerine vb teşekkür ediyorum.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu