Son 5 yılda Öğrenci Seçme Sınavı'na (ÖSS) giren lise birincilerinden 7 bin 975'i, devlet üniversitelerinde kontenjan ayrılmasına karşın üniversiteyi kazanamadı. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), lise ve dengi okulları birincilikle bitiren adayların yerleşebilmesi için devlet üniversitelerinin her bölümünde en az 1 kişilik kontenjan ayırıyor. Bu haktan yararlanabilmek için adayın ÖSS'yi kazanması gerekiyor. Sınav sonuçlarına ilişkin istatistiklerden derlenen bilgilere göre, 2002-ÖSS'ye giren lise birincisi 6 bin 236 adaydan, 2 bin 107'si açıkta kaldı. Adaylardan 3 bin 477'si lisans, 600'ü ön lisans, 108'i Açıköğretim olmak üzere toplam 4 bin 185'i ise bir yükseköğretim programına yerleştirildi. 2001-ÖSS'de 1882, 2000-ÖSS'de 1581, 1999-ÖSS'de 1312, 1998-ÖSS'de de 1093 lise birincisi üniversiteyi kazanamadı. YÖK, tek sınav sistemine geçilmesinin "doğru bir uygulama olduğunu" savunmak amacıyla 2 yıl önce hazırladığı bir raporda, üniversiteye yerleşemeyen lise birincilerinin çoğunluğunun mesleki ve teknik lise mezunları arasından çıktığını bildirmişti.