Kemal Derviş'in aniden ortaya çıkarılışı ve topluma taze bir umut olarak sunulduğu günlerde yükselişine ara veren kriz, kaldığı yerden devam etmeye başladı.

Kemal Derviş'ten asgari 25 milyar dolar bekleniyordu. Bu rakamın belirlenmesinde mantıklı bir yöntem uygulanmamış olabilir. Sonuçta piyasalar, krizin durdurulabilmesi için 25 milyar dolara ihtiyaç duyulduğu ve bu parayı uluslar arası piyasalardan sağlayacak kişinin Kemal Derviş olduğu konusunda şartlandırıldı.

Beklentilerin gerçekleşmeyeceği bizzat Kemal Derviş tarafından açıklandı. Hükümet'e kabul edilmesi mümkün olmayan şartlar dayatıldı. Mevcut koalisyon yapısı ve Meclis aritmetiği çerçevesinde kanunlaşması son derece zor olan 15 önemli konuda yasal düzenleme yapılması halinde kredi imkanının ortaya çıkabileceği söylendi. Bu taleplere Ecevit'in olumsuz tepkisi, koalisyon partileri arasındaki çatlakların büyüyerek kamu oyuna yansıması piyasalardaki tedirginliği had safhaya çıkardı. Dövize talep yeniden patladı ve dün dolar yaklaşık % 8 oranında değer kazandı.

Türkiye'ye dış kredi sağlayacak olan devlet veya uluslar arası kuruluşların, Kemal Derviş vasıtasıyla dile getirdikleri taleplerin sadece ekonomik tedbirlerden ibaret olduğunu düşünmek, aşırı iyimser bir yaklaşım olur. Kamu oyuna yansımayan, perde gerisinde, Kıbrıs veya Güneydoğu gibi konularda taviz taleplerinin bulunma ihtimali kuvvetlidir. Bu noktadan sonra, istenen tavizler verilse dahi piyasaların toparlanması mümkün görülmüyor.

Koalisyon çatırdıyor

ANAP ve MHP, krizde kendi sorumluluklarının bulunmadığı konusunda kamu oyunu ikna edebilmek için birbirlerine saldırıyorlar. Saldırıların şiddeti bir hayli yüksek ve yıpratıcı. Sorumluluktan kurtulmaya yönelik çabalarının beyhude olduğunu, sokaktaki vatandaşın krizin sorumluluğu konusunda koalisyon ortakları arasında ayırım yapmadığını görmeleri fazla zaman almayacaktır.

Koalisyonu oluşturan 3 parti, ekonomik krizden eşit oranda sorumludur. Son üç Hükümet'in kurulmasına destek veren ve iktidarda kalmalarını sağlayan herkes, sivil toplum örgütleri, diğer kuruluş ve örgütler, akademisyenler, köşe yazarları, basının büyük bölümü de bu sorumluluğa ortaktır. Hükümeti oluşturan partiler yaptıkları hatanın bedelini, enkazın altında kalarak ödeyeceklerdir. Peki, enkaz yığınına dönen bu ülkenin 65 milyon vatandaşı ne yapacaktır?

Dövizdeki her artış Hükümet'in ömrünü kısaltmaktadır. Önümüzdeki günlerde Hükümet iktidardan düşecek veya düşürülecektir. Kemal Derviş ise kaçmak için bahane aramaktadır.

Ekonomi henüz dibe vurmadı

1997 yılının Temmuz ayından beri uygulanan hatalı politikalar yaşanan krizi doğurmuş, kriz de ülke ekonomisini çökertmiştir. Üretim sektörü felç olmuştur. Yüksek reel faiz, likidite ihtiyacı, yükselen döviz ve güven bunalımı reel sektörü vurmuştur.

Dövizin fiyatı arttıkça, 15-20 milyar dolar açık pozisyonu bulunan bankacılık sektörünün zararı ve mali yapısındaki bozulmanın oranı artmaktadır.

65 milyon insan fakirleşmiştir, fakirleşmeye devam etmektedir. Ücretlinin maaşı her gün erezyona uğramaktadır.

Ancak yangın henüz sönmemiştir. Ekonomi henüz dibe vurmamıştır, uçuruma yuvarlanmaya devam ediyor.

Yurt dışından ciddi bir kredi desteği gelmediği taktirde dövizin fiyatındaki artış devam edecektir. İç borç stoğu makul bir seviyeye, örneğin 20 milyar dolar seviyesine, düşünceye kadar dövize talep durmayacaktır. Bu durumda Hükümet vadesi gelen iç borcu ya Merkez Bankası kaynaklarını kullanarak, yani para basarak ödemeye çalışacak veya konsolidasyona gidecektir. Başka seçeneği bulunmamaktadır.

Ekonomi dibe vurduğunda döviz bazında ucuzlamış, adeta kelepir hale gelmiş Türk şirketleri yabancılar tarafından kapışılacaktır.

En çok korkulanın, yani sosyal patlamanın olmamasını içtenlikle temenni ediyorum. Zira, milyonlarca işsiz ordusuna her gün yenileri eklenmektedir. Zira, krizin etkilerini vatandaş bundan sonra yoğun olarak hissetmeye başlayacaktır. Kurşun yarası soğumaya başlamıştır.

NURETTİN CANİKLİ

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu