T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Ekmek maliyeti ve 3 ayrı hesap

Ne savaş, ne terör; insanımızın asıl gündemini geçim sıkıntısı. Herkes akşam evine götüreceği ekmeğin hesabını yapıyor. Tarım Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, "Un fiyatlarındaki artış spekülatif. Halkın ekmeğiyle oynuyorlar" diyor ama ortada kalan her zaman olduğu gibi yine halk ile fırıncılar oluyor. Maliyet artışı karşısında fiyat ayarlamak zorunda kalan fırıncılar, zammın vicdan azabını en çok çeken kesim. Fakat tartışmalarda bir başka nokta daha dikkat çekiyor; ekmek maliyeti üzerine yapılan hesaplardaki farklılıklar. Bakan Yusuf Gökalp'in hesabına göre 200 gram bir adet ekmeğin maliyeti, fırıncı ve bayii kârıyla birlikte 145 bin 971 lira.

Ekmek maliyetindeki mamüllerin oranlarına bakıldığında da, un bedeli yüzde 34.4, işçilik giderleri yüzde 14.7, genel maliyet giderleri yüzde 27.2 paya sahip. Maliyet içindeki fırıncı kârı yüzde 7.6 oranında kalırken, KDV yüzde 0.8, bayi karı da yüzde 15.3 olarak hesaplanıyor. Bakan Gökalp, TMO'nun hesaplamalarına göre, 50 kilogramlık bir çuval unun satış bedelinin 16 milyon 557 bin lira ile 17 milyon 500 bin lira arasında değiştiğini, ancak piyasada şu anda aynı miktardaki un fiyatının 20 milyon liradan satıldığını ifade ediyor.

Hangi hesap doğru?

Ancak reel kesimin hesaplarına göre durum farklı. İzmir Ticaret Odası (İZTO) Başkanı Ekrem Demirtaş'ın açıkladığı maliyet hesabına göre son bir yıllık dönemde un fiyatları yüzde 174, maya yüzde 27, katkı maddeleri yüzde 87, elektrik yüzde 131, akaryakıt yüzde 106 ve işçilik ücretleri yüzde 20 arttı. Sektörün üretim girdi fiyatlarının serbest piyasada oluştuğunu ve hiçbir girdinin devlet tarafından sübvanse edilmediğini belirten Demirtaş, hesaplamalarına göre 300 gram ekmeğin fiyatının 304 bin 537 lira olduğunu açıkladı.

Birinci kalite ekmek üretimi yapan Fırıncı Kedem Gemici'nin verdiği bilgilere göre bir çuval unun fiyatı 27 milyon lira. Bir çuval undan en fazla 330 ekmek yapılabiliyor. Yani ekmek başına 80 bin lira maliyet. Bu da 175 bin liradan satılan 200 gramlık ekmek içerisinde yaklaşık yüzde 46'lık bir maliyet demek. Bir koli mayanın 18 milyon lira, 20 kiloluk bir çuval katkı maddesinin 40 milyon liraya çıktığını belirten Gemici, "Kira, servis, işçi ücreti, vergi, yakıt gibi kalemlerde eklenince şu şartlarda 200 gramlık ekmeğin maliyeti 150 bin lirayı geçiyor. Maliyetin düşmesi için ya devletin sübvanse temesi gerekiyor ya da üretim miktarının çok yüksek olması gerekiyor" diyor.

Aslında ekmek üzerene yapılan bir başka maliyet hesaplaması daha var. O da asgari ücretli ve sabit gelirlinin yaptığı hesap. Asgari ücretlinin bir aylık geçimindeki ekmeğin maliyeti yüzde 40. 4 kişilik bir ailenin günlük ekmek gideri ortalama 1 milyon lira. Ayda 30 milyon lira eder. Yani aylık gelirin yaklaşık yüzde 40'ı sadece ekmeğe ancak yetiyor. Biz sadece ekmek üzerine yapılan maliyet hesaplamalarını karşılaştırdık, gerisi hükümetin ve spekülatörlerin insafına kalmış...

Sakarya esnafı toza teslim

Marmara depreminin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen Sakarya'da altyapı ve yol yapımının hala tamamlanamaması şehirdeki ticareti hayatı olumsuz etkiliyor. Toz toprak içerisindeki şehirde insanlar çarşı-pazara rahatlıkla çıkamadıkları için esnaf adeta sinek avlıyor. Bayındırlık Bakanlığı'nın altyapı ihalelerini çok sayıda şirkete vermesi yüzünden, Sakarya sokakları yapboz tahtasına dönmüş. Sakarya'nın en eski çarşısı Uzun Çarşı'da bile durum aynı.

Çarşı esnafından İbrahim Selamet, toz ve çamur yüzünden halkın çarşıya gelmediğini belirtiyor. Büyük alışveriş merkezleri de olmadığı için Sakaryalıların İzmit'e alışverişe gittiğini kaydeden Selamet, "İzmit'teki alışveriş merkezlerine giden müşterilerin yüzde 54'ünün Sakaryalı olduğu söyleniyor. Özellikle hafta sonları bu alışveriş merkezlerinin otoparkları 54 plakalı araçlarla doluyor" diyor.


15 Ekim 2001
Pazartesi
 
YILMAZ YILDIZ


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Aktüel | Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED