Çalışma hayatının mutlu sonu olması beklenen aşamasıdır, "emeklilik". Şüphesiz her bireyin işsiz kalmama arzusu kadar önemli, emeklilik isteği. Gelir güvenliği olmaksızın mutluluğu özümsemek mümkün olmuyor, bu dünyada. Öyleyse bireylere işsizliğe "işsizlik sigortası", çalışamamaya da "yaşlılık sigortası" yoluyla gelir güvencesi sağlanması, toplumsal yaşamın en belirgin hasılası olmalıdır. Sözkonusu gelir güvencesi keyfiyetinin hafife alınacak yönü de yok. Çünkü toplumsal dengeleri, gelir güvencesi dışında, barışla sağlamak mümkün olmuyor. Bu bakımdan sosyal güvenlik sisteminin bütün bireylere sağlık ve gelir güvenliği temin edecek şekilde temel yasalara kavuşturulmasından kaçınılamaz. Genel sağlık sigortası yoluyla primli olarak,bütün bireylerin doğumdan itibaren hastalıklara karşı sigortalılığı sağlanırken; genel yaşlılık sigortası yoluyla da, temel sosyal güvenlik ilkelerine bağlı kalınarak, emekliliği gerçekleştirilmelidir. Okuyucularımızın soruları ve cevaplama istekleri de bu beklentilerin laboratuarı gibidir. Aşağıda birkaç örnek üzerindeki çalışmamızı okuyalım, şimdi.

1Mustafa KORKMAZ (BALIKESİR) : Babam, 1938 doğumlu. Çalıştığı yerde 1957 yılından 3 aylık sigortası çıktı. Şu anda 63 yaşında olduğuna göre, askerliğini ödese, hangi şartlarda ve nasıl emekli olabilir ?

4447 sayılı Kanun ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'na eklenen geçici 8l. maddenin (A) fıkrası'ndaki "Bu Kanunun yürürlük ñ08.09.1999- tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümlere göre yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlar ile sigortalılık süresi (...) 23 yıl ve daha fazla olan erkekler hakkında, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan hükümler uygulanır." düzenlemesi doğrultusunda, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 60. maddesinin A-b. fıkrasındaki sigortalının "(...) erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması şarttır." hükmü uyarınca, yaş ve sigortalılık süresi yönünden şartları yerine getirmiş olduğundan, sadece 3600 prim ödeme gününü tamamlamasıyla SSK'ndan yaşlılık aylığını isteyebilecektir. Üç aylık sigortası, eksiksiz 90 gün ise, kalan 3510 günü askerlik süresini borçlanıp ödeyerek ve derhal isteğe bağlı sigortadan yararlanarak tamamlamalıdır. Çünkü askerlik süresi de eklendikten sonra, kalan süre, isteğe bağlı sigortaya başvurulup ertesi aydan itibaren ödemelerin yapılması suretiyle tamamlanmadan, belirtilen yaşlılık aylığı talep hakkından yararlanılması mümkün değildir.

2Mehmet GEYSİ : 21.11.1960 doğumlu. 01.12.1977 tarihinde ilk defa sigortalı olmuştur. Toplam prim ödeme gün sayısı, halen 7500 gün civarındadır. Yeni çıkan Kanun'un geçiş süresi iptal edildiğine göre, 01.12.2002 tarihinde emekli olması gerekirken, kendisinin nasıl etkileneceğini ve hangi tarihte emekli olabileceğini öğrenmek istiyor.

4447 sayılı Kanunla eklenen geçici 81. maddenin kademeli geçişi düzenleyen hükümlerinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesine ilişkin gerekçeli karar, henüz Resmi Gazete'de yayınlanmamıştır. Yayınlansa bile, sistemi dikkate değer bir ölçüde değiştirmeyi gerektirecek yasal düzenlemeyi öngörmeyecek, sadece daha adil bir geçiş düzenlemesi önerecektir, tahminlere göre. Bunun için, okuyucumuz hakkında da anılan geçici madde hükmüne göre, yorum yapmamızda bir sakınca yok.

Okuyucumuzun 08.09.1999 tarihi itibariyle sigortalılık süresi, 21 yıl 9 ay 8 gün olarak hesaplanmaktadır. Geçici 81/B-b. maddesinin hükmüne göre, 25 yıllık sigortalılık süresini, 46 yaşını ve en az 5000 prim ödeme gününü tamamlaması gerekmektedir. 25 yıllık sigortalılık süresini 01.12.2002 tarihinde, 46 yaşını ise 21.11.2006 tarihinde tamamlayacaktır. Verdiği bilgiye göre, prim ödeme gün sayısı yönünden sorunu kalmamakla birlikte, 21.11.2006 tarihinden önce, Kurum'dan yaşlılık aylığını isteyemeyecektir. Ancak 01.12.2002 tarihinden sonra, prim ödeme gün sayısını ve sigortalılık süresini doldurduğunu SSK'ndan alacağı bir yazı ile kanıtlamak şartıyla, kıdem tazminatı almak amacıyla hizmet akdini feshetme hakkını elde edecektir.

3Recep BAHAR : Patronunun sigortalılığının 1977 Eylül ayında başladığını, 5700 prim ödeme gününün dolduğunu, ne zaman emekli olacağını öğrenmek istediğini belirterek mail mesajı göndermiştir.

Okuyucumuzun patronunun Bağ-Kur sigortalısı olduğu tahmin edilmekle birlikte, kesinlik olmadığından ve doğum tarihi de gün/ay/yıl olarak belirtilmediğinden yorum imkanı bulunamamıştır. Ancak, varsayımlarla bir şeyler söylenebilecektir. 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu'na 4447 sayılı Kanunla eklenen geçici 10.maddenin (a) fıkrasına göre, 01.10.1999 tarihi itibariyle 22 yıl 1 aylık prim ödeme süresi varsa, anılan tarih itibariyle emekliliğine 3 yıldan az süre kaldığından, 25 tam yıl prim ödemesi ve 45 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir, emekli olabilmesi için. Eğer aralıksız prim ödemişse, 25 tam yıl prim ödeme süresini Eylül 2002 ayında dolduracaktır. Bu tarihte 45 yaşını da doldurmuşsa, varsayımlarımızın geçerliliği şartıyla, Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığını isteyebilecektir.

Not: Kıdem tazminat tavanı 15-10-2001 tarihi itibariyle 884 milyon 830 bin liraya yükselmiştir.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu