Dayatmacı yönetimler, genellikle kısa olan ömürlerini uzatmak için, politikalarını desteklemeyen düşünce ve kitaplara karşı savaş açar. Onlar toplum ve hayata karşı kitapları göklere çıkararak, insanın direnme gücünü yok etmeye çalışır. Kitapların değiştirici gücü, baskı ve şiddet dönemlerinde yeni boyutlar kazanır.

Türkiye'de sivil ve askeri yönetimlerin dayatmacılığı bir devlet politikasına dönüştürmeleriyle, Anadolu insanının çok kültürlü, zengin düşünce dünyası yok oldu. Tek boyutlu baskıcı yönetimler, Anadolu'nun bütün dünyaya ışık tutan zengin kültürünü çoraklaştırdı.

Anadolu insanının mayası, Mesnevi'yle yoğrulmuştur. Onlar için, Mevlana'sız, Gazali'siz ve Yunus'suz bir dünya düşünülemezdi. Sözkonusu öncüler, yönetenler ile yönetilenler arasında bir köprü olmanın ötesinde, her iki kesim için de düşünce ve eylemin kaynağıydılar. Onlar Anadolu'nun kültürel ve ekonomik zenginliğinin sürükleyici gücüydüler.

Dünyanın büyük değişimlerin arifesinde olduğu bir dönemde, Türkiye okuma ve düşünme özürlü insanların ülkesi oldu. Yaptıkları "27 Mayıs" darbesiyle, Türkiye'yi Avrupa'nın en yoknsul ülkesi haline getiren subayların, yüzde doksanı en beğendikleri kitabın "Beyaz Zambaklar Ülkesinde" olduğunu söylemişlerdi. Sonradan bu kitabın da kendilerine üstleri tarafından resmen tavsiye edildiği ortaya çıkmıştı.

Mevlana'nın "Düğün Gecesi" olarak nitelendirdiği ölümünün yeni bir yıldönümünde sivillerin durumu askerlerden çok farklı değil. Türkiye ekonomik açıdan olduğu gibi, kültürel açıdan da yoksullaşıyor. Dayatmacı yönetimlerin elinde ekonomik zenginliğini yitiren Türk toplumu, kültürel derinliğini de yitirdi.

Kuşkusuz herkesin her kitabı okuması gerekmez. Ancak bazı kitaplar vardır ki, onların döne döne okunması gerekir. Çünkü o kitaplar yüzlerce yıl önce yazılmış olsalar da, her dönemde onların herkese ulaştırılması gereken mesajları vardır. Mesnevi işte o sözkonusu kitaplardan biridir.

Mesnevi'yi anlamayan Anadolu'yu anlayamaz. Mesnevi Anadolu'yu değiştiren kitaptır. Kitapların değiştirici gücünü gösterme bakımından Mesnevi çok çarpıcı, çok önemli bir örnektir. Dante, Shakespeare, Goethe ve Dostoyevski gibi, Mevlana da bir tek ülkede değil, her ülkede etkili olmuştur. Mesnevi İslam dünyasında olduğu kadar, Batı dünyasında da değiştirici bir işlev yüklendi.

Altı kitap ve binlerce beyitten oluşan hikaye, masal, fıkra ve anılarla dolu Mesnevi din, ırk, renk ve cinsiyet gözetmeden herkesin ayna gibi, kendini gördüğü bir kitaptır. Düşünce ve edebiyat dünyasında onun kadar etkili olmuş kitap çok az bulunur. Güneşin altında ele alıp, tartışmadığı konu yoktur. O hayatı güçleştirmez kolaylaştırır, korkutmaz ümitlendirir ve nefret ettirmez sevdirir.

Mesnevi semada simgelendiği gibi: "gökyüzüne ağar, yeryüzüne yağar." O, elde ettiği her şeyi paylaşır, paylaşılmayan zenginliğin toplumları değiştiremeyeceğini bilir.

NAZİF GÜRDOĞAN

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu