1991 yılında Ebrar Yayınları tarafından yayınlanan Kelime Meali, bu kez herkesin yararlanabilmesi için, tam metin Türkçe meal eklenerek "Kur'an-ı Kerim ve Kelime Meali" ismiyle okucuya sunuldu. Meal, diğer meallerden farklı olarak şu özelliklere sahip; öncelikle ve orijinal olan, ayetlerin altına kelime kelime bir lügat çalışması gibi Türkçe anlamları yer alıyor. Bu, Tefsir öğrencilerinin, Celaleyn ve benzeri meal türü Arapça tefsirleri hocadan dinlerken kolaylık olsun diye kelimelerin altına kurşun kalemle Türkçe not düşmelerinin benzeri bir çalışma, kırık mâna..

Osmanlı'dan bu yana

Çalışma, Ebrar Yayınları tarafından 1991'de bir ilk olarak gerçekleştirilmiş, bu Türkçe'de latince olarak bir ilk olmuştu. Osmanlı Türkçesinde ise bunun ilk örneği; Hicri 734, Miladi 1333 tarihinde görülmüştü. Satır araları Türkçe Tercümeli Kur'an diye ifade edilen bu çalışma, farklı zamanlarda farklı şahıslar tarafından miladi 1639'a kadar yapıldı. Ebrar'ın Kelime Meali hem latince olarak ilk, hem de bu tarihten sonra olması itibariyle ilk. Yakın zamanda, Farsça matbu Kelime Meali okuyan hacıyı Kâbe'de gördüğünü bir umre anısı olarak dinledik. Bu uygulamanın Farsça'da ne kadar zamandan beri olduğuna dair bir bilgimiz yok. Türkiye'ye yerleşmiş bir Afganlı ailenin Ramazan hatmine gittikleri evde unuttukları Kur'anın, satır satır Afgan dillerinden biriyle, elle tek tek yazılarak Kelime Meali oluşturulmuştu.

Meali hazırlayan Medine Balcı eseri şöyle takdim ediyor: "Esasen meal ve tefsir, Kur'an-ı öğrenme ilminin en sonu ve en yücesidir. Medreselerde Kur'an tahsili için; Sarf, Nahiv, Akaid, Fıkıh Hadis Kelam, Mantık, Edebiyat, Belağat, İlmi Vaz'ı, Usulu Fıkıh, Usulu Hadis, en son olarak da Meal ve Tefsir okunurdu. Bu yoldaki eğitim için millet ve devlet seferber olmuştu. Fertdlerin çoğu bu yolda canla başla çalışıyor: "İlahi sen okuyandan razı ol. /Okuyanı koruyandan razı ol./ İlahi sen ders verenden razı ol. / Mektebe bir post serenden razı ol." diye memnüniyetlerini izhar edip dua ve teşvikte bulunuyordu. Şehirler kasabalar, köyler ve mahalleler bu dualardan nasipleniyordu."

Bilgilenmek için

Balcı, meal okumanın önemine de dikkat çekiyor; "Kur'an-ı Kerim'in harfiyyen tercümesini yapmak mümkün olmadığı içindir ki, Türkçe'de; tercüme yerine meal ifadesi kullanılmıştır. Meal ve benzeri çalışmalar Kur'an yerine geçmediği için okuyanın hüküm çıkarmasına değil bilgilenmesine yardımcı olurlar. İmanı bütün insanlar Kur'an'ın mealini öğrenmekten çekinirken, meali kendi görüşüne göre tefsir edip meal bilmeyen Müslümanın zihnini çelmek isteyenlere karşı çare yine Müminlerin meal okumasıdır." Meal çalışması, Ebrar Yayınları, Göksel Sk. Gökler Sit. B 2/1 Merter - İstanbul adresinden ve 0212-482 59 00 nolu telefondan istenebilir.