Selahattin Demirtaş, 10 Nisan 1973 tarihinde Elazığ’ın Palu ilçesinde doğdu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olan Selahattin Demirtaş, bir süre kardeşi Aygül Demirtaş ile birlikte serbest avukatlık yaptı. 2004 yılında İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şube Başkanı oldu. Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve Uluslararası Af Örgütünün Türkiye Şubesi yöneticiliklerinde bulundu.
Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. Dönem Diyarbakır Milletvekili ve 1 Şubat 2010 den itibaren (BDP) Barış ve Demokrasi Partisi eş genel başkanlığı yaptı. 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan olan 24. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde BDP’nin desteklediği bağımsız aday olarak Hakkari’den aday oldu ve tekrar Milletvekili seçildi.
2006 yılında yaptığı bir konuşmada Roj TV’de bir tartışma programına telefonla katılan Demirtaş, hapiste bulunan PKK lideri Abdullah Öcalan için “Kürt sorununun çözümünde rolünün değerlendirilmesi gerekir” ifadelerini kullandığı için hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçlamasıyla soruşturma açıldı. 2010 yılında sonuçlanan davada kendisi 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı ancak mahkeme, ‘Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına’ karar vererek, Demirtaş’ın 5 yıl boyunca denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmasını kararlaştırdı.
2006 yılı sonunda kısa dönem askerlik yapan Selahattin Demirtaş, askerlik dönüşü ailesinin desteğiyle bir avukatlık bürosu açtı. 2007 yılında Diyarbakır bağımsız milletvekili adayı oldu ve seçilerek meclise girdi. Demokratik Toplum Partisi’ne katılarak Grup Başkanvekilliği görevini yürüttü. Anayasa Mahkemesinin 2009 yılında DTP'yi "eylemleri yanında, terör örgütüyle olan bağlantıları da değerlendirildiğinde, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği" gerekçesi ile kapatmasının ardından bu davanın sürdüğü süreçte kurulan Barış ve Demokrasi Partisi’ne katıldı. BDP'ye geçtikten sonra yapılan ilk olağanüstü genel kurulda, 289 oyun 288'ini alarak 1 Şubat 2010'da Genel Başkan seçildi.
2011 seçimlerinde bağımsız aday olarak Hakkari'den aday oldu ve milletvekili seçildi. 2012 yılında Halkların Demokratik Partisi’ne geçen BDP kadroları ile birlikte hareket etti. 22 Haziran 2014'te Figen Yüksekdağ ile birlikte HDP eşbaşkanlığına seçildi. HDP eşbaşkanı iken Cumhurbaşkanlığı için partisi tarafından aday gösterildi. 2014 yılı Ağustos ayında ilk defa referandum yoluyla yapılan 2014 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimi'ne katılan 3 adaydan biri olan Selahattin Demirtaş yüzde 9.76 oy alarak 3. sırada kaldı. 7 Haziran ve 1 Kasım 2015 Türkiye Genel Seçimleri için partisi tarafından İstanbul milletvekili adayı gösterildi ve seçilerek meclise girdi.
15 Temmuz Darbe Girişimi
FETÖ mensubu bir grup asker tarafından 15 Temmuz gecesi gerçekleştirilen darbe girişimine karşı HDP Eş Genel Başkanları Demirtaş ve Figen Yüksekdağ, 16 Temmuz tarihinde yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, “HDP, her koşulda ve ilkesel olarak her tür darbeye karşıdır” cümlesi yer aldı.
“7 Haziran sivil darbeydi”
18 Temmuz’da bir röportaj veren Demirtaş, gerçekleşen darbe girişimini, “darbecilerin darbecilere karşı darbe girişimi” olarak nitelendirdi. Aynı tarihte Meclis Kurulu’nda konuşan Demirtaş, “7 Haziran sonrası yapılan sivil darbe Kürt sorununda barış sürecinin bitirilmiş olması ve dış politikadaki hatalar eğer bundan sonra da bir şekilde düzeltilmez ise korkarız Türkiye darbe mekaniğinden kurtulamamış olacak” açıklamasında bulundu.
“Büyük operasyon”
7 Ağustos tarihinde düzenlenen ve diğer muhalefet partilerinin de katıldığı Demokrasi ve Şehitler mitingine katılmayan Demirtaş, Partisinin Meclis grup toplantısında, "Bir darbe gerçeği var. Darbe bir senaryo değil hakikat ama buna karşı alınan tedbir büyük bir senaryodur. Büyük bir operasyon ve bu operasyona muhalefet partileri de dâhil olmuştur. O yüzden Saray'da, Yenikapı'da biz yokuz, onlar var" şeklinde konuştu.
“12 Eylül’den beter”
20 Eylül tarihinde basının sorularını yanıtlayan Selahattin Demirtaş, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra yaşananların 12 Eylül darbesinde yaşanan travmalardan daha ağır olduğunu ileri sürdü. Demirtaş, "12 Eylül darbesinde toplumun tabana yayılmış şekilde bu kadar haksızlıklarla linç edilmesi söz konusu değildi. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra Erdoğan adına yapılanlar nicelik olarak da, nitelik olarak da 80 darbesini aşmış durumda" diye konuştu.
Tutuklanma süreci
Diyarbakır, Hakkari, Van, Şırnak ve Bingöl Cumhuriyet Başsavcılıkları'nca yürütülen terör soruşturmaları kapsamında dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra haklarında fezleke bulunan ve ifade vermeye gitmeyen HDP milletvekillerine operasyon düzenlendi. Eş başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ tutuklandı. Demirtaş Edirne F Tipi Cezaevi'ne, Yüksekdağ Kocaeli F Tipi Cezaevi'ne götürüldü. Başsavcılıktan yapılan yazılı açıklamada, HDP Milletvekilleri Demirtaş, Yüksekdağ, Önder, Pir, Yıldırım ve Taşçıer hakkında "silahlı terör örgütüne üye olma, suç işlemeye tahrik ve terör örgütü propagandası yapmak" suçlarından soruşturma yürütüldüğü belirtildi.