Mart ayı enflasyonu ve önümüzdeki dönem için riskler

Hafta başında Mart ayı enflasyonu TÜİK tarafından açıklandı. Son verilere göre TÜFE aylık bazda %2,29 atarken yıllık enflasyon da %50,51’e geriledi. Böylelikle beş ay üst üste manşet enflasyonda düşüş gözlenirken aylık bazdaki enflasyonun artış serisinin ise devam ettiğini görüyoruz.

Mart ayı enflasyon rakamının içindeki grupların aylık değişimlerine baktığımızda en yüksek artışın %6,30 ile eğitimde olduğunu görüyoruz. Onu %3,85 ile lokanta ve oteller takip ediyor. Gıda ve alkolsüz içeceklerdeki artış ise %3,84.

Öte yandan aylık TÜFE’nin beklentinin altında gelmesinin nedenlerinde birisinin de giyim ve ayakkabı grubundaki %1,92’lük düşüş olduğunu söyleyebiliriz. Haberleşme ve ulaştırma grubundaki artışın geçtiğimiz aylara görece olarak sınırlı olduğunu ifade edebiliriz.

TÜİK her yıl elindeki mevzuat gereğince belirli bir kural dahilinde enflasyon sepetini güncelleyip ilan ediyor. Son güncelleme de geçtiğimiz şubat ayında ilan edilmişti. Buna göre yeni sepette 404 madde ve 895 madde çeşidi yer alırken en çok ağırlık yine “gıda ve alkolsüz içecekler” grubunda. Hatta son düzenleme ile bu grubun ağırlığı %25,32’den %25,43’e yükselmiş durumda.

Benzeri şekilde sepet içerisinde konut grubunun ağırlığı da %14,12’den %16,61’e çıkarılmış. Sağılık grubundaki ağırlık da benzeri şekilde %3,24’ten %3,53’e yükselmiş. Diğer yandan ulaştırma grubunun ağırlığının %16,8’den %15,08’e düştüğünü görüyoruz.

Son dönemde azalan enerji fiyatları ve bu fiyatların azalmasına bağlı olarak görece gerileyen akaryakıt fiyatları ulaştırma grubundaki artışların sınırlı olmasına hatta bazı aylarda negatife dönmesine imkan tanıyordu. Ancak önümüzdeki dönem için bu beklentiyi askıya alabilecek önemli iki risk ile karşı karşıyayız. İlki OPEC+ ülkelerinin aldığı petrol üretim kısıntısı kararı, ikincisi de kur tarafındaki gelişmeler.

Hafta başında OPEC+ ülkeleri enerji ve petrol bakanları çevrimiçi bir zirve gerçekleştirerek günlük petrol üretiminde 1,6 milyon varillik bir kısıntı kararı daha aldılar. ABD’deki bankacılık krizi endişelerinin oluşturduğu resesyon riski petrol fiyatlarının gerilemeye başlamasına neden olmuştu. Görünen o ki OPEC+ bu fiyat gerilemesinin önüne geçmek için petrol arzını kısmaya karar verdi ve petrol fiyatları hızla 85 doların üzerine çıktı.

Diğer yandan Dolar/TL’deki yukarı yönlü hareket yavaş olsa da devam ediyor. Önümüzdeki döneme ilişkin beklentiler kurdaki yukarı yönlü hareketin devam edeceğine işaret ediyor. Dolayısıyla bizim içeride TL ile satın aldığımız akaryakıtın fiyatına etki edecek şekilde hem petrol fiyatlarında hem de kurda bir artış döneminin içindeyiz.

Akaryakıt fiyatlarındaki artış TÜFE sepetini sadece doğrudan değil aynı zamanda dolaylı olarak da etkiliyor. Örneğin üretilen bir ürünün üretildiği yerden satılacağı yere transferindeki lojistik maliyet doğrudan akaryakıt fiyatlarından etkileniyor. Yani ürünün üretim fiyatı sabit kalsa bile artan lojistik maliyet ürünün nihai satış fiyatının artmasına neden olabiliyor. Hâl böyle olunca artan petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde enflasyona olumsuz etki edecek sonuçlar doğuracağını ifade edebiliriz.