Kasım seçimleri öncesinde yapılacak ilk tartışmada Başkan Biden’ın Trump karşısında göstereceği performans yarışın gidişatına oyun değiştirici etki yapabilir. Biden’ın yaşı, bilinci ve dinçliğiyle ilgili şüphe oluşturmayı başaran Trump kampanyası, bir yandan da CNN’de yapılacak tartışmanın formatı ve tarafsızlığıyla ilgili tartışma yaratmaya çalıştı. Biden’ın iyi performans göstermesi durumunda tartışmanın Demokratlara müzahir CNN’de olmasını bahane gösterecek olan Trump kampı, Biden’ın herhangi bir dil sürçmesi veya zihinsel donması durumunda da bunu maksimum seviyede kullanmayı planlıyor. Trump’ın her türlü sonuçta zafer ilan etmeyi beceren ve klasikleşen bu siyaset tarzının devam etmesi şaşırtıcı olmayacak. Biden’ın iyi performans göstermesi Trump’ın kampanyasını bitirmez ancak Biden’ın zihinsel dinçliğiyle ilgili soru işaretleri oluşursa kampanyasının toparlanması çok daha zor olacak.
Biden’a desteğin bir süredir en düşük seviyelerde devam etmesi ve salıncak eyaletlerde Trump’ın hata payı içinde de olsa bir iki puanla önde görünmesi, Biden kampanyasının bu tartışmayı bu kadar erken kabul etmesinde önemli oldu. Her iki partinin de adayının resmi olarak kesinleşmemiş olmasına rağmen bu tartışmanın yapılması bir ilk olarak öne çıkıyor. Biden kampanyası Demokratlar arasındaki aday memnuniyetsizliği ve rahatsızlıkların farkında olduğu için iyi bir tartışma performansının Başkan’a parti kongresinde desteği güçlendireceğini hesaplıyor. Ayrıca medyada Trump’ın önde gittiği yolundaki haberlerin Demokratlar arasında yarattığı moralsizliği gidermek ve Biden etrafında kenetlenmeyi erken sağlamak da amaçlanıyor. Biden’ın muhtemel bir kötü performansının da sonbaharda yapılacak tartışmalarla unutturulabileceğini hesaplıyorlar.
Tartışma öncesinde Trump’ın en büyük avantajı olan Biden’ın akli dinçliğinin sorgulanması meselesinin ötesinde, enflasyon ve sınır krizi gibi meselelerde söylem üstünlüğü kurmuş olması işine yarayacak. Pandemi öncesinde kendi dönemindeki ekonomik koşulları hatırlatacak olan Trump, vergi reformu adı altında büyük şirketlere vergi indirimleri yaparak iş dünyasını memnun etmişti. Çin’e ekonomik baskı yaparak birçok şirketi Amerika’da yatırıma zorlayan Trump sonrasında, Biden bazı kritik sektörlere odaklanarak Çin’le ekonomik mücadeleyi ileri teknoloji alanıyla sınırladı. Çin’le ekonomik mücadele konusunda birbiriyle örtüşen politikalar izlemeleri dolayısıyla bu konunun çok fazla gündeme gelmemesi bekleniyor. Ancak Biden Trump’ın büyük şirketlere vergi aflarını gündeme getirerek daha orta ve alt sınıflara yönelik bir popülist mesaj vermeye çalışabilir. Bunun riski de büyük şirketler ve üst sınıfların ürkütülerek Trump safına itilmesi olur.
Ekonomi konusunda Biden’ın en büyük dezavantajı hala yüzde üçten fazla seviyelerde seyreden enflasyon olarak öne çıkıyor. Son 3,5 senede kümülatif olarak yüzde yirmiye yakın bir enflasyon gerçekleşmiş olması, ekonomik göstergeler ne kadar iyiye gitse de Biden’ı zayıflatıyor. Trump’ın son bir yılına denk gelen pandeminin ekonomik etkisinin daha fazla Biden döneminde hissedilmiş olması ve Biden yönetiminin trilyonlarca dolarlık ekonomik stimülasyon paketleri açıklayarak enflasyona sebep olması işini zorlaştırıyor. İstihdam ve büyüme hızı gibi rakamlar sağlıklı görünse de yüksek enflasyon ve enflasyonla mücadele için Fed’in uyguladığı yüksek faiz politikası orta ve alt sınıflar için hem yaşam hem de kredi maliyetlerini yüksek tutuyor. Bu durumun siyasi faturasını ödemek zorunda olan Biden’a karşı Trump kendi dönemindeki düşük enflasyon ve sıfıra yakın kredi maliyetlerini gösterebiliyor.
Trump’ın göçmen karşıtı politikalarını tersine çevireyim derken büyük bir mülteci akınının önünü açan politikalar izleyen Biden, son aylarda bu konuda da Trumpçı çizgiye yaklaşan adımlar atarak sınır krizinin siyasi maliyetini sınırlamaya çalışıyor. Trump’ın ‘istila’ olarak tanımlayarak tartışmanın en önemli gündemlerinden biri haline getireceği sınır krizinde Biden’ın tek savunması Cumhuriyetçilerin kendisiyle hareket ederek bir reform yapmayı reddetmesi olacak. Bu konuda Trump’ın yapıcı bir rol oynamadığını gündeme getirebilir ancak sınır girişlerini yeterince kontrol edememesini izah etmesi hiç de kolay olmayacak. Trump kendi döneminde yıllık yarım milyonun altındaki iltica taleplerinin Biden’ın döneminde iki milyonun üzerine çıkmış olmasını gündeme getirerek avantaj sağlayacaktır. Yüksek enflasyonla birlikte sınır krizinde de Biden’ın savunmada kalması başka konularda karşı atağa geçmesini zorunlu kılacak.
Trump’ın demokrasiyi bir günlüğüne de olsa askıya alabileceğine dönük kinayeli sözlerini gündeme getirecek olan Biden’ın rakibinin ağır suç işlemiş hükümlü olduğunu da vurgulaması beklenebilir. Sus payı davasını siyasi amaçlı olarak kodlamayı kısmen de olsa başaran Trump, Demokrat savcı ve hakimlerin kendisini yargıladığını söyleyerek mağduru oynamakla kalmayıp Biden’ın oğlu Hunter Biden’ı da gündeme getirecektir. Biden kampanyası Trump’ın ülkeyi demokrasi dışı bir yola sokacağı tezini işlemeye devam edecektir ancak halk nezdinde ekonomik problemlerin bir numarayı teşkil etmesi anti-Trump koalisyonun tekrar oluşturulmasını zor kılıyor. Tartışma sırasında Biden’ın gündeme getireceği Trump’ın diktatörlüğe özendiği gibi suçlamaların seçmen nezdinde ne kadar etkili olacağı şüpheli.
Biden sene başında Ulusa Sesleniş konuşmasında gösterdiği performansla zihni dinçliği konusundaki kaygıları bir süre de olsa ortadan kaldırmayı başarmıştı ve CNN tartışmasında da aynı şeyi yapmaya çalışacak. Ancak daha önce ortadan kalkan bu tür endişeler Biden’ın kalabalıklar önünde ve uluslararası zirvelerde donduğunu gösteren videolar üzerinden tekrar gündeme geldi. Biden Perşembe akşamı Trump’la tartışırken fiziki ve zihni olarak dinç bir görüntü vermek zorunda aksi takdirde politika meseleleri tamamen arka plana itilebilir. Demokrat Parti içinden parti kongresi öncesinde farklı bir aday çıkarılması sesleri de bir anda güçlenebilir. Trump tartışmaya psikolojik üstünlükle gelen taraf olması itibariyle avantajlı olsa da kendi tabanı dışındaki bağımsız seçmeni ikna etmesi gerekiyor ve bunun için daha makul ve itidalli görünmesi gerekecek. Biden’ın performansı çok iyi olursa Trump kendini tutamayıp disiplinini kaybederek kendine zarar verebilir. Her türlü senaryoda Kasım seçimlerine kadar yeterince vakit olduğu için iki kampanyanın da hasarı giderme şansı olacak ancak Biden’ın anketlerde daha kritik durumda olması, kendisinden beklentiyi ve aynı zamanda ölümcül hata riskini artırıyor.
