Yol belli lakin ‘yol arkadaşı’ yoldan çıktı...

Bazı kitaplar kendi zamanlarının içine gelir. Bazıları zamanından evvel, bazısı zamanı geçerken...

Bazı kitaplar bütün zamanları peşi sıra sürükleyerek gelir.

Mustafa Kutlu’nun “Yoksulluk İçimizde”sinin kahramanı Süheyla meselâ. “Yoksulluk İçimizde” benim bütün zamanlarımın kitabı oldu. Her okuyuşumda kendi hâletiruhiyeme uygun olarak yeni bir bahsin içinde aktım.

Süheyla benim gençliğimdi. “Yoksulluk İçimizde”, gençliğimin kitabıydı. Benimle beraber nefes aldı. Benim tecrübelerimle yeniden, yeniden “okundu”.

Mustafa Kutlu’nun son kitabı “Sevincini Bulmak” romanını okurken -evet bu defa roman demek niyetindeyim- 1980’lerin Süheyla’sı ile 2000’li yılların Elif’ini, akademisyen Suna’sını mukayese ederken buldum kendimi.

Süheyla kendisine “hidâyet verilenlerden”di. Birden. Bir dünyadan vazgeçmenin tecrübesini yaşıyordu. Dünyadan vazgeçiyordu Süheyla, dünyanın içinde kendisini daha zengin kızlar için terk eden sözlüsü Engin vardı. Dünyasından vazgeçerken kendine varıyordu Süheyla. Kendine vardıkça biraz daha derine iniyordu. Süheyla’nın derinleri ferahtı, ışıksız değildi.

“Sevincini Bulmak”ın kadın kahramanlarının hikâyesine içten değil dıştan tanık oluyoruz. İç dünyalarında ne olup bittiğini çok da bilmiyoruz. Hayatlarına tanıklığımız bir televizyon ekranındaki hayatlara tanıklığımız gibi.

Televizyon ekranını rastgele kullanmış değilim. Kitap, televizyon ekranında psikiyatrist Ali Balkan ile güzel sunucu Gülüm Akar’ın programına kilitlenmiş iki kadının, hemcinslerini ince ince değerlendirmeleri ile başlıyor. “Sunucu güzel. Sunucu çok güzel.” Duvardaki silahın filmin sonunda patlaması gibi “sunucunun güzelliği” de romanın sonunda Suna’nın hayatını infilak ettirecek parça tesirli bomba olarak karşımıza çıkacak.

“Sevincini Bulmak”ın iki kahramanından biri, müdanasız Elif, başörtülü öğrencilerin direnişine katılmış, direniş için destek veren öğrenci liderlerinden Serdar ile aynı ufka doğru yol almış, Serdar Elif’e bir başörtü hediye etmiş, başını örten Elif bir müddet sonra Serdar ile evlenmiş...

Ya sonra? Sonra Serdar’ın ufku değişmiş, eski mücahitlerin müteahhit olduğu bir dönemde Rusya’ya gitmiş. Gerisi bilinen hikâye. 2000’lerin hikâyesi.

Yardım kuruluşlarında, başkalarının hayatına şefkatli bir dokunuş için seferber olan Elif, hayatının Serdar’lı kısmına tanık olanlardan ayrı bir dünya kurmaya çalışmış; kızı Nilüfer’in bütün sorumluluğunu tek başına üstlenmiş; eşinin iş arkadaşı Tarık’ın karısı Nilgün’ü, kendisi ile aynı kaderi paylaşan Nilgün’ü, kendine yol arkadaşı etmiş; lise yıllarından beri hiç ayrılmadığı akademisyen Suna ile acıyı acıya, kederi kedere katık ederek yaşıyor Elif. Ne ki kederini ele güne karşı göstereceklerden değil Elif. O, “Yıkılmadım ayaktayım” kuşağının belki de son temsilcilerinden.

Roman Elif’in değil Suna’nın hayatı olarak akıyor daha ziyade. Ömrünü Tanpınar’a adayan akademisyen Suna. Fransız yıldız İsabelle Yasmina Adjani’ye ikiz kardeşi gibi benzeyen Suna. Doğma büyüme Üsküdar/Fıstıkağacılı olan öğretmen Lamia Hanım’ın kızı, yorgancı hafız Yaşar’ın kızı Kevser Hanım’ın torunu, Suna.

Dedesi ve babası hayattan erken ayrılmış, hayattan ayrılmadan evvel, arkasında kalacaklara rahat bir ömür sunacak gelir bırakmış. Suna ve ablası Sevim, annesi ve ananesinin kanatları altında, komşulu meclislerde çocukluklarını doya doya yaşamış iki kardeş.

Çocukluklarını doya doya yaşamışlardır evet, lakin Suna ve eczacı ablası Sevim, annesi ve ananesi kadar şanslı değildir. Onların hayatına “hayat arkadaşı” olmak üzere girenler, dedeleri ve babaları gibi eşlerine sadık kalamayacak, ihanetin kara rengini bir zamanlar sevdikleri, hayat yolunu birlikte yürümeye talip oldukları genç kızların hayatına katacaklardır.

Şimdilik burada bitireyim. “Sevincini Bulmak”ı okuyun. Siz okuduktan sonra üzerinde yeniden konuşuruz belki.