Prompter bozulursa

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Diyarbakır’da kanaat önderleriyle iftarda buluşmuş, yemek sonrası katılımcılara hitap ediyordu. Gözü salondaki bir hadiseye takıldı, konuşmasını durdurdu, bir müddet izledi, sonra koruma müdürü Muhsin Köse’yi yanına çağırarak talimatlar verdi ve kaldığı yerden konuşmasına devam etti.

Erdoğan’ın konuşurken bir müddet duraklamasını, sosyal medyada “prompter bozuldu” yalanı olarak servis ettiler. Sosyal medyada hızla yayılan yalan, orada kalmayıp CHP’nin Cumhurbaşkanlığı Adayı Muharrem İnce’nin diline düştü.

Muharrem İnce günlerdir bu “prompter yalanı” üzerinden meydanlarda prim elde etmeye çalışıyor. İnce, kısırlaşan söylemini, sosyal medya yalanlarıyla renklendirmeye çalışıyor ama bu da ona daha fazla irtifa kaybettiriyor.

Öncelikle belirtelim: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Diyarbakır’daki salonda konuşmasını durdurduğunda uzun uzun promptera bakmıyor. Zira bakışları prompter hizasında değil. Erdoğan’ın o esnada salonu, salondaki bir noktayı izlediği çok açık.

Peki prompter bozulmaz mı? Bozulursa ne olur?

Prompter son derece hassas bir cihazdır ve sıkça da arızalanır. Kimi zaman kabloları kopar, kimi zaman bağlantıları çıkar. Prompterın kumanda masasındaki bilgisayarda arıza çıkabilir. Elektrik kesilebilir. Rüzgâr prompterın açısını bozabilir, güneş prompterı görünmez yapabilir. Dar ve kalabalık mekânlarda kullanıldıkları için prompterlar her zaman sürpriz çıkarabilir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, AK Parti’nin kurulduğu 2001 yılından bu yana konuşma yaparken prompterdan istifade ediyor. 17 yıllık süreçte, konuşma esnasında prompter defalarca arızalandı. Eğer Erdoğan, çevresine, prompterda sorun olduğu yönünde bir işaret vermezse, hiç kimse prompterın arızalandığını anlamaz. Prompter arızalarının hemen tamamı canlı yayın sırasında olmuştur ve geriye dönüp izleseniz bile o anları bulamazsınız.

Erdoğan’ın önünde, kürsü üzerinde, prompterdaki metnin aynısı, kartlara basılmış halde bulunur. Erdoğan, zaman zaman prompterı bırakıp bu kartları kullanır. Kartlardaki sayfayı prompter akışına göre düzenler. Yani prompterda bir arıza olsa bile, Erdoğan dilerse kartlarla konuşmasına devam eder.

Prompterı başta ABD başkanları olmak üzere dünyada birçok siyasetçi, lider, idareci konuşmalarında kullanıyorlar. Ancak prompterı Cumhurbaşkanı Erdoğan kadar iyi kullanılabilen bir başkası yok. Erdoğan, ustalığıyla prompterdan konuştuğunu hissettirmeyen bir lider. Esasen, konuşmalarının yakın takipçisi olmayan biri, Erdoğan’ın ne zaman prompterdan, ne zaman irticalen konuştuğunu da ayırt edemez.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın prompter kullanmasına bir ara Kemal Kılıçdaroğlu da kafayı takmıştı. Hem Kılıçdaroğlu’nun, hem de İnce’nin anlamadıkları şu: Erdoğan konuşmalarını promptera bağlı yapan bir lider değildir; Erdoğan, konuşmalarında prompterdan istifade eden bir liderdir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ilk gençlik yıllarından beri siyasetin içinde ve yarım asırdır kitlelere hitap ediyor. Erdoğan’ın hitabet konusunda hem yeteneği, hem de büyük birikimi var. Erdoğan, bırakınız prompterı, bilgisayarın, printerın olmadığı dönemlerde de konuşmalar yapıyor, etkileyici hitabetiyle kitleleri peşinden koşturuyordu. Tıpkı Demirel, Özal, Erbakan gibi Erdoğan da irticalen konuşarak siyaset yapma geleneğinden geliyor ve irticali konuşmanın da hakkını veriyor.

Prompter bozuldu diye Erdoğan konuşmasını durdurmaz. Geçmişte defalarca olduğu gibi, prompter arızalansa bile Erdoğan konuşmasına devam eder.

Muharrem İnce, bir sosyal medya yalanı üzerinden Erdoğan’ın prompter kullanmasını eleştirmek yerine, kendi konuşmalarının videolarını dinlese çok daha isabetli bir iş yapmış olur.

Sık konuşan kişiler profesyonel destek aldıkları müddetçe sıkıcı konuşmaktan uzak durabilirler. Sadece kendi heybesindekiyle insan her gün 2-3 konuşma yapamaz. Yaparsa, Kılıçdaroğlu gibi, İnce gibi, Akşener gibi, dinlenmeyen, ilgi çekmeyen, bir şey de söylemeyen konuşmalar yapar.

Muharrem İnce, Erdoğan’ın prompterını eleştirmek, hem de bunu bir sosyal medya yalanına dayanarak yapmak yerine kendisine hem bir prompter kiralamalı, hem de sağlam bir danışman ekibi bulmalı. İnce’nin meydanlarda, konuşmalarında kullanacak malzemesi kalmadı. Seviyesi gittikçe düşüyor, sinirleri geriliyor ve artık yalanlardan medet umuyor. Eğer konuşmaları için destek almazsa, İnce CHP içindeki yegâne başarısını, belagat üstünlüğünü de kaybedecek. Meydan o zaman tamamen Kılıçdaroğlu’na kalacak.