Trump Afganistan’dan çekilecek mi?

ABD Başkanı Trump’ın Suriye’den çekilme kararı, “sonsuz savaşlar” isteyen “Neoconlar”, “küreselci Amerikan müdahalecileri” ve tabii “İsrail” açısından istenmeyen bir gelişmeydi. Bu karar, Trump ile Senato’daki Cumhuriyetçiler arasında çatlağa yol açtı. Özetle söylemek gerekirse, Senato’daki Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, hem Suriye’den çekilme kararından ve hem de Savunma Bakanı James Mattis’in istifasından büyük rahatsızlık duydular. Yani Trump, Suriye kararı yüzünden Kongre’de iki partili bir muhalefetle karşı karşıya bulunuyor.

Trump’ın Suriye’den sonra Afganistan’dan da çekileceği, ilk aşama olarak da 14 bin askerden 7 binini çekmeye hazırlandığı söyleniyordu. Plânın bir parçası olarak ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad’ın “Taliban” yetkilileriyle görüşmeler yaptığı medyaya sızmıştı. Trump’ın Afganistan’dan çekilme dürtüsünün de Kongre ve Pentagon’un yanı sıra Washington’daki yerleşik dış politika elitleri tarafından ‘yıkıcı’ ve ‘tehlikeli’ olarak görüldüğünü belirtmeliyiz. Senato’daki Cumhuriyetçilerin bile tepkisini çeken Trump’ın Afganistan konusunda pek acele etmeyeceğine dair bazı işaretler var. Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Garrett Marquis ile Afganistan’daki ABD güçlerinin komutanı General Scott Miller yaptıkları açıklamalarda Trump’ın Pentagon’a çekilme talimatı vermediğini belirtiler. Bu açıklamalara bakılır ise Trump, Afganistan konusunda henüz karar vermedi.

ABD askerlerinin Suriye’den çekilmesiyse en fazla İsrail’i tedirgin ediyor. Netanyahu, “İsrail Lobisi” ve “Hıristiyan-Siyonistler” Trump’ı vazgeçirmek için hâlâ girişimlerde bulunuyorlar. Netanyahu, önümüzdeki hafta içinde Brezilya’da ABD Dış İşleri Bakanı Mike Pompeo ile görüşecek. Savunma Bakanı James Mattis İsrail’e bir gezi düzenlemeyi planlıyordu, istifası nedeniyle gezi iptal edildi. İsrail ve Beyaz Saray arasında Suriye konusunda çıkan pürüzleri gidermek için Mattis yerine Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’un İsrail’e gitmesi bekleniyor. Bolton’un ABD’nin Suriye’den çekilmesini istemediği biliniyor. Bolton Eylül ayında BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada İran güçleri Suriye’de olduğu müddetçe ABD askerlerinin bir yere gitmeyeceğini söylemişti. Bolton, İsrail’in ulusal güvenlik çıkarlarıyla ABD’nin ulusal güvenlik çıkarlarını örtüştüren kişiliğiyle tanınıyor.

“İsrail Lobisi”nin Netanyahu kanadıyla Hıristiyan Siyonistler, İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’yle ile Batı Şeria’nın İsrail’e ait olduğunu ABD’nin tanıması için bastırıyorlar. “YPG-PYD-PKK” destekçisi bu şer koalisyonu Türkiye’nin bölgedeki etkisini kırmaya çabalıyor, öte yandan ABD askerlerinin Suriye’den çıkmaması için Trump’ı taciz ediyorlar.

Yeri gelmiş iken İsrail ile ABD arasında F-16 uçaklarıyla ilgili pürüzden söz etmek gerekiyor. İsrail, ABD’den aldığı ve bir takım teknik eklemelerle daha vurucu hale getirdiği 12 adet F-16 savaş uçağının satışı için Hırvatistan’la anlaşma yapmıştı. ABD ise, İsrail’in bu satışına engeller çıkardı. Amerikalılar, İsrail’den uçakları orijinal haline getirmelerini istiyorlar. Hırvatistan ise böyle bir durumda İsrail ile yaptığı yaklaşık 500 milyon dolarlık anlaşmayı iptal edeceğini bildirmişti. ABD Dış İşleri Bakanı Mike Pompeo, İsrail ile Hırvatistan arasındaki anlaşmaya Savunma Bakanı Mattis’in engel çıkardığını Netanyahu’ya fısıldamıştı. Medyaya sızan bilgilere göre Netanyahu, Mattis’den engelleri yumuşatmasını bizzat istedi, ancak olumlu bir cevap alamadı. Bu görüşme Mattis’in istifa etmesinden önce gerçekleşti. Netanyahu, jetleri üreten Lockheed Martin’in CEO’su Marilyn Hewson’dan yardım istediyse de maksat hasıl olmadı. Niteliği yükseltilmiş 12 F-16 uçağıyla ilgili anlaşma için nihai onay sürecinin Aralık ayı sonunda tamamlanması bekleniyordu. Gelinen noktada herhangi bir gelişme kaydedilemediği için anlaşmanın fiilen akamete uğradığı kabul ediliyor.