Sessions’ın istifası Mueller’ı durduracak mı?

ABD’de 6 Kasım ara seçimleri için yapılan tahminler aşağı yukarı doğru çıktı. Demokratlar “Temsilciler Meclisi”nde kontrolü ele geçirdiler, Cumhuriyetçiler ise “Senato”da kontrolü kaybetmediler. Cumhuriyetçilerin Senato’daki koltuk sayılarını artırmış olmaları Demokratlar için ‘uzun vadeli siyasi kayıp’ demek. Senato’daki Cumhuriyetçiler sayesinde Trump, federal yargı mekanizmalarında boş olan yüzlerce pozisyonu muhafazakâr yargıçlarla doldurabilecek.

Seçimlerin ardından gündeme damgasını vuran ilk gelişmeyse Adalet bakanı Jeff Sessions’ın istifasıydı. Trump’ın kendisine daha sadık bir kabine istediği sır değildi. Sıkı Trumpçı olan Sessions’ın ise “Rusya Soruşturması” sebebiyle Trump ile arası fena açılmıştı. “Göçmenler meselesi” başta olmak üzere birçok konuda Trump ile aynı görüşte olan Sessions, “Rusya Soruşturması” dışında Trump’ın her istediğini yaptı. Sessions, soruşturmayı denetleyen Başsavcı yardımcısı Rod Rosenstein’i azletme yönündeki telkinlereyse kulak asmadı. Rosenstein de Mueller’i azletmeye yanaşmadı. İki isim de Kongre’de iki partili desteğe sahip.

Rusya’nın 2016’daki Başkanlık seçimlerine Trump lehinde müdahale ettiklerine dair iddialar hakkındaki soruşturma FBI Başkanı James Comey’nin uhdesindeydi. Trump sadakatinden şüphe ettiği Comey’i azletti. Comey’yin azlini ‘adaletin engellenmesi’ olarak niteleyen Demokratlara göre bu işlem ABD Başkanlarının azlini gerektiren Anayasal bir suçtur.

Comey’yin azliyle soruşturma yetkisi Adalet Bakanı ve Başsavcı Sessions’a geçti. Ancak Sessions, Trump’ın seçim kampanyasında yer alması sebebiyle bu yetkiden feragat etmişti. Böylece soruşturmayı yürütme yetkisi Bakanlıktaki ikinci adam olan Başsavcı Yardımcısı Rod Rosenstein’a geçti. Rosenstein da “Rusya Soruşturması” için FBI eski Başkanlarından Robert Mueller’ı görevlendirdi. Mueller, Trump’ı ve aile üyelerini rahatsız eden geniş çaplı, dallı budaklı bir soruşturma yürüttü. Çok fazla detaya girmeyelim, Trump baştan itibaren bu soruşturmayı kendisine yönelik “Cadı Avı” ve “Derin Devlet komplosu” olarak itham etti.

Şimdiye kadar Trump doğrudan suçlamaya muhatap olmadı ama Mueller ekibinin Trump’ın cevaplaması için bir soru listesi hazırladığı söyleniyor. Bu listenin Trump’ın hukuk ekibine gönderildiği söyleniyor. Avukatlarıysa Trump’ın sorulara cevap verip vermemesi konusunda henüz bir karara varmış değiller. Trump çevresine göre Mueller ekibi ‘cevaplarını bildikleri soruları’ soruyorlar. Hatta soruların Trump’ı boşa düşürecek nitelikte tuzaklı olduğunu öne sürüyorlar. Trump’ın avukatlarından Rudy Giuliani, “Politico” dergisine Trump’ın gözden geçirmesi için bu sorulara cevapların hazırlandığını söyledi. Giuliani, bu cevapları Mueller’a göndermeyi taahhüt etmediklerini de kaydetti. Trump’ın Paris’ten Washington’a dönmesinin ardından Mueller’e cevap verilip verilmeyeceği konusu daha netlik kazanacak gibi görünüyor.

Sessions’ın istifasının ardından Trump, Bakan Vekili olarak Bakanlık Özel Kalem Müdürü Matthew Whitaker’ı atadı. Teamüller bu göreve Bakanlıktaki ikinci adam, Başsavcı Yardımcısı Rod Rosenstein’in veya Senato onayı almış bir ismin atanmasını gerektiriyordu. Hukukçular Trump’ın Whitaker’ı atamasının Anayasaya uygun olmadığını savunuyorlar. Bu hukukçular arasında Trump’ın danışmanı Kellyanne Conway’in eşi George Conway de var.

Bakan Vekili pozisyonu için Senato onayı bulunmayan Whitaker, “Mueller Soruşturması”nı defalarca eleştirmişti. Şimdi Whitaker’ın “Rusya Soruşturması” konusunda nasıl bir tutum izleyeceği tartışılıyor. Soru şu: Whitaker da Sessions gibi soruşturmayı denetleme yetkisinden feragat mı edecek, yoksa Mueller’ın göreve devam etmesini engelleyecek mi? Temsilciler Meclisi’ni kontrol eden Demokratlar ise ilk iş olarak Mueller’i korumak için girişimlerde bulunacaklarını ilân ettiler. Önümüzdeki günlerde bu konu çok daha sıcak şekilde tartışılacak.