Bağımsız sinemanın en önemli destekçisi şüphe yok ki Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’dür. Uzun metraj film için her yıl iki kez açılanan desteklerde geçtiğimiz günlerde yılın ikinci projeleri duyuruldu. Destekleme kurulu üyelerinin değerlendirmeleri sonrası 30 projeye 141 milyon 500 bin TL destek verildi. Film başına ortalama 4,7 milyon TL destek düşüyor. Enflasyon sebebiyle son yıllarda kan ağlayan bağımsız sinema için yeni rakamlar umut veriyor. Zira ekonomik ortam sebebiyle
Bağımsız sinemanın en önemli destekçisi şüphe yok ki Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’dür. Uzun metraj film için her yıl iki kez açılanan desteklerde geçtiğimiz günlerde yılın ikinci projeleri duyuruldu. Destekleme kurulu üyelerinin değerlendirmeleri sonrası 30 projeye 141 milyon 500 bin TL destek verildi. Film başına ortalama 4,7 milyon TL destek düşüyor. Enflasyon sebebiyle son yıllarda kan ağlayan bağımsız sinema için yeni rakamlar umut veriyor. Zira ekonomik ortam sebebiyle son birkaç kuruldaki destekler yetersiz kalmış ve sinemacılar setlerini ertelemişti.
Bu tarz meblağlara döviz bazlı bakmak gerekiyor. Mesela 2019’da dolar 6 lira civarındayken kurul desteği 23 milyon TL olarak açıklanmış. Yani yaklaşık 4 milyon dolar destek verilmiş. Son açıklanan miktarın dolar karşılığı ise 4,3 milyon olarak görülüyor. Yani pandemi öncesine dönmüş oluyoruz.
Her şey normale mi dönüyor?
Kağıt üzerinde işler yoluna giriyor. Fekat film yapım masraflarının çok yüksek olduğu günümüzde bu veriler yine az kalıyor.
Bir de sanat üretiminde yeterli olmadığımız en üst ağızdan dile gelirken, verilen desteğin ancak vasatı sağladığını görüyoruz.
Türkiye’de 30 filme verilen desteğin Avrupa’da 4 orta ayar filmin bütçesi olduğunu hatırlatalım. Hollywood ile kıyasa girmenin anlamı yok. Lakin ABD bağımsız sinemasına baktığımızda 4 milyon doların bir filmin bütçesi olabileceğini belirtmeliyiz.
Elbette filmler sadece Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği ile çekilmiyor. TRT 12 Punto, Bakanlık kadar mühim bir diğer kaynak. Ayrıca festivallerin yapım öncesi, yapım ve yapım sonrası destekleri var. Bağımsız sinemacıların yurt dışı ortak yapım destekleri bulması da muhtemel.
Bütün bu tablo içerisinde ülkemizdeki en büyük eksik ‘özel sermaye’. Batı’da ‘burjuva’ dediğimiz destekçiler, sanat üretimini resmi kaynaklar kadar besliyor. Ülkemizde ise yok denecek kadar az.
Türkiye sermayesinin ivedi şekilde film üretiminde elini taşın altına koyması gerek. Dünyanın hiçbir yerinde, tarihin hiçbir döneminde sanat üretimi burjuva desteği olmadan tam manasıyla gelişememiştir. Böylesi önemli bir kaynağın eksik kalmasını anlamak mümkün değil.
Ayrıca Körfez sermayesinin oluşturduğu fonların gelişmesi, Türki Cumhuriyetler’de yeni oluşan desteklerin de havuza dahil olması gerekiyor.
Avrupa Film Fonu Eurimages’a bakalım. Avrupa Konseyi üyesi 43 ülke ve Kanada’nın dahil olduğu organizasyonun yıllı bütçesi 27,5 avro. 2023’te ise 71 projeye toplam 21 milyon 425 bin avro destek verilmiş. Film başına destek 300 bin avro, yani 10 milyon TL civarı…
Türkiye’deki desteklerin de film başına Eurimages’daki seviyeye gelmesi gerekiyor. Ancak bu şekilde rekabet edilebilir.
