Sosyal medya ve e-ticaret platformlarında karşımıza çıkan içeriklerin bizleri yönlendirmek için kurgulandığını biliyor musunuz? Buradaki algoritma, kullanıcının beğenisi ve zevklerine göre içerikleri filtreleyip sıralıyor. Bir yemek tarifi videosunun veya beğendiğiniz ürünün sürekli karşınıza çıkması bu yüzden. Yapay zeka destekli sistemler, seçim dönemleri ve politik konulardaki manipülatif yönlendirmeleriyle eleştiriliyor.
Teknoloji şirketleri, e-ticaret siteleri ve sosyal medya mecraları yapay zeka destekli algoritmalarla tercihlerimizi etkiliyor. Özellikle algı yönetimi ve belleğimizi şekillendirme konusunda yapay zeka teknolojileri her gün adım öne geçiyor. Sosyal medya platformlarındaki algoritmalar, bir kullanıcının bu içerikle gerçekten etkileşim kurma olasılığını hesaplayıp ona göre bir içerik diziyor. Örneğin, Tiktok’ta sonuna kadar izlediğiniz videoların benzerlerini yapay zeka destekli sistemler tarafından kullanıcılara sunuluyor.
SEÇİM DÖNEMLERİNDE DAHA AKTİF PAYLAŞIM
Yemek tarifi videolarını biraz takıldıysanız, algoritma hemen ilgili içerikleri sıralıyor. Kullanıcı davranışlarını, tercihlerini öğrenen yapay zeka alışverişlerden tutun da siyasi görüşleri etkileyecek derece belleğimizi şekillendirebiliyor. Videolar, resimler, e-ticaret sitesindeki ürünler ilgili algoritma tarafından şekilleniyor. Haliyle, onun bize sunduğu resimleri izliyor ve ürünleri alıyoruz. Bunlara fazla tepki vermeden izliyor ve satın alıyoruz. Zevklerimiz değiştiğinde de yine algoritma yeni ilgi alanlarınız doğrultusunda sizleri yönlendiriyor. Birçok ülke önceki yıllarda seçimler öncesinde sosyal medya kullanıcılarını etkileyeme yönelik algı operasyonlarını denetlemek için harekete geçmişti.
REKLAM VEREN İÇİN MÜŞTERİ AVI
Son yıllarda, teknoloji şirketlerine yapılan eleştirilerin başında şeffaf olmayan ve hatta anti-demokratik denilebilecek uygulamalara başvurmaları geliyor. Kimi zaman ülke seçimlerini manipüle etmek kimi zaman da reklam verenler için potansiyel müşteri olmak için usulca yönlendiriliyoruz. Birçok e–ticaret sitesinde de ilgilendiğiniz ürünleri satın almanız için benzer modeller sürekli karşınızı çıkartılıyor.
Bazı şirketler işleyişi açıklamak zorunda kaldı
Instagram CEO’su Adam Mosseri, bir blog yazısında Instagram’daki sıralama algoritmasının nasıl çalıştığı hakkında açıklama yaptı. Yazısında bazı yanlış anlamaları gidermeye çalışırken, Instagram’ın aslında içerikleri sıralamak için kullanılan tek bir algoritmanın olmadığını belirtti. Söylediğine göre, uygulamanın her bir alanı, kendi algoritmasına sahip ve bu algoritmalar özelliklere bağlı olarak farklı şekillerde çalışıyor.
