Hem Plüton'dan gelen görüntülere bakalım hem de bu vesile ile Plüton'un gezegenlikten çıkarılıp, cüce gezegenliğe düşürülmesinin perde arkasına göz atalım.
1930 yılındaki keşfinden 2006 yılına kadar Güneş Sisteminin içerisindeki gezegenlerden birisi olarak kabul edilen fakat 2006 yılında Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından yayımlanan
Güneş Sistemi'nde Gezegen Olma Koşulları
isimli genelge(!) ertesinde
yörüngesindeki enkazı (yani çekim alanındaki diğer küçük gök cisimlerini) temizle(ye)memesi
gerekçesi ile gezegenlikten çıkarılıp
cüce gezegen
kapsamına alınan Plüton'a yönelik ilk renkli görüntüler ve video kaydı yayımlandı.
NASA'nın 2006 yılında yola çıkan insansız uzay aracı New Horizons tarafından çekilen görüntüler aynı zamanda bir ilk olma unvanını taşıyor. Sadece Plüton'un değil, en büyük uydusu olan Şaron'un da (ki aynı zamanda ilk keşfedilen uydusu) görüntülendiği kayıtların en dikkat çeken özelliği ise Plüton'un da aynı Mars gibi kırmızımsı kahverengi bir renge sahip olması. (
Tabii Mars'ın kırmızılığının sebebi demir oksit (yani pas) iken Plüton'da bunun sebebi gezegenin atmosfer ve yüzeyindeki metan gazıyla, güneşten yayılan kozmik ve ultraviyole ışınların etkileşimi nedeniyle oluşan hidrokarbon molekülleri. Yani aslında iki gezegen renksel açıdan benzerlik gösterse de bunun nedenleri çok farklı.
) Keza merkezden uzaklaştıkça çoğalmaya başlayan beyazlar ise cüce gezegenin sıcaklık ve soğukluk değerleri arasında ciddi bir fark olduğunu gösteriyor ki buna paralel gündüz/gece sıcaklık farklarının da devasa olduğu düşünülüyor. Tahmin edilen sıcaklık değerinin
-250 derece
lerde olduğunu da not olarak düşelim.
Çünkü, Plüton, Güneş Sistemindeki gezegenler arasında
ABD tarafından keşfi gerçekleştirilen tek gezegen
. Evet; yanlış duymadınız, diğer tüm gezegenler ya eski medeniyetler ya da başta İtalya olmak üzere Avrupa ülkeleri tarafından keşfedildi.
İşte ABD de kendilerinin imzasını taşıyan tek gezegenin de gezegenlikten çıkarılıp, cüce gezegen olarak sınıflandırılmasına itiraz ediyor bu sebeple. Özelikle de Harvard Üniversitesi'nde konuya ilişkin yoğun çalışmalar ve kulisler süregeliyor.
Harvard Smithsonian Astrofizik Merkezi tarafından kaleme alınan '
Plüton bir Gezegendir
' bildirisindeki şu cümle Harvard'ın nezdinde ABD'nin bu konudaki görüşünü yansıtması bakımından oldukça önemli:
''
Cüce bir meyve ağacı yine de küçük bir meyve ağacıdır, cüce bir hamster da küçük bir hamster'dır. Plüton da aynı bu şekilde bir gezegendir.
''
------------
Meraklı okurlarımız daha detaylı bilgilere doğrudan
erişebilir. Bu arada İslam alimlerinin, dünya astronomi tarihine yadsınamayacak denli önemli katkıları olduğunun da altını kalın harflerle çizelim. Konumuzu aştığı için burada vermek tabi ki imkansız ama isteyen okurlarımız
okuyarak bilgi edinebilirler.
Ve son olarak da New Horizons'dan elde edilen verilen en iyi ve detaylı şekilde işlendiği yaklaşık bir saat uzunluğundaki belgeseli paylaşalım:
#plüton
#gezegen
#uzay
#bilim
#cüce gezegen
