Evlenen bayanın kıdem tazminatı ve işsizlik sigort
Evlenen bayan, kıdem tazminatı ve işsizlik sigortasından yararlanabilir mi?
Dilek AKSÖZ: Evlilik sebebiyle işten ayrılacağım. Kıdem tazminatı ve işsizlik sigortası hakkından yararlanabiliyor muyum?
*Kıdem tazminatı konusu, 2003 yılının Haziran ayında uygulamadan kaldırılan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 'Kıdem Tazminatı' başlıklı 14'üncü maddesinde düzenlenmiş olup, bu madde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 120. maddesi gereğince halen uygulamadadır. Bu madde gereğince evlenen kadın işçiler, resmi nikâh tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, herhangi bir önel süresine bağlı olmaksızın işlerinden ayrılabilirler ve bu ayrılma esnasında çalıştıkları her bir yıl için bir brüt ücretleri tutarında kıdem tazminatı alma hakkına sahiptirler.
Öte yandan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun "işsizlik ödeneğine hak kazanmanın şartları" başlıklı 51. maddesinde evlenen bayanların bu nedenle işten ayrılmaları halinde işsizlik sigortasından işsizlik ödeneğine hak kazanabileceklerine ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Çünkü yasakoyucu evlenen bayanın bu nedenle işsiz kaldığını değerlendirmemiştir. Bu nedenle okuyucumuz, işsizlik ödeneğini alamaz.
Bu arada şu hususları da açıklamalıyız: Kıdem tazminatını gerektirecek şekilde askerlik, evlenme ve süreklilik nedeni ile hizmet akdinin feshi halinde karşı tarafa (işverene) önel verme zorunluluğu yoktur. Davacı, emekli olmak suretiyle işyerinden ayrılmış olup bu konuda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık bu şekilde işyerinden ayrılan işçinin ayrılmadan önce karşı tarafa önel vermesi gerekip gerekmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Dairemizin kararlılık kazanmış uygulamasına göre kıdem tazminatını gerektirecek şekilde askerlik, kadın işçinin evlenmesi somut olayda söz konusu olduğu gibi emeklilik nedeni ile hizmet sözleşmesinin feshi halinde karşı tarafa önel verme zorunluluğu yoktur. (Yargıtay 9. HD'nin 12.11.1997 tarih ve E: 1997/14623, K: 1997/18913 sayılı Kararı).
Emekli olabilmem için daha ne kadar çalışmalıyım?
Hüseyin KESKİN(Düzce): Doğum tarihim, 01.05.1967. 1995 tarihinde işe başladım. % 50 sakat raporum var. Halen özürlü olarak çalışıyorum. Vergi indiriminden faydalanıyorum. 3000 günüm var. Emekli olabilmem için daha ne kadar çalışmalıyım; bu şekilde emekli olabilir miyim?
*Okuyucumuz, 06.08.2003 tarihinde 6 yıldan fazla 9 yıldan az sigortalılık süresi bulunup III. derece sakatlığı olanlar arasındadır. 17 yıl sigortalılık süresini ve 3920 günlük prim ödenmesini tamamladığında SSK'dan yaşlılık aylığını talep edebilecektir.
Acaba emekli olabilir miyim?
Cihan HANÇEROĞLU: Sayın SINAV, 31.01.1957 doğumluyum. 16 yıl 5 aylık sigortalılık sürem ve 3723 işgünü sigortam var. Vergi indiriminden yararlanarak emekli olabilmek için Maliye'ye başvuruda bulundum. Daha sonra beni Devlet Hastanesine sağlık raporu için sevk ettiler. Devlet Hastanesinden rahatsızlığımdan dolayı, % 55 oranında özürlü raporu verdiler. Acaba emekli olabilir miyim?
*Okuyucumuzun 23.05.2002 tarihinde 12 yıldan fazla sigortalılık süresinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, yasal şart olan özürlülük vergi indiriminden yararlandığı için, 15 yıllık sigortalılık süresini ve en az 3600 prim ödeme gününü tamamlaması halinde SSK'dan özürlü emekliliği şartlarına göre, 16 yıl 5 aylık sigortalılık süresi ve 3723 işgünü sigorta primi ödemesinin bulunması nedeniyle, SSK'dan yaşlılık aylığını talep edebilecektir.
Sosyal güvenlik reformu'nu tanıtıcı bir kitap
Ağırlığı kurumsal yapılanma olan çok daha kapsamlı bir reform tasarımı ve gerçeklemesi sözkonusudur. Sosyal Güvenlik Reformunun temel amacı adil, kolay erişilebilir, yoksulluğa karşı daha etkin koruma sağlayan, mali açıdan sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemine ulaşabilmektir. 2006 yılında tüm nüfusu kapsayan tek bir emeklilik, tek bir sağlık sistemi, muhtaçlığa dayalı ve adil bir sosyal yardım sistemi ile sosyal güvenlik kurumlarının tek çatı altında birleştirilmesini içeren oldukça kapsamlı bir reform yapıldı. 2006 yılını bu reformu öğrenmek için de kullanmalıyız. Bunun için Sigorta müfettişi İsa KARAKAŞ ve SSK Ankara Grup Başkanı Bekir HANÇER ile büyük emek harcayarak hazırladıkları "TÜM YÖNLERİYLE SORULU-CEVAPLI SOSYAL GÜVENLİK REFORMU" kitabını okumalarını okuyucularımıza öneriyorum. Gerektiğinde yazılarımda bu kitaptan söz edeceğim. (Tüm kitapçılarda, Fiyatı: 29.50 YTL, Kitap Temini İçin: alomevzuat@gmail.com)
