Türkiye sandık başına gidiyor

Türkiye, yarın Mahalli İdareler Genel Seçimleri heyecanı yaşayacak. Seçmen, kurulacak 194 bin 390 sandıkta, belediye başkanları, il genel meclisi, meclis üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetlerini seçecek. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından 23 Mart tarihinde güncellenen seçmen listesine göre 57 milyon 58 bin 636 kişi oy kullanabilecek.

Bu yerel seçimlerde 18 yaşını dolduran 1 milyon 156 bin kişi, ilk kez oy kullanacak. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun açıklamasına göre, seçimlerde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçen 53 bin 99 Suriyeli de sandık başına gidebilecek.

Oy verme işlemi, Tükiye'nin doğusundaki illerde saat 07.00'de başlayıp, saat 16.00'da sona erecek. Bu iller şöyle: "Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkâri, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis." Diğer illerde ise oy kullanma işlemi saat 08.00'de başlayıp, saat 17.00'de bitecek.

Yüksek Seçim Kurulu'nun verilerine göre, seçmenin yüzde 50.7'si kadın, yüzde 49.3'ü ise erkek. En fazla seçmen, 10 milyon 560 bin 963 ile İstanbul, en az seçmen ise 58 bin 562 ile Bayburt'ta bulunuyor.

Seçmen sayısının en fazla olduğu ilçe ise 680 bin 254 ile Ankara'nın Çankaya ilçesi. Çankaya'daki seçmen sayısı, 'büyükşehir' statüsündeki Erzurum (498 bin 253),Eskişehir (651 bin 356),Malatya (561 bin 708),Mardin (484 bin 284),Ordu (581 bin 352),Trabzon (594 bin 589) ve Van'ın (652 bin 878) da aralarında bulunduğu 58 ilin seçmen sayısından fazla.

31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nde 12 partinin adayları ve bağımsız adaylar yarışacak. Seçimlere katılan partiler; AK Parti, Bağımsız Türkiye Partisi (BTP),Büyük Birlik Partisi (BBP),Cumhuriyet Halk Partisi (CHP),Demokrat Parti (DP),Demokratik Sol Parti (DSP),Halkların Demokratik Partisi (HDP),İYİ Parti, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP),Saadet Partisi (SP),Türkiye Komünist Partisi (TKP) ve Vatan Partisi (VP).

Yarın 30 büyükşehirde 316 aday büyükşehir belediye başkanı, diğer 51 il ve 922 ilçe ve 386 beldede ise 7 bin 954 aday ise belediye başkanı olabilmek için yarışacak. Seçimler sonunda 30'u büyükşehir belediyesinde olmak üzere, toplam 1389 aday, 5 yıllığına başkan seçilecek.

Yerel seçimlere 8 bin 270 adaydan 630'u, bağımsız olarak girecek. Bu adaylardan 71'i büyükşehir belediye başkanı olabilmek için yarışacak. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, en çok bağımsız aday sayısıyla dikkat çekti. İstanbul'da 24, Ankara ve Diyarbakır'da 5, İzmir'de ise bağımsız 4 aday büyükşehir belediye başkanlığına talip.

Türkiye, 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandumla kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte yeni bir döneme girdi. Parlamenter sistemden partili cumhurbaşkanlığı sistemine geçişle birlikte, başbakanlık makamı kalktı. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için yüzde 50+1 oy alınması şartı, seçimlerde de neredeyse ittifakları mecburi hale getirdi.

FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişiminin ardından yakınlaşan AK Parti ve MHP, hem 16 Nisan Referandumu'nda hem de 24 Haziran 2018'deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ittifak yaptı. Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli liderliğinde 'Cumhur İttifakı'nda buluşan iki parti, 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nde de ittifak kararı aldı.

İttifak kapsamında AK Parti, Adana, Manisa ve Mersin'de MHP adaylarını, MHP ise diğer 27 büyükşehirde AK Parti adaylarını destekleyecek. İki parti, büyükşehirler dışında 21 ilde daha ittifak yapacak. MHP; Rize, Ağrı, Artvin, Bilecik, Bitlis, Bolu, Burdur, Çanakkale, Edirne, Giresun, Hakkâri, Muş, Siirt, Sinop, Şırnak, Ardahan ve Yalova'da AK Parti'nin adaylarını destekleyecek. AK Parti ise Iğdır, Kars, Kırklareli ve Osmaniye'de MHP'nin adaylarına destek verecek.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde kendi adaylarını çıkaran CHP ve İYİ Parti de yerel seçimler için 'Millet İttifakı' çatısı altında bir araya geldi. Buna göre iki parti, 30 büyükşehrin 24'ünde ittifaka gidecek. Kurulduktan sonra ilk kez yerel seçimlere katılacak olan İYİ Parti; Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Eskişehir, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Malatya, Muğla, Ordu, Tekirdağ'da CHP adaylarını destekleyecek. CHP ise Balıkesir, Denizli, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun ve Trabzon'da İYİ Parti'nin adaylarına destek verecek.

İki parti, Mersin, Mardin, Van ve Erzurum'da ise kendi adaylarıyla seçime girme kararı aldı. Mersin'de İYİ Parti aday çıkaramadığı için Demokrat Parti'nin adayı Ayfer Yılmaz'ı destekleyecek. Diyarbakır'da İYİ Parti aday çıkarmazken, bu ilde ittifaka yönelik de bir açıklama yapılmadı. Şanlıurfa'da ise her iki parti, büyükşehir belediye başkanlığı için aday göstermedi.

CHP ve İYİ Parti, 24 büyükşehrin dışında, 27 ilde daha ittifak yapacak. Buna göre; 16 ilde CHP, 11 ilde ise İYİ Parti adayları desteklenecek. CHP; Artvin, Bartın, Bilecik, Bolu, Burdur, Çanakkale, Edirne, Erzincan, Giresun, Kastamonu, Kırklareli, Kırşehir, Sinop, Tunceli, Yalova ve Zonguldak'ta, İYİ Parti ise Afyonkarahisar, Aksaray, Düzce, Elazığ, Isparta, Kilis, Kırıkkale, Nevşehir, Osmaniye, Tokat ve Yozgat'ta aday gösterdi.

Büyük Birlik Partisi (BBP) Genel Başkanı Mustafa Destici, yerel seçimlerde, büyükşehirlerde Cumhur İttifakı'nı destekleyeceklerini açıkladı.

HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli'nin, "Biz 'Kürdistan'da kazanacağız. Batıda da AKP ve MHP'ye kaybettireceğiz" şeklindeki tepki toplayan ve tartışmalara neden olan açıklamasıyla batı illerinde 'Millet İttifakı'nı destekleyeceklerinin sinyalini verdi. HDP başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere 17 büyükşehirde, büyükşehir belediye başkan adayı çıkarmadı.

Şanlıurfa'da da HDP, Büyükşehir, Karaköprü, Haliliye ve Eyyübiye belediye başkan adaylarını Saadet Partisi (SP) adayları lehine geri çekti. HDP, büyükşehir ve bu 3 ilçede SP adaylarını destekleyecek.

31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri´nde 17 milletvekili belediye başkanı olmak için yarışacak. Seçimlerde AK Parti'den 3, CHP'den 5, HDP'den 6, İYİ Parti'den 2, bağımsız olarak da 1 milletvekili aday oldu.

AK Parti'de, TBMM Başkanlığı görevini bırakan Binali Yıldırım, İstanbul; Çevre ve Şehircilik eski Bakanı Mehmet Özhaseki, Ankara; Aydın Milletvekili Mustafa Savaş da Aydın'dan aday oldu.

CHP'de ise Milletvekili Tanju Özcan seçim bölgesi Bolu; Kocaeli Milletvekili Fatma Kaplan Hürriyet, İzmit; Bursa Milletvekili Erkan Aydın, Bursa'nın merkez Osmangazi ilçesi; Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, Kahramanmaraş ve Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel de Ordu'da belediye başkanlığı için aday oldu.

HDP Diyarbakır Milletvekili Adnan Selçuk Mızraklı, Diyarbakır; Kars Milletvekili Ayhan Bilgen, Kars; Diyarbakır Milletvekili Hişyar Özsoy, Bingöl; İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, Kocaeli; Van Milletvekili Bedia Özgökçe Ertan, Van ve Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu da Ankara'nın Çankaya ilçesinden belediye başkanlığına aday oldu.

İYİ Parti Milletvekili İsmail Ok, Balıkesir'den; İsmail Koncuk ise Adana'dan aday oldu. MHP'den istifa eden Bağımsız Milletvekili Erhan Usta ise Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığı için adaylığını ilan etti.

31 Mart yerel seçimleri öncesi adaylık sürecinde CHP'den aday gösterilmeyen bazı isimler, Demokratik Sol Parti (DSP) ve Demokrat Parti'nin yolunu tuttu. İstanbul Şişli'de adaylık bekleyen Mustafa Sarıgül ile Avcılar Belediye Başkanı Handan Toprak Benli, aday gösterilmeyince partilerinden istifa edip DSP'ye geçerek aday oldu. Eski bir CHP'li olan Celal Doğan da üç dönem belediye başkanlığı yaptığı Gaziantep'te Millet İttifakı tarafından aday gösterilmeyince, DSP'den seçime girme kararı aldı.

CHP'nin güçlü olduğu Ege'de istifalar da peş peşe geldi. İzmir'de Tire Belediye Başkanı Tayfur Çiçek ve Kiraz'da CHP'nin tek aday adayı Salim Özkarakaş ile Muğla'nın Marmaris ilçesi Belediye Başkanı Ali Acar, yerel seçimlerde DSP'den aday oldu.

Aday gösterilmeyince CHP'den istifa eden Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon ise Demokrat Parti'den Muğla Büyükşehir Belediye Başkan adayı gösterildi.

31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nde büyükşehir belediye başkanlıkları için yarışacak 316 adaydan 36'sı kadın. Kadın adaylar arasında Meclis'te grubu bulunan partilerden HDP'nin 3, CHP ve AK Parti'nin ise 1'er adayı bulunuyor. AK Parti'de Fatma Şahin, Gaziantep; CHP'den Özlem Çerçioğlu, Aydın; HDP'den ise Şerife Yıldırım, Denizli; Züleyha Gülüm, Kocaeli; Bedia Özgökçe Ertan, Van'da büyükşehir belediye başkanı olabilmek için yarışacak. MHP ve İYİ Parti'nin ise kadın büyükşehir belediye başkan adayı yok.

Oy verme nedeniyle yarın düğünler, seçim yasaklarına ve belirtilen kurallara uyulmak şartıyla saat 18.00'den sonra yapılabilecek. Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 6. maddesinde belirtilen silahları köy, kasaba ve şehirlerde taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak.

Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatlerinde ancak YSK tarafından seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek. Bütün yayınlar saat 21.00'den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek. Saat 06.00 ile 24.00 arasında her türlü alkollü içkinin satışı da yasak olacak.