Yaklaşık yüz yıllık bir geçmişe sahip olan Osmanlı geleneği Enderun Usulü Teravih, Klasik Türk musikisinin en önemli ismi olan Itri tarafından ruh üflenen besteler ile salat-u selam ve salat-ı ümmiyeler eşliğinde bugün tekrar can buluyor. Enderun Teravihi önceden belirlenen camilerde coşku içerisinde kılınmaya devam ediliyor.
Enderun Usulü Teravih adıyla bilinen ve Buhurizade Mustafa Itri efendiye dayandırılan Enderun teravihi Osmanlı iç teşkilatında sarayda, saray cami ve mescitlerinde, Hırka-i Saadette, selatin camiler başta olmak üzere büyük camii ve dergâhlarda uygulanan bir ibadet geleneğidir. Enderun Usulü Teravih'in makamları Klasik Türk musikisinin en önemli ismi olan Itri tarafından düzenlenmiştir.
Enderun Usulü adını Türk Musikisinin değişik makamlarında eda edilmesi ve bu makamlarda bestelenen ilahiler ile süslenmesinden almıştır. Saray dışında en çok Eyüp Camii'nde kılınması sebebiyle bestekârlar “Eyyubi" lakabını taşırlardı. Eski dönemlerde İstanbul'un bütün camilerinde kılınan Enderun usulü teravih namazı zamanla unutularak büyük camilerden dahi kalkmıştır.
Osmanlı sarayında doğan ve günümüze kadar sürdürülen köklü geleneklerden Enderun usulü teravih öncelikle müezzinin namaz öncesi getirdiği kamet ile yatsı namazının hicaz veya uşşak makamında kılınacağı belirlenir. Ardından teravih namazının ilk dört rekâtı neva makamı, ikinci dört rekâtı hüseyni makamı, üçüncü dört rekâtı bestenigâr makamı, dördüncü dört rekâtı eviç makamı son dört rekâtı ise acemaşiran makamlarında kılınarak tamamlanır. Her dört rekât arası bir sonra gelecek olan dört rekâtın makamında bestelenmiş ramazan ilahileri okunur. İmam son rekâtta mahur makamında selamını verir ardına yine mahur makamında bestelenen salat-ü selam ve segâh, salat-ı ümmiye okunarak teravih namazı tamamlanır. Vitir namazına ise müezzinin son salavatın makamına göre hüzzam, segâh veya saba makamında kılınır. Böylece yatsı namazı teravih ve vitir ile birlikte yedi makam da namaz içerisinde kullanılır.
1831 yılının Ramazan ayında sarayda musikişinas padişahlardan Sultan II. Mahmud'un da hazır bulunduğu, saray baş imamı üstün kıraat sahibi Zeynel Abidin Efendi tarafından kıldırılan ve müezzinliğini Türk musikisinin dahi isimlerinden Hamamizade İsmail Dede Efendi'nin yaptığı teravih namazını Enderun usulünün ilk sayılabilecek örneklerinden biri olarak göstermemiz mümkün.
En yakın Enderun Teravih merkezleri
24 Haziran Üsküdar Ünalan Kuba Camii, 1 Temmuz Üsküdar Kirazlıtepe Camii, 6 Temmuz Bahçelievler İmam-ı Azam Camii'nde
Enderun Usulü Teravih'i cemaatle birlikte kılabilmek mümkün.
#ramazan
#teravih namazı
#enderun usulü teravih
