Vazgeçilmeyen Topraklar: Misâk-ı Millî

Rakka'yı DAEŞ'tan kurtarmak için önceki gece operasyon başlatılmışken Tarihçi Enes Demir, Rakka'nın tarihini ve 2. Abdulhamid'in yaptırdığı cami ve okulun belgelerini ortaya koydu. Rakka'nın tarihi "Yeni Belgeler Işığında Vazgeçilmeyen Topraklar Misâk-ı Millî" adlı kitap Tarihçi Enes Demir tarafından yayımlandı.

Rakka, Osmanlı Arşivi mufassal ve icmal tahrir defterlerine göre önemli ölçüde Türkmen nüfusun yaşadığı bir bölge olduğu ve Rakka’ya Osmanlı Devleti, daima Türkmenleri yerleştirdiği kitapta belgelerle yer alıyor. Demir'in yazdığı kitapta şehre, 19. yüzyılın sonlarında bizzat Sultan II. Abdülhamid tarafından, merkezi otoriteyi kuvvetlendirmek maksadıyla şehre Çerkez muhacirlerin yerleştirildiği ifade ediliyor. Kitapta, Rakka, Sultan II. Abdülhamid Han’ın özel ilgisinin olduğu ve Padişah burada bir cami ve okul da inşa ettirdiğinin belgeleri yer alıyor.

"Yeni Belgeler Işığında Vazgeçilmeyen Topraklar Misâk-ı Millî" adlı kitap Tarihçi Enes Demir tarafından yayımlandı. Eser, Rakka, Telabyad, Resulayn, Haseke, Aynü’l-Arap, İdlib, Halep, Afrin, Azez, Cerablus, Deyr-i Zor, Sincar, Telafer, Zaho gibi yerlerin, tarih ve coğrafyasına ışık tutarken, ilk kez yayımlanan belgelerle nüfus ve demografik yapısına ilişkin bilgiler içeriyor.

Eserin asıl önemi ise Misâk-ı Millî’nin güney sınırlarını ilk kez lokal bölge olarak belirten bir çalışma oldu. Bu şehirlerin tek tek nasıl Misâk-ı Millî’ye dahil olduğu orjinal arşiv belgeleri ışığında ilk kez okuyucularla buluştu. Dolayısıyla bu eserde, bölgenin özellikle Birinci Dünya Savaşı sonunda ve Milli Mücadele dönemindeki gerek askeri ve siyasi gerekse sosyal ve demografik yönden Türkiye sınırları içerisinde kalması çabalarının da tarihi haklılığını belgelere dayanarak ortaya koymaya çalıştı.

Tarihçi Enes Demir eserin yazım sürecini, Türkiye Cumhuriyeti’nin içinde bulunduğu; siyasi, idari, askeri, stratejik, jeopolitik, toplumsal ve sosyo-kültürel birçok meselesin gelişimi ile bağlantılı olarak yorumluyor ve bir tarihçinin görevi devletin stratejik planlamalarına bilimsel katkıda bulunuyor.

Tarihçi Enes Demir, "Birinci Dünya Savaşı boyunca dahi kaybedilmemiş bu topraklar, Misâk-ı Millî’nin ruhunu, özünü ve sınırlarını oluşturan şehirler arasında yer alıyor. O dönem, Osmanlı toprağı olan Maraş’ta işgale karşı nasıl Milli Mücadele başladıysa, yine aynı dönem Osmanlı toprağı olan Rakka’da, Haseke’de, Afrin’de ve diğer yerlerde de Milli Mücadele başlamıştı. Dolayısıyla bu toprakların 1918’e kadar değil 1 Ocak 1922 tarihine kadar Türk Orduları’nın hâkimiyetinde olup kendi irademizle terk ettiğimiz topraklar olduğunu görecek ve olayların perde arkasına ilk kez tanık olacaksınız. Eserimizde Mîsâk-ı Millî’nin özünü ve ruhunu oluşturan şehirler; tarihi, coğrafi, sosyal ve demografik açıdan ele alınmış; Milli Mücadele döneminde bu şehirlerin işgale karşı verdiği mücadele ve Türk Ordusu’nun bu şehirlerdeki hâkimiyeti kaynaklar ışığında incelendi. Bu kitapta, bir kısmı ilk defa ortaya konulan arşiv kaynakları ışığında, bugünkü Kuzey Suriye ve bir kısmı Irak topraklarında yer alan şehirlerin, Milli Mücadele döneminde Türk hâkimiyetinde bulunması birçok yönüyle aydınlatıldı" dedi.

- 1919'daki Halep mitinginde yaşanan çok önemli olay neydi?
- İzmir'in işgaline karşı gerçekleştirilen Sultanahmet mitingi ile Haseke'deki miting arasındaki birebir benzerlik neydi?
- 1921 yılında Halep'e askeri harekat düzenlemekten neden vazgeçmiştik?
- 1921 yılında Rakka ve Menbic'i kendi irademizle nasıl terk etmiştik?
- Milli Mücadele döneminde Türkmenler, Afrin’i Fransızlardan nasıl almıştı?
- Resulayn, Telabyad, El-Bâb ve Cerablus halkı, Osmanlı idaresinden başka idare istememişti!
- Irak halkının Osmanlı Devleti'ne olan bağlılığı nasıldı ?
- Sincar ve Telafer'in Misâk-ı Millî için önemi ne idi ?
- Türkiye-Suriye sınırı belirlenirken yaşanan önemli olaylar neydi?
- Arapların ve Kürtlerin Osmanlı’ya bağlılığı belgelerle ortaya kondu.