Twitter’da dezenformasyon nasıl yayılıyor?

Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde başlattığı Barış Pınarı Harekatı sırasında yalan haberler hızlanmıştı.

Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sezai Türk,“Suriyeli Mülteciler Sorunu ve Twitter’da Dezenformasyon” isimli son çalışmasında Twitter'da en çok karşılaşılan dezenformasyonu ele adı. Çoğunlukla fake hesaplar yoluyla yaygınlaştırılan; kurgulanmış fotoğraflar, videolar, özel hazırlanmış haberler, sahte belgeler ve web siteleriyle yanlış bilgi ile kafası karışan bireyleri yönlendirilerek hedefe ulaşıldığına dikkat çekiliyor.

Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve son olarak Barış Pınarı Harekatı’nda gördük ki sosyal medya mecralarında Türkiye’ye yönelik kara propaganda ürünü içerikler durmak bilmiyor. Bunlarla topyekün mücadele etmemiz gerektiğini gözler önüne seren bir çalışma Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sezai Türk tarafından yapıldı:

“Suriyeli Mülteciler Sorunu ve Twitter’da Dezenformasyon”

Çalışma sosyal medyada ve Twitter'da en çok karşılaşılan problemim çarpıtılmış bilgi yani dezenformasyon olduğuna dikkati çekiyor. Dezenformasyon genellikle manipülasyon ile birlikte kullanılıyor.

Çünkü yanlış bilgi ile kafası karışan bireylerin yönlendirilmiş bilgi ile hedefe ulaştırılması sağlanıyor.

İstenilen ölçüde olumlu imajımız yok

Türk, manipülasyona çok açık bir konu olan Suriyeli mülteciler üzerine 2018 yılının ilk aylarında bölgesel Twitter taraması yaptı. Arapça yazılan tweetleri gözden geçirip Türkçe’ye çevirdi. Twitter’ın, propaganda savaşının yapıldığı yere dönüştüğünü gözlemleyen Türk’e göre gönderim sayılarından ve içerikten anlaşılan

Türkiye, çok büyük özverili ve merhamete dayalı faaliyetlerine rağmen doğru anlaşılamamış. Yeterli paylaşım desteği de alamamış.

Analizlerden anlaşılıyor ki; “Suriyeli mülteciler ve Suriyeli Arapların gözünde istenilen ölçüde olumlu imajımız yok. Türkiye sosyal medyayı önemsemeli ve bu mecralarda yayınlanan bilgileri dikkatlice incelemeli, analiz etmeli ve doğru bilgilendirme çalışmaları yapmalı.”

Olumsuz propagandaya her zaman hazır olunmalı

Türkiye’nin göç politikası geliştirirken mülteci sorununu sadece bir insani yardım olarak düşünmemesi gerektiğini vurgulayan araştırmada hem iç hem de dış kamuoyunu bilgilendirmeli, dezenformasyona, manipülasyonlara ve algı yönetimlerine mahal verilmemesi gerektiğinin altı çiziliyor. Ülke içi ve dışındaki konularla ilgili gelişmeleri dikkatlice takip edilmesi gerektiğini ifade eden Türk, bu içeriklere zamanında çözüm üretmeli ve olumsuz propagandaya her zaman hazır olunmalı diyor.

Profesyonel ellerde bilinçli bir şekilde kurgulanıyor

Sosyal medyanın bireylere ve topluma en önemli tehdidi birebir paylaşım yapabilme özelliği ve kontrolsüz bilgi paylaşımı olduğunu ortaya koyan çalışmaya göre çoğu kullanıcı, kendi dünya görüşünü destekleyen ya da uygun olan mesajları yalan ya da doğru olduğunu teyit etmeden, kontrolsüz, korkusuz, ne tür sakıncalar doğuracağını hiç düşünmeden bir virüs gibi yaymakta ve bu durum başka kullanıcılar için manipülatif etkilere sebep olmakta.

Tüm dünyada Twitter başarılı şekilde kullanılıyor

Dünyadaki tüm toplumsal olaylarda sosyal medya ve özellikle dedikodu arenası haline gelmiş olan Twitter’ın çok başarılı bir şekilde kullanıldığına dikkati çeken araştırmada dezenformasyon ve manipülasyonun gerçek ilacının doğru bilgilendirme, kamuoyu ile iyi ilişkiler ve demokrasi olduğu bilgisi veriliyor. Çalışma da ayrıca şu bilgiler öne çıkıyor:

“Dezenformasyon ve manipülatif eylemler, Twitter gibi sosyal medya mecraları yaygınlaştırma için en ideal yerlerden. Çünkü bu mecrada bir şey ispat etme zorunluluğu yok. Yalan ya da yönlendirilmiş haber kaynakları genellikle sahte hesaplar üzerinden yapılır. Özellikle trol kavramı bu konuda önemlidir. Trollerin amacı, kişileri kızdırmak, rahatsız etmek, insani olarak zarar veren enformasyon yaymak, kişilerin şöhretlerini ve kamusal alandaki itibarlarını yerinden etmektir; bundan ötürü de trol olarak davranan kişiler saldırgan sözcükleri yaygın olarak kullanırlar.”