Türkiye'nin son 15 yılına akademik bakış

Adalet ve Kalkınma Partisi ( AK Parti) Türkiye siyasi hayatında demokratik dönemin başlamasından bugüne dek en uzun süre iktidarda kalan parti olma özelliği taşıyor. 14 Ağustos 2011 yılında kurulan AK Parti bu tarihin üzerinden bir yıl bile geçmeden 3 Kasım 2002’de yapılan seçimlerden bu yana 15 yıldır kesintisiz olarak iktidarda kalmayı sürdürüyor. Ulusal, bölgesel ve uluslararası sorunlara yönelik çalışmalar yapan Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) AK Parti’nin 15 yıllık iktidar sürecini Siyaset, Dış Politika, Ekonomi ve Toplum başlıkları altında dört kitap olarak yayınladı.

Nebi Miş ve Ali Aslan tarafından derlenen “Ak Parti’nin 15 Yılı: Siyaset” adlı çalışmada 2002’den bu yana Türkiye siyasetinin yaşadığı dönüşüm tüm boyutlarıyla ele alınıyor. Kitapta, “AK Parti Siyasetinin Çerçevesi”, “Siyasette Dönüşüm Ve Kurumsallaşma” ve “AK Parti Siyasetinin Pratiği” başlıklarını taşıyan üç bölüm yer alıyor. AK Parti’nin kimliği, Recep Tayyip Erdoğan’ın siyasi liderliği, gerçekleştirdiği reformlar ve bu gelişmelere karşı gösterilen direnç, ordu-siyaset ilişkileri, Kürt meselesi, FETÖ ile mücadele, hukuk ve yargı alanındaki sorunlar, AK Parti’li yılların ekonomi politiği , yapılan seçimler ve sivil haklar noktasındaki gelişmeler gibi birçok konu uzman akademisyenler tarafından mercek altına alınıyor.

İsmail Çağlar ve Ali Alsan “AK Parti’nin 15 Yılı: Toplum” kitabında partinin 15 yıllık iktidarı boyunca toplumsal alanda uygulamaya koyduğu politikaların genel bir değerlendirmesi yapılıyor. Kitapta medya ve siyaset, din ve devlet ilişkileri , eğitim ve göç politikaları, toplumsal güç merkezlerinin yeniden inşası gibi konular yer alıyor. “Çogulculaşma ve Kültürel İktidar” başlığını taşıyan birinci bölümde kaleme alınan yazılar medya konusuna yoğunlaşıyor. Fahrettin Altun ve İsmail Çağlar, Türkiye’de basın özgürlüğü meselesine sadece siyaset-medya arasındaki güç ilişkisi perspektifinden bakmanın yanıltıcı olduğuna vurgu yapıyorlar. “Toplumun Yeniden İnşası” adlı ikinci bölümde ise yerli ve milli siyaset, cemaatler ve göç politikaları konuları işleniyor. İsmail Çağlar ve Kevser Hülya Akdemir sorgulamayı ve eleştirel düşünceyi öldüren cemaat yapılarının FETÖ benzeri örgütlenmelere zemin oluşturduğunu dile getiriyorlar. İbrahim Efe, Suriye savaşından sonra Türkiye’ye yönelen kitlesel göç hareketlerinde AK Parti’nin ürettiği politikalar ve hukuki düzenlemelerle ortaya koyduğu başarıyı gözler önüne seriyor. AK Parti’nin Eğitim Karnesi başlıklı son bölümde ise eğitim alanında yaşanan dönüşüm, eğitim sistemimizin uluslararası arenadaki görünümü gibi konularda kapsamlı makaleler yer alıyor.

“AK Parti’nin 15 Yılı: Dış Politika”kitabını Kemal İnat, Ali Aslan ve Burhanettin Duran hazırlamış. Diğer çalışmalar üç bölümden oluşurken bu çalışma beş bölüm içeriyor. AK Parti dönemi dış politikasını ülkeler, bölgeler ve seçilmiş konular etrafında inceleniyor. Kitaptaki bölümler AK Parti’nin dış politikasını, perspektifini ve uygulamalarını genel bir çerçevede resmediyor. 2013 yılında Gezi Parkı Şiddet Eylemleri’nin başlayıp 17-25 Aralık ve 15 Temmuz darbe girişimine uzanan iç politadaki trübülansın etkisiyle dış politikada yaşanan daralmaya karşı AK Parti’nin yönetimin nasıl daha aktif bir politikaya yöneldiği ele alınıyor. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası yapılan büyük sınır ötesi Fırat Kalkan Harekatı sonrası bölgesel güç olduğunu kanıtlama süreci, Arap İsyanları’nın Ortadoğu’yu sürüklediği istikrarsızlık sonucu Türkiye’nin özellikle Batılı ülkelerde rahatsızlık uyandıran çok boyutlu dış politka yönetmi gibi konular mercek altına alınıyor.

Nurullah Gür, Sadık Ünay ve Şerif Dilek’in hazırladığı “Ak Parti’nin 15 Yılı: Ekonomi” kitabında AK Parti döneminde Türkiye ekonomisinin yaşamış olduğu dönüşüm analiz ediliyor. 2001 yılında yaşanan büyük ekonomik krizin ardından 2002 yılında iktidara gelen AK Parti’nin krizi bertaraf etme yöntemleri, 2002-2008 yıllarındaki ekonomik büyümenin ardındaki etkin politikaları, küresel eknomideki ağırlığın artırması gibi konular ele alınıyor. AK Parti’nin 15 yılına ışık tutan bu çalışma Türkiye’nin yakın tarihini tüm boyutlarıyla ele alması bakımından çok anlamlı. Siyaset, ekonomi, toplum ve dış politikaya ek olarak bir de 15 yıllık iktidarın kültür çalışmalarının olmayışı önemli eksik olarak göze çarpıyor.