Türkiye geneli ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC), 12 Kasım 1999 Düzce Depremi'nin yıl dönümü dolayısıyla saat 18.57'de "çök kapan tutun" tatbikatı yapıldı.
Ülke genelinde ilk kez uygulanan tatbikat kapsamında, saat 18.57'de tüm vatandaşların cep telefonlarına gönderilen "Hayati Uyarı Bildirimi" ile Türkçe ve İngilizce sesli uyarı yapıldı.
- Televizyonlar ve radyo kanallarından mesaj yayınlandı, vatandaşlar tatbikat sırasında önceden belirlenen sağlam ve güvenilir alanda "çök kapan tutun" hareketini yaptı.
Haber Alma ve Yayma Sistemi'nden (HAY) verilen anonslar cami ve belediye hoparlörlerinden yayınlandı. Tatbikat esnasında vatandaşların panik olmaması için sirenler çalınmadı.
Tatbikat öncesinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Merkezi'nden yönetilen tatbikat için Düzce, İstanbul, İzmir, Elazığ, Kahramanmaraş, Erzurum ve KKTC'den canlı yayın bağlantısına katılarak, vali ve AFAD il yöneticilerinden bilgi aldı.
Düzce ile yapılan canlı bağlantıda, İl Müftüsü Rüstem Can 12 Kasım 1999'daki depremde hayatını kaybedenler için dua etti.
Tatbikat öncesinde AFAD Başkanı Yunus Sezer, tatbikata ilişkin bilgilendirmede bulundu.
Bu arada tatbikat kapsamında AFAD Merkezi bahçesinde, afet yönetimine ilişkin bilgilendirmelerin yapıldığı stantlar ve araçlarda afet anında ve sonrasında yapılacaklara ilişkin bilgi paylaşıldı.
Öte yandan kentte genelinde vatandaşlar, camiler, evler, alışveriş merkezi ve çay ocakları gibi alanlarda tatbikata katıldı.
"EŞYALARIN SABİTLENMESİ GEREKİYORMUŞ"
İçişleri Bakanı Soylu, Düzce Depremi'nin 23'üncü yılında saat 18.57'de Türkiye geneli ve KKTC'de yapılan "Deprem Anı Ülke Tatbikatı" öncesinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığında (AFAD) düzenlenen bilgilendirme programında konuştu.
Tatbikatın Türkiye'de bu ölçekte ilk olacağını belirten Bakan Soylu, bundan sonra da bu tatbikatların tekrarlanacağını dile getirdi.
17 Ağustos 1999 depremi öncesinde televizyonlarda hiç kimsenin depremi tartışmadığını ifade eden Soylu, şöyle konuştu:
"Gazetelerde deprem konusunda ne bir uyarı ne de bir yorum vardı. Gündemimizde bir deprem beklentimiz de yoktu ama bir anda tüm hayatımız, tüm gündemimiz değişti. 12 Kasım 1999 saat 18.57'den bir saniye öncesine kadar da ülkemizin bütün gündemi depremdi. Ekranlarda uzmanlar tartışıyordu, herkes fay hatları hakkında yorum yapıyordu. Anlamaya çalışıyordu ama hiç kimsenin aklına Düzce'de böyle şeyin olabileceği gelmiyordu. Bir büyük deprem yaşamıştık, üst üste ikincisinin gelmeyeceğini düşünüyorduk ama öyle olmadı. Sevdiklerimizi, değerlerimizi, kazanımlarımızı kaybettik ve büyük acılar yaşadık. Bizim çocukluğumuzda ders kitaplarında deprem anında kapı eşiklerine sığınılması gerektiği yazılıyordu. Meğer tam tersiymiş.
AFAD Başkanlığı çatısında yepyeni bir afet yönetim modeli kurgulandığını da aktaran Bakan Soylu, afetin öncesini, afet anı müdahaleyi ve afet sonrası iyileştirme planlarını yapan bir model ortaya konduğunu söyledi.
Her birine ait ayrı bir stratejik plan oluşturulduğunu anlatan Soylu, "Afet öncesi hazırlıklarımız için Türkiye Afet Risk Azaltma Planları oluşturuldu ve 2017-2022 arasında sürdürülen bir çalışmaydı. Nihayetinde birçok adım atıldı." ifadelerini kullandı.
"Aniden bir deprem olsa 'ben ne yaparım' sorusunu kendilerine sorsunlar"
"Hani bizde bir tabir vardır, 'Alıcı gözle bakmak' derler, bu sefer etrafımıza deprem gözüyle bakalım." vurgusu yapan Soylu, şunları kaydetti:
"Dünya bunu böyle yapıyor. Japonya, bu gelişmişlik seviyesine rağmen sürekli bu yaptığımız tatbikatları yapıyor ve deprem anında çok az kayıp yaşıyor. Çoğu zaman yaşamıyor. İnşallah bizler de o noktaya aziz milletimizin desteği, katılımıyla en kısa sürede gelmeyi arzuluyoruz. Bizim bir inancımız vardır, 'Önce tedbir sonra tevekkül, sonra da takdir.' İnşallah bizler tedbir aldıkça inanıyorum ki bunun karşılığını Allah verecektir. Son 10 gündür tüm kurumlarımız, yine Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla bu tatbikata hazırlanıyor. Bu yıl ayrıca tatbikat yılı. Geçen yıl eğitim yılıydı, bir önceki yıl hazırlık yılıydı. Yani bir millet olarak bir afetle karşı karşıya kaldığımız zaman ne yapabileceğimiz konusunda hazırlıklı olmaya çalışıyoruz. Bunu hep beraber sağlamalıyız. Tam 10 gündür tüm medya, bütün yönetim birimlerimiz, bakanlıklarımız, kurumlarımız, bu meselenin tüm paydaşları bir bilgilendirme ortaya koymaya çalışıyorlar. Bu bir farkındalık aslında, afet ve deprem konusunda 10 gündür, 15 gündür bu farkındalık sayesinde uzun bir tatbikatı hep birlikte yapıyoruz. Şimdi esas itibariyle Düzce Depremi'nin o anında, 18.57'de bir tatbikat gerçekleştirmiş olacağız."