Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, iki yıl pandemi arasından sonra kapılarını 39. kez açıyor. İstanbul Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde 3-11 Aralık tarihleri arasında gerçekleşecek olan fuar, yurt içi ve yurt dışından birbirinden değerli yayınevlerini, yazarları ve okurları ağırlayacak, yüzlerce kültür etkinliğine ve binlerce imza gününe ev sahipliği yapacak.
Havalar soğudu, dışardan yavaş yavaş el ayak çektiğimiz, uzun kış gecelerine sığındığımız şu günlerde içimizi ısıtacak o güzel haber geldi: İki yılın ardından 39. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı yeniden kapılarını açtı.
Bilindiği gibi kitap fuarı ilk olarak 1982 yılında The Marmara Otel’in balo salonunda - o günkü adıyla Etap Marmara’da- yaklaşık 500 metrekarelik bir alanda ilk kez yazarla okuru buluşturmuştu. 35 yayıneviyle başlayan fuar 12 Eylül’ün ardından büyük bir cesaretin örneğiydi. Zira o günlerde medyada yer alan haberlerde silahla birlikte ele geçirilen bir diğer “Suç aleti”de kitaplardı. Darbenin ardından kitaptan soğuyan insanları fuara çekmek tam kelimeyle cesaret istiyordu ve bu cesaretli adıma okurdan gelen olumlu tepkiler de gecikmedi. Böylece her yıl büyüyen katılımcılarla 1986 yılında Tepebaşı’na taşınan fuar uzun yıllar yazar, okur ve kitap buluşmasını burada sürdürdü.
Otoparktan bozma olan bu fuar alanı başta okur ve yayıncılara büyük gelse de zaman içinde yayıncılık sektörü hızla büyüdü ve artık bu alana ne yayıncılar ne de okurlar sığmaz oldu. Ardından da 2004 yılında Beylikdüzü’ne taşındı.
Kitap fuarının şehrin dışına taşınması ise epey süre tartışıldı ancak fuara bu tartışmalara rağmen ilgi azalmadı. Özellikle hafta sonları fuar alanını ana caddeye bağlayan yaya geçidindeki kalabalık sık sık gündem oldu. Bu yıl fuar, bine yakın yayınevi ve onlarca etkinlikle bir kez daha kapılarını okurlar için açtı. Hedeflenen ziyaretçi sayısı ise 750 bin.
KİTAP FUARLARI TÜM ÜLKEYE YAYILDI
Zaman içinde kitap fuarına gösterilen ilgi şehrin farklı noktalarına da taşındı. Her yıl Ramazan ayında açılan Dini ve Kültürel Yayınlar Fuarı da kitap fuarına paralel olarak büyüyüp genişledi. Yine yıl içinde ilçe belediyeler kitap fuarları düzenleyerek okurları ağırlamaya devam etti. Öyle ki İstanbul’un dışından da gelen taleplere sessiz kalmayan yayıncılar Anadolu’nun dört bir yanında yapılan kitap fuarlarında yazar ve okurları buluşturmak için koşturdu.
Bugün ise iki yıllık pandemi döneminin ardından kitap fuarları Anadolu’daki şehirlerden ilçelere kadar oldukça geniş bir yelpazede hız kesmeden kaldığı yerden devam ediyor. 2019 yılında düzenlenen son fuarda ziyaretçi sayısı 605 bin iken geçen iki yılın ardından Tüyap’ın ziyaretçi beklentisi de artmış durumda. Aldığımız bilgilere göre yıl Çukurova, Bursa ve Samsun fuarlarında pandemi öncesine göre yüzde 40’lık bir artış yaşanmış.
İNTERNET ALIŞVERİŞİ Mİ FUAR MI
Ancak ilk yıldan bu yana kitap fuarlarında değişen ve değişmeyen sorunlar da yok değil. Mesela yayıncıların en çok şikayet ettiği konuların başında kağıt pahalılığı ve stantlara ödenen yüksek ücretler geliyor. Fuara stantlar için istenen ücreti yüksek buldukları için katılmayacağını söyleyen yayıncılar var. Özellikle kitap fuarının ücret politikasından en çok küçük yayınevleri etkileniyor. Fuar yöneticileri ise bu iddiaları haksız buluyor. “Fuar stantlarındaki fiyatlandırma özellikle fuara katılan küçük çaptaki yayınevlerinin sayısını azaltıyor mu?” sorumuzu Tüyap Fuarlar Yapım AŞ Genel Müdürü İlhan Ersözlü cevaplıyor. Ersözlü, yıl içinde grup olarak 80’in üzerinde fuar düzenlediklerini ve bu fuarların içerisinde yer alan kitap fuarları için fiyatlarda yüzde 50 ve 60 oranında indirim yaptıklarını söylüyor. Ersözlü, yayınevlerinin yaşadıkları zorlukların farkında olduklarını belirtiyor ve ekliyor: “Kendi tercihi ile fuara katılmayan arkadaşlarımız var. Ama sayıca eskisinden çok geriye düşmüş değiliz. Daha küçük ölçekteki yayıncı arkadaşlarımızı da kültürel çeşitliliğin bozulmaması açısından desteklediğimiz, indirimli bir tarife var.”
FUARDA KİTAP İNDİRİMLERİ CAZİP Mİ
Bir diğer husus ise fuarlardaki kitap fiyatları. Geçtiğimiz yıllarda okurların kitap fuarından alışveriş yapmak istemesinin en önemli sebepleri arasında yayınevlerinin fuara özel yaptıkları indirimlerdi. Ancak yayınevleri kağıda yapılan zamlardan ve fuar alanlarına ödedikleri fahiş fiyatlardan dolayı artık fuarlarda eskisi gibi indirime girmiyor. Bu da okurları internet sitelerine yönlendiriyor. Yine özellikle pandemi döneminde büyük ilgi gören sesli kitaplar da hızlı yükselişte. Sesli kitapların aslında matbu kitapların satışlarını olumlu etkilediği söylense de yine de kitapları okumak değil de dinlemek isteyenler kitap fuarlarının yapısal anlamda yeni yeniliklere kucak açması gerektiğini de hatırlatıyor. Sesli kitap dinleyicileri kadar etkili olmasa da e-kitap okurlarını da bu vesileyle tekrar hatırlamak da fayda var. Bugün kitap fuarları yayınevleriyle çeşitlenip ve Anadolu’ya doğru açılarak yayıncılığın soluk almasına imkan tanısa da pazar payındaki değişiklikleri de göz ardı etmemek gerekir. 40 yılı geride bırakacak olan kitap fuarında da bu değişimler daha ayrıntılı olarak masaya yatırılıp, yeniden tartışılması gerekecek.
Bütün bu değişimlerin gölgesinde kitap fuarı heyecanı hiç şüphesiz yine de devam ediyor. Arkadaşımız Latife Beyza Turgut da hem fuara katılan yayınevlerine hem de fuara katılmasa da yeni kitaplarla okurunu selamlayan yayınevlerinin kapısını çaldı ve imza günlerini, etkinlikleri ve en önemlisi tezgahta mürekkebi kurumamış kitapların neler olduğunu öğrendi.
KİTAP ŞEHRE GERİ DÖNÜYOR
Ama önce 39. Uluslararası Kitap Fuarı’na gidelim:
Ülkemizin en uzun soluklu kitap fuarı olan 39. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı bu yıl “Kitap Şehre Geri Dönüyor” temasıyla okurları selamlıyor. Okuyucuların tüm yayınevlerini bir arada bulabildikleri, sevdikleri yazarlarla tanışma fırsatı yakalayabildikleri, kentin en önemli kültürel etkinliklerinden sayılan Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı bu yıl bir ay gecikmeyle de olsa kapılarını açtı. Tüyap tarafından Türkiye Yayıncılar Birliği iş birliği ile düzenlenen fuar, Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde 3-11 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilecek.
KİTABIN BÜYÜLÜ DÜNYASI İKİLİ GÖRÜŞMELER YAPILACAK
Edebiyat dünyamızda uluslararası buluşma olanakları yaratan İstanbul Kitap Fuarı’nda, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yürütülen ve kısa adı “TEDA” olan “Kültür ve Turizm Bakanlığı Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Dışa Açılımını Destekleme Projesi” kapsamında yerli ve yabancı yayınevleri arasında ikili iş görüşmeleri yapılacak. Fuarda ayrıca Yunanistan, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Hırvatistan ve Kosova’nın da içerisinde bulunduğu odak pazar ülkelerinden yetkililer, katılımcı yayınevleri temsilcileriyle birebir görüşmeler gerçekleştirecek, telif alışverişinde bulunacak. Bunun yanı sıra Almanya, İran, BAE ve Romanya’dan yayınevleri de fuarın uluslararası salonunda yerlerini alacak.
YÜZLERCE KÜLTÜR ETKİNLİĞİ İMZA GÜNÜ
Dokuz gün sürecek olan Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı boyunca panel, söyleşi, şiir dinletisi ve çocuk atölyelerinden oluşan yüzlerce kültür etkinliği ve binlerce imza günü yapılacak. Fuar, panel, söyleşi, atölye çalışmaları ve çocuk etkinliklerinden oluşan 300’e yakın kültür etkinliğine ev sahipliği yapacak; dokuz gün boyunca düzenlenecek etkinlikler ve imza günlerinde 2000’e yakın yazar, okurlarıyla buluşma fırsatı bulabilecek. Fuarın temasına uygun olarak, Türkiye’de Bilim Kurgu Yazmak, Yeraltından Gerçeküstüne İstanbul: Tuhaf Kurgular, Fantastik Sular, Mitolojiden Edebiyata, Edebiyattan Mitolojiye konu başlıklarında düzenlenecek ilgi çekici etkinliklerle okuyucular keyifli zaman geçirecekler.
