Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Günal dünyayı titreten hastalıkla ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı...
Parkinson hastalığı, hareketlerde yavaşlama, katılık ve titreme ile giden ilerleyici sinir sistemi hastalığıdır. Bu hastalıkta en büyük risk faktörü yaşlanmadır. Bunun dışında toksik maddelere maruz kalan, kimyasal maddeler ile çalışan ve tarımda ilaçlama yapan meslek gruplarında daha sıktır. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla ortaya çıkar. Aile öyküsü olan bireyler de yine risk altındadır. Hastalığı 60 yaş üzerinde görmeye alışkın olsak da aile öyküsü olanlarda daha erken yaşlarda ortaya çıkabilir.
Son yıllarda hem tedavisi hem de nedeni üzerinde en çok bilimsel çalışmanın yapıldığı hastalıklardan birisidir. Şuanda tedavide kullanılan ajanların sayısı onbeşin üzerindedir. Her hastada başlangıç evresine, şikayetlere ve hastanın kendi özelliklerine bağlı olarak farklı tedavi stratejileri belirlenir. Her hastanın tedavisi kendine özeldir ve takipte çıkabilecek problemlere göre yeni stratejiler belirlenir.
Hastalığın erken dönemlerinde tedavide kullanılan ajanlardan yararlı etki düşük dozlarda alınır. Ancak yıllar geçtikçe ilaçların dozları ve sıklığı artar. Hasta birden fazla ilacı birarada kullanır. Hastalıkla geçen ilk beş yıldan sonra ilaçların verimi azalmaya başlar. Hastalara takipeden yıllarda ilaç tedavisi yanında farklı yöntemler uygulanır.
İleri dönem Parkinson hastalarında hastanın durumuna ve eşlik eden hastalıklarına göre halk arasında ''beyinpili'' tedavisi olarak bilinen derin beyin stimülasyonu tedavisi uygulanabilir. Hasta uyanıkken yapılan bu operasyonda hücresel kayıtlar alınarak elektrotlar beynin önceden hesaplanan noktasına yerleştirilir. İlaç tedavisinde %70 azalma ve bulgularda 5 yıl öncesine dönüş tedavinin hedefidir. Cerrahi tedavi uygulanmayan hastalar ciltaltına bir pompa yöntemiyle verilen dopaminerjik tedavi yönteminden yararlanabilir. İleri dönem hastalarda kullanılan bir başka tedavi yöntemi de ince bağırsağa takılan özel kateterden pompa yardımıyla uygulanan duodopa tedavisi dir.
Parkinson hastalığında hastaların yaşadığı farklı sorunlar ilaç ve davranışsal tedavi ile çözülebilir. Her hastada ve her hastalık evresinde değişik problemler ortaya çıkar. Depresyon, içe dönme, uykusuzluk, unutkanlık, ağrılar, dengesizlik ve yorgunluk bunlardan bazılarıdır. Hastaların şikayetleri kontrol altında olsa bile bu dönemde 3-4 ay aralarla doktorlarına başvurmaları önerilir.
Parkinson hastalığı tedavisi bir ekip işidir.Nöroloji uzmanı kontrolünde psikiyatri, fizik tedavi uzmanı ve beyin cerrahının dahil olduğu bu ekip çalışmasının hedefi hastaların uzun yıllar konforla yaşamalarını sağlamaktır.
