Tevfik Kolaylı, ya da yaygın bilinen adıyla Neyzen Tevfik’in bugün vefatının 66. Yılı. Taşlamalarıyla tanınan Türk neyzen ve şair, taşlama kitaplarının yanı sıra çeşitli taksimler ve saz semailerinin bestecisi olarak da bilinir.
Neyzen Tevfik 24 Mart 1879 yılında Muğla’nın Bodrum ilçesinde doğdu. Asıl adı Tevfik Kolaylı. Babası öğretmen Hasan Fehmi Bey.
Soyadı Kanunu ile birlikte Kolaylı soyadını alan Hasan Fehmi Bey’in aslen Samsun, Bafra’nın Kolay ilçesinden olduğu biliniyor.
Babasının görevli bulunduğu Urla kasabasında usta biz neyzen olan Berber Kazım ile tanışan ve ondan ney dersleri almaya başlayan Tevfik, sara nöbetlerinin ilkini de yine bu dönemde geçirir.
Sara nöbetlerinin sıklaşması nedeniyle okulu tamamen bırakan Tevfik, neye duyduğu tutku ve sevgiyle İzmir Mevlevihanesi’ne girdi.
1902'de Bektaşi tarikatından nasip alarak Bektaşi dervişi oldu. Bir yandan da şiirle ilgileniyordu. Eşref'le ve Mehmet Akif'le tanıştı ve şiir konusunda her ikisinden de etkilendi. 1908'den sonra bir süre Mısır'da bulundu 1913'te İstanbul'a döndü.
diyen Neyzen Tevfik, 28 Ocak 1953'te İstanbul'da hayatını kaybetti ve cenaze namazı Beşiktaş'ta Sinan Paşa Camisi'nde kılındı.
Neyzenlikteki ustalığıyla beraber hiciv sanatını kullanarak şiirlerinde toplumsal konulara değinen Neyzen Tevfik, neyi ile 100'e yakın plak çıkardı.
- Neyzen Tevfik genellikle toplum kurallarına uymadan yaşamını sürdürdü. Sazını bir geçim kapısı haline geçirmemek için direnmiş, yalnızca içinden geldiği zaman ney üfledi. Neyzenliğini geliştirmek kaygısı duymadı. Sanat değeri kalıcı bir müzikçi olmak için uğraşmadı. Neydeki başlıca ustalığı sazı iyi üflemesiydi. Belirli müzik kurallarının dışına çıkar, ama hep duyarak çalar ve dinleyenleri etkilerdi.
Taşlamanın önemli üçüncü temsilcisi
Neyzenliğinin yanı sıra adını yergi ve taşlamaları ile de duyuran Neyzen Tevfik, kimi eleştirmenleri göre bu türün Nef'î ve Eşref'ten sonra üçüncü önemli temsilcisi sayılır.
Ününün yaygınlaşmasında halk tarafından çok sevilmesinin de çok büyük payı var. Ancak oldukça eski bir dil kullanması nedeniyle güç anlaşılan ve biçimsel açıdan yetersiz kalan bu şiirleri pek kalıcı olmadı. Yergilerini genellikle siyasal ve dinsel baskıya, çıkarcılığa yöneltti, toplumdaki tüm haksızlıkları çekinmeden dile getirdi.
