Mavi denizler için sıfır atık

Sıfır Atık Hareketi kapsamında, yeni bir adım daha atıldı ve ülkemizi çevreleyen denizlerin korunmasını desteklemeyi hedefleyen “Sıfır Atık Mavi” projesi hayata geçirildi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından başlatılan Emine Erdoğan'ın himayesinde gerçekleştirilen Sıfır Atık Projesinin yeni bir ayağı olan Sıfır Atık Mavi projesi bugün start verdi. Ülkemiz kıyı ve denizlerinin korunmasına destek olmak amacıyla yaz boyunca devam edecek “Sıfır Atık Mavi” projesinin ilk adımı TURMEPA işbirliği ile hayata geçirildi.

Beşiktaş sahiline dalan dalgıçlar atık temizliği gerçekleştirdi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın Murat Kurum ve DenizTemiz Derneği/ TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Şadan Kaptanoğlu’nun katılımıyla gerçekleşti. Albayrak Medya’nın medya sponsorları arasında yer aldığı proje İstanbul'da başlayıp 81 ile yayılacak.

Beşiktaş sahilinde bulunan İstanbul Ziya Kalkavan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde Boğaz'a dalan dalgıçlar, atık çıkarmaya başladı. Proje 3 ay boyunca devam edecek. Şahika Ercümen, deniz altında gördüğü manzaraları anlattı. "Deniz benim yaşam alanım" diyen Ercümen, suya daldığı zaman kaydettiği görüntüler ile denizlerdeki canlıların yaşamına dikkat çekti. Çocukken astım hastası olduğunu söyleyen Ercümen, bu hastalığı deniz ile aştığını söyleyerek son nefesini verene kadar doğanın temizliği için çalışacağını söyledi.

“Bugün burada sıfır atık projesinin çok önemli ayaklarından biri olan deniz kirliliğinin önlenmesini konuşmak için bir aradayız. Bu güzel programın düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum. İnsanlık ailesi olarak uzun bir tarihi geride bırakarak bugünlere geldik. Her çağ kendi gerçeği ile anıldı. Bugün içinde yaşadığımız çağ için sıklıkla bilgi çağı ya da teknoloji çağı diyoruz. Fakat üzülerek söylüyorum ki, bizler aslında plastik çağını yaşıyoruz. Yapılan bir araştırmaya göre, dünyada bir yılda üretilen plastik miktarı 300 milyon tonu buluyor ve bu rakam gün geçtikçe artıyor. Dünyadaki toplam plastik miktarının 5 milyar tona ulaştığı tahmin ediliyor. Araştırmacılar, bu atıkların dünyayı sarmaya yetecek miktarda olduğunu söylüyor. yani plastiklerle çepeçevre kuşatılmış durumdayız.

En çok ihtiyaç duyduğumuz şey eğitim

İnanıyorum ki, bu yüzyılın en hüzünlü fotoğraflarından biri, plastiklere dolandığı için ölen deniz kaplumbağalarının ve diğer canlıların trajedisidir. Bu sahne belgesel kanallarında gördüğümüz alelade bir durum değil. Tüketim kültürünün, etrafındaki her şeyi tüketen ve öldüren bir yaşam biçimi olduğunun ispatı. Birleşmiş Milletlerin verilerine göre denizlerdeki çöplerin yalnızca yüzde 15’i deniz yüzeyinde bulunuyor. Bu çöplerin yüzde 70’i deniz yatağında ve dipteki doğal hayata, telafisi çok zor zararlar veriyor. Türler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya geliyor, ekosistem büyük yaralar alıyor. Bu atıklar yalnızca denizleri kirletmekle kalmıyor, besin zincirinin de bir parçası haline geliyor. Plastikleri yiyecek zannederek yutan balıklarla bu kirlilik insan sağlığını da tehdit ediyor. Deniz mahsulü yediğimizi sanırken mikro plastiklerle besleniyoruz. Her yıl yaklaşık 8 milyon ton çöp denizlere ve okyanuslara karışıyor. Deniz çöplerinin yüzde 80’inin karasal kökenli olduğunu biliyoruz. Yani bizlerin attığı çöpler ve tek kullanımlık plastikler sulara karışıyor. Tabi sorunun daha da derinine inersek, aşırı üretimi ve bilinçsiz tüketimi görüyoruz. Bu noktada en çok ihtiyacımız duyduğumuz şey eğitim. Biz, eğitimi atlar ve sürekli olarak çöp temizlemeye devam edersek hiçbir yere varamayız. Çöpleri kaynağında ayrıştırmak kadar çöpün en başta oluşmasını engelleyecek davranış biçimlerini de bir bilinç olarak aşılamalıyız.

1 dakikada 1 çöp kamyonu denize dökülüyor

Bununla beraber her kolaylığın iyilik olmadığını, mesela tek kullanımlık plastik araç gereçlerin hayatı kolaylaştırmaktan ziyade yok ettiğini gür sesle anlatmalıyız. Ben çocuklarımızın ve gençlerimizin artık bu bilinçle yetiştiğine inanıyorum. Yine de tüm STK’ları, özel sektörümüzü ve ilgili tüm kurumlarımızı bilinçlendirme çalışmalarına katkıda bulunmaya davet ediyorum.

Bu ne demek biliyor musunuz, 1 dakikada 1 çöp kamyonunun denize boşaltılması demek. İşte durum bu kadar vahim. İşte bu örnek dahi bize konuya nasıl daha geniş bir açıdan yaklaşmamız ve plastiğin günlük hayatımızda ne kadar yer tuttuğunu etraflıca düşünmemiz gerektiğini ispat ediyor.

Bugün ‘Sıfır Atık Mavi’ etiketiyle bu konuyu İstanbul’da konuşuyor olmamız da ayrı bir önem taşıyor. Dünyanın gözbebeği, şairlerin, ressamların ilham kaynağı bu şehrin, iki kıtayı birbirine bağlayan bu boğazın temizliği de üzerinde hassasiyetle durulması gereken bir husus. Bu noktada İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı çalışmalarla, sadece 2018 yılında deniz yüzeyinden 4 bin 613 metreküp, kıyılardan 19 bin 488 metreküp, plajlardan 15 bin 432 metreküp katı atık toplandı. Ayrıca kıyı ve plajlardan 2 milyon 669 bin 751 kilo yosun temizlendi. Haliç ve dere ağızları 79 bin 766 metreküp çamurdan temizlendi.

Manevi habitatımızın çoraklaşmasına izin vermeyelim

Biz, Orhan Veli’nin gözlerini kapatıp İstanbul’u dinlediğinde işittiklerini, bizden sonraki nesillerin de işitip duyumsayabilecekleri bir İstanbul’u miras bırakmak için çalışıyoruz. Bu noktada gayretlerinden ötürü İstanbul büyükşehir belediyesine teşekkürlerimi sunuyorum.

Unutmayalım ki denizde hayat var. Yok olan her ağaç, kirlenen her karış toprak, plastik gölüne dönen her su, manevi habitatımızı da çoraklaştırır.Bildiğiniz gibi okulların kapanmasına çok az bir zaman kaldı. tatil sezonu başladı. Vatandaşlarımızın büyük bir kısmı yazlıklara, sahil kenarlarına gidecekler. Buradan tüm vatandaşlarımıza seslenmek istiyorum, lütfen sahillerin, plajların temizliğine özen gösterelim. Ardımızda bıraktığımızı sandığımız çöplerin ardımızda kalmadığını, kilometrelerce öteden dahi toplum sağlığını tehdit ettiğini unutmayalım. Özellikle plastik şişe ve pipetlerin gerek çevre temizliği gerekse deniz canlıları üzerindeki ölümcül etkilerini düşünerek kullanmamaya dikkat edelim. Başlattığımız deniz temizliği seferberliği ile milletimizin bu konuya yüksek bir duyarlılık göstereceğine gönülden inanıyorum. Dünya tüm güzellikleri ve kaynaklarıyla toplumların ortak mirasıdır. O nedenle tüm bu değerleri korunmuş olarak gelecek nesillere ulaştırmak evrensel bir sorumluluktur. Bu sorumluluğu yerine getirebileceğimize inanabiliyorsak, çevre krizini aşma yolunda sağlam adımlar atıyoruz demektir.Bu düşüncelerle sözlerime son veriyor, bu organizasyonda emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum. Sıfır atık mavi hareketinin, dünyanın geleceği için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Umuyorum doğaya verdiğimiz mavi söze ilelebet sadık kalırız.”

"Türkiye'nin en büyük çevre hareketi olan Sıfır Atık projesi kapsamında yeni bir projeyi başlatıyoruz. Çalışmamız 81 ilde bulunan kıyıları kapsaması seklinde yürüteceğiz. Yeri gelecek yurdumuza gelen misafirlerimizle yeri gelecek vatandaşlarımızla yeri gelecek kampçılarımızla yeri gelecek öğrencilerle birlikte yüzlerce çevre etkinliği yapacağız. Bu hareketi sadece 3 ay boyunca değil 12 ay boyunca sürdüreceğiz. Sıfır Atık Mavi projemiz ülkemiz ve denizlerimizin geleceği için hayırlı olsun diyorum. Bugün çevre sorunları dünyanın en önemli gündem maddeleri arasında yer alıyor. Denizler ve okyanuslarda biriken çöpler, hava kirliliği konusunda birçok etkinlik yürütüyoruz.

Ülke olarak bu çalışmaların gayreti içerisindeyiz. Biz millet olarak medeniyetimizden kaynaklanan bir öğretiye sahibiz. Abdest alırken bile israftan kaçarız. Bu eşsiz emaneti de çocuklarımıza aktarmamı gerekiyor. Bir kadın hareketi olarak başlayan Sıfır Atık projesi kapsamında bugüne kadar sayısız birçok çalışma gerçekleştirdik. Sıfır Atık projesi kapsamında istihdam alanında açılmış oldu. Projenin kapsamı çok geniş. Plastik poşetlerin ücretlendirilmesi bu proje kapsamında. Yakında depozito çalışmasına başlayacak. Mavi Bayraklı plajlarımızın sayısını arttırarak 2023 yılında dünyada birinci sıraya gelmeyi hedefliyoruz."

“Saygıdeğer Emine Erdoğan hanımefendinin himayelerinde başlattığımız, Türkiye’nin en büyük çevre hareketi olan Sıfır Atık Projesi kapsamında yeni bir atılımı başlatmak için bir aradayız. Denizlerimizi ve su kaynaklarımızı korumak için "Sıfır Atık Mavi Projesi" adıyla yeni bir seferberliği, Bakanlıklarımızla, derneğimizle, bilhassa yavrularımızla, öğrencilerimizle birlikte başlatmanın mutluluğu içerisindeyiz. Proje kapsamında yeri gelecek ülkemizin eşsiz güzelliklerine şahit olmak için gelen misafirlerimizle, yeri gelecek tatil veya piknik yapan vatandaşımızla, yeri gelecek kampçılarımızla ve geleceğimizin teminatı öğrenci kardeşlerimizle birlikte, birbirinden güzel ve eğlenceli yüzlerce çevre aktivitesini yapacağız.

İnşallah bu seferberlikle; 12 ay boyunca denizlerimizi ve sularımızı atıklardan hep birlikte kurtarmış olacağız. Bugün “vira bismillah” diyoruz ve temizliğimize dünyanın incisi, İstanbul Boğazı'ndan başlıyoruz. Ülke olarak çok şanslıyız Liderimiz ve Hanımefendi bize öncülük ediyor. Hem Cumhurbaşkanımız hem de Hanımefendiye çok teşekkür ediyoryoruz. Millet olarak, bizim, medeniyet tasavvurumuzdan kaynaklanan çok temel bir inancımız var. Irmak kenarında olsak bile; abdest alırken israftan kaçınmamızı emreden bir inanca sahibiz. Yani bizler, tabiatı bir tüketim nesnesi olarak değil, içerisinde her türlü nimetin bolca sunulduğu eşsiz bir emanet olarak görürüz.

20 milyarlık tasarruf hedefliyoruz

Proje kapsamında bugün itibariyle, 18 bin 750 kurum/kuruluş binasında sıfır atık sistemine geçtik. Yine değerlendirilebilir atıklarımızı toplayarak ekonomimize kazandırdık. Altını önemle çiziyorum. Sadece alışkanlıklarımızı değiştirerek, geri dönüşümü yaşatarak, binlerce ağacımızın kesilmesini önledik. Sera gazı salınımını azalttık. Petrolde ve suda ciddi anlamda tasarruf sağladık. Projenin yaygınlaştırılması için de 23 ayda, 500 bin vatandaşımıza eğitim verdik. Hedefimiz 2023 yılına kadar kademeli olarak ülkemizin tamamında uygulamaya geçmek. Tüm şehirlerimizde sıfır atık projesine geçtiğimiz zaman, yıllık 20 milyar tasarruf elde edeceğiz ve 100 bin kişiye de doğrudan istihdam sağlamış olacağız. Tabi Sıfır Atık Projemiz tüm bu kazanımlarının yanında; karasal kökenli deniz kirliliğinin önlenmesi konusunda da önemli adımlar içeriyor. Atıkları kontrol altına alarak denizlere ulaşmasının ve kirlilik oluşturmasının önüne geçmeyi hedefliyoruz.

Bu kapsamda; atıklarımızın toplanmasını sağlayacak, plastiklerin denizlerimize karışmasını önleyecek, geri dönüşümle ekonomimize kazandıracak ve tasarruf sağlayacağız. Yat ve teknelerimizde oluşan atıkların daha etkin şekilde alınması, denizlere atılmaması için başlattığımız mavi kart uygulaması en önemli adımlarımızdan biridir. Yaptığımız bütün çalışmalar, yürüttüğümüz bütün projeler meyvesini veriyor. Bugün itibariyle denizlerimizin temiz olduğunun bir göstergesi olan mavi bayraklı plaj sayımız 459’a çıktı. Ülkemiz mavi bayrak sıralamasında dünyada üçüncü sıradadır. İnşallah, 2023 yılına geldiğimizde de mavi bayrak sıralamasında dünyada birinci olmayı hedefliyoruz. Ayrıca, 2023 yılına kadar Türkiye'nin yüzölçümünün yüzde 17'sini koruma altına alacağız. Böylece ekosistemimizi ve biyolojik çeşitliliği koruyarak gelecek nesillere aktarmış olacağız.

Medyaya önemli çağrı

Buradan bir çağrıyı da, medyamıza yapmak isterim. Çevre gibi geleceğimizi ilgilendiren bir mesele de medyamızın üzerine düşen önemli sorumluluklar var. Bu konuda hakikaten, yayınlarıyla çevre bilinci oluşturan basın kuruluşlarımıza çok teşekkür ediyorum. Bugün de gün boyu özel yayınlar yapıyorsunuz. Televizyon ve gazetelerimizde çevreye dair konuların çok daha etkin çok daha yoğun bir şekilde işlenmesi gerektiği kanaatindeyim. Hatırlarım bir zamanlar gazetelerimizin çevre sayfaları vardı. Çevre bilincine katkı sağlıyorlardı. Bugün de aynı sayfaları gazetelerimizde görmek isteriz.”

“Karadaki ormanlar dünyamızın yeşil akciğerleridir. Okyanus ve denizler ise mavi kalbi. Bu yüzden onu korumak bizim görevimiz. Bugün burada, iki kıtayı birbirine bağlayan bu eşsiz noktada Sayın Hanımefendi'nin himayesinde yurdumuzun üç yanındaki denizlerimiz için Sıfır Atık Mavi dönüşümünü başlatıyoruz. Bu dönüşüm denizlerimizi korumak hedefiyle her birimizin birey olarak, kuruluş olarak, yerel yönetimler olarak farkındalığımızın artacağı, israfın önleneceği, milli servetimizin geri kazanılacağı, hepimizin çıkması gereken bir yolculuktur. İşte bugün 10 Haziran’da İstanbul’dan topyekün mavi bir yolculuğa çıkıyoruz. Çünkü Sıfır Atık bir dönüşümün hikayesidir. İnanıyorum ki; Sıfır Atık Mavi bugün burada başlayarak bizim denize attığımız bir taş misali dalga etkisi yaratarak büyüyecek. Yaz boyunca hep birlikte, her birimiz, büyük küçük demeden Sıfır Atık Mavi dönüşümünün bir parçası olacağız.”

Yaz boyunca devam edecek “Sıfır Atık Mavi” projesiyle ülkemiz kıyı ve denizlerinin korunmasına destek olunması hedefleniyor. Ülkemizin üç yanını çevreleyen denizlerimizin gelecek nesillere, korunarak teslim edilmesi amacıyla hayata geçirilen proje, Sıfır Atık Hareketi’nin daha geniş kitlelere ulaşması misyonunu da üstleniyor. Projeyle yaz sezonu boyunca 30 bin tonu plastik olmak üzere toplam 50 bin ton atık toplanması amaçlanıyor.

Proje kapsamında başlatılan seferberlikle, yaz aylarında ülkemizin kıyılarında ve su kaynaklarında temizlik çalışmaları düzenlenecek. Yaz boyunca yapılacak atık toplama çalışmaları sonucunda elde edilen veriler, proje kapsamında hazırlanan web sitesi aracılığıyla kayıt altına alınacak. Proje kapsamında toplanan bu veriler, yaz sonunda kamuoyuna duyurularak Sıfır Atık Mavi hareketinin çıktıları gözler önüne serilecek.

Sabah saatlerinde Türk Balıkadamlar Kulübü’nden dalgıçlarla deniz dibi temizliğine katılan Şahika Ercümen
, çıkartılan atıkları Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi ve davetlilere anlattı. “Denizleri korumanın önemine dikkat çekmek amacıyla başlatılan Sıfır Atık Mavi projesinde yer almaktan ve bu hareketin bir parçası olmaktan büyük gurur duyuyorum” diyen Ercümen, dalışlarında çekilen “Su Altında Hayat Var” videosuyla denizlerin altındaki yaşama ve hayatımızdaki önemine vurgu yaptı.

Öğrenciler için farkındalık atölyesi

Sıfır Atık Mavi projesi, denizleri korumanın önemine dikkat çekmek amacıyla bir farkındalık etkinliğiyle başlatıldı. Deniz dibi temizliğinin yanı sıra bir dizi farkındalık atölyesine ev sahipliği yapan etkinlik, 10 Haziran 2019’da Beşiktaş Ziya Kalkavan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde gerçekleşti.

Etkinlik günü kurulan Mavi Çadırlarda TURMEPA’nın Sıfır Atık eğitimlerine katılmış olan çocukların atıklardan yaptığı eserlerden oluşan Sıfır Atık Mavi Sergisi de yer aldı. Etkinliğe Kocataş Barbaros Ortaokulu, Prof. Dr. Ali Kemal Yiğitoğlu Ortaokulu, Kumköy Ferhan Bedii Feyzioğlu Ortaokulu, Osman Saçmacı Ortaokulu ve Moda İlkokulu’dan toplam 100 öğrenci katıldı.

Günün anısı olarak Muğla Göcek’teki DenizTemiz Ortaokulu öğrenci ve öğretmeni tarafından atıklardan hazırlanan Kiraz Dalı tablosu, TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Şadan Kaptanoğlu tarafından Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’ye taktim edildi.

Türk Balıkadamlar Kulübü’nden dalgıçların yaptığı dip temizliğinden çıkan atıklar alanda sergilenirken, deniz süpürgelerinin daha önce toplamış olduğu atıklarla da bir atölye çalışması yapıldı. Ayrıca Sahil Güvenlik Komutanlığı, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü botları, İMEAK Deniz Ticaret Odası Meslek Komitelerine bağlı tekneler, TURYOL, Dentur Avrasya, BOĞAZİÇİ YOL-TUR, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ve TURMEPA’nın çalıştırdığı deniz süpürgeleri, tur tekneleri etkinliğe denizden eşlik etti.

Program kapsamında Moda İlkokulu öğrencilerinin atıklarla oluşturduğu defile gösterisi de gerçekleştirildi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan denizlerimiz için yeni adım
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bugün yayımlanan genelge ile denizlerimizin korunması konusunda önemli bir adım daha attı. Genelge ile oluşturulacak Eylem Planı kapsamında deniz çöpleri ile mücadele konusunda bütünleşik bir yaklaşım getirilmesi ve uygulamalarda birlikteliğin sağlanması hedefleniyor. Bu kapsamda kirliliğin önlenmesi, sosyal ve kültürel altyapının güçlendirilmesi için bilinçlendirme çalışmalarının yapılması ve deniz çöplerinin temizlenmesine yönelik aksiyonlar alınacak. Denize kıyısı olan 28 ilde komisyonlar kurularak, eylem planı için çalışmalar gerçekleştirilecek.

Sıfır Atık Mavi Kampanya Bilgi Notu
• Soluduğumuz havadaki oksijenin 50-70’ini denizaltı ormanları ve planktonlar üretiyor.
• Deniz kirliliği %80 oranında karadan ve insan eliyle gerçekleştiriliyor.
• Plastiklerin doğada ve denizlerde çözülmesi yaklaşık 450 yıl sürüyor ve aslında tam olarak asla yok olmuyor. Partiküller halinde yediğimiz yemekten, içtiğimiz suya hatta soluduğumuz havaya bile karışıyor. Kirliliğe en fazla sebep olan plastik çeşidi ise bir kez kullanılıp atılan plastikler.
• Denizlerdeki atıkların yüzde 73’ünü plastiklerden oluşuyor. Her yıl binlerce deniz canlısının ölümüne neden olan plastikler, oksijen kaynağı denizlerin nefesini tüketiyor.
• Kitlesel şekilde önlem alınmaması halinde 2050 yılında denizlerimizde balıktan çok plastik atık olması bekleniyor.
• Her yıl denizlere 8 milyon tondan fazla plastik atılıyor.
• Okyanuslardaki plastik atıkların kapladığı toplam alan, Türkiye’nin yüzölçümünden daha büyük.
• Her yıl 100.000’den fazla deniz memelisi ve kaplumbağası plastikler sebebiyle ölüyor.