Görme engelli vatandaşların Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) yaptığı başvurularda en çok karşılaştığı sorun, ulaşımlarında kolaylık sağlayan ‘hissedilebilir kılavuz yol’ların eksikliği oldu. TİHEK, engellilerin bir yerden diğerine sorun yaşamadan ulaşım sağlayabilmesi gerektiğine dikkati çekti.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) yapılan başvurularda, görme engelli bireylerin en çok karşılaştığı sorun, ulaşımda kullanılan "hissedilebilir kılavuz yol"ların eksikliği oldu. TİHEK'in internet sitesinde yer alan bilgilere göre, görme engelli vatandaşların, ayrımcılığa maruz kaldıkları gerekçesiyle 2022-2024 yıllarında yaptığı 13 başvuruda ihlal kararı alındı. Ulaşım, eğitim, noter ve bankacılık işlemleriyle ilgili yapılan başvurularda en fazla ihlal kararı verilen konu, görme engellilerin ulaşımlarında kolaylık sağlayan "hissedilebilir kılavuz yol"la ilgili oldu. TİHEK'in engellilik temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmettiği kararlarında, Anayasa'nın 10. maddesinde herkesin kanun önünde eşit olduğunun hüküm altına alındığına dikkat çekilerek, devlet organları ve idare makamları dahil bütün işlemlerde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun hareket etmenin zorunlu olduğu ifade ediliyor.
GEREKLİ TEDBİRLER ALINMALI
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'nda da her türlü ayrımcılığın yasaklandığına işaret edilen kararlarda, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ihlalin sona erdirilmesi, sonuçlarının giderilmesi, tekrarlanmasının önlenmesi, adli ve idari yoldan takibinin sağlanması amacıyla gerekli tedbirleri almakla yükümlü oldukları belirtiliyor.
SORUN YAŞAMADAN ULAŞIM SAĞLAMALILAR
Ulusal ve uluslararası düzenlemeler gereğince mevcut tüm açık alanların engellilerin erişilebilirliğine uygun yapılması veya uygun hale getirilmesi gerektiği kaydedilen kararlarda, engellilerin, bağımsız yaşayabilme ve topluma dahil olma hakkı çerçevesinde erişilebilirlik zinciri kırılmadan, bir yerden diğerine sorun yaşamadan ulaşım sağlayabilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.
ERİŞİLEBİLİR OLMALI
Kararlarda, "Kentsel yaşamın engellilerin erişilebilirliğine uygun olarak düzenlemesi yasal olarak zorunludur. 5378 sayılı Kanun kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmi yapıların, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel altyapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapıların engelli bireylerin erişilebilirliğine uygun olması zorunludur” ifadeleri yer alıyor.
