Konut sektörü adına 2024 zorlu bir yıl oldu. Yılın ilk 8 ayını durgun geçiren sektör, son çeyrekte fırsat alımlarıyla kayıplarını telafi etmeye çalıştı. Konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,4 oranında artarak 1 milyon 265 bin 388’e ulaştı. Uzmanlar ve sektör temsilcileri 2025’in daha hareketli geçeceğini dile getiriyor.
2024 yılı, gayrimenkul sektörü için zorluklarla dolu bir yıl oldu. Enflasyonu düşürmek için uygulanan sıkı para politikalarından en çok etkilenen sektörlerin başında inşaat ve gayrimenkul geldi. Geçen yılın ilk 8 ayındaki düşüşü son çeyrekte telafi etmeye çalışan sektördeki hareketlilik ise umut verici bir ivme yakaladı. Türkiye genelinde konut satışları 2024’ün Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,4 oranında artarak 1 milyon 265 bin 388 olarak gerçekleşti. Aralık satışlarıyla birlikte rakamın 1 milyon 400 bin adede ulaşacağı tahmin ediliyor. Sektör temsilcileri, kredi faizlerinin düşmesi ve deprem bölgesindeki toparlanmanın sonuna gelmesi nedeniyle, bu yıl konut satışlarında bir hareketlilik olacağını ancak arz-talep dengesinin zamanla oluşacağını dile getiriyor.
YILIN SONUNA DOĞRU DENGELENİR
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, satılık ve kiralık konutta arz-talep dengesini değerlendirdi. Şişik, “İnşaat maliyetlerindeki artış konut fiyatlarına da yansıyor. Ortalama olarak bir evin metrekare maliyeti 30 bin TL’lerden başlıyor. Maliyetleri azaltacak tedbirlere baktığımız zaman ise yeni arsalar geliştirmek, kurdaki denge ve konuttaki arz talep dengesinin sağlanması önemli adımlar olacaktır. Geçtiğimiz yılın ortalarında konut satışlarında bir durgunluk vardı ve fiyatlarda da bir miktar çözülme söz konusu oldu. Ekim ayıyla birlikte ise satışlarda artış başladı. Tahminimizce konutta arz talep dengesi 2025’in sonuna doğru oturacaktır. Tabii bunun için enflasyonun dengelenmesi, maliyetlerin stabil bir hale gelmesi ve konut kredi oranlarının düşmesi gerekiyor” dedi.
ÜRETİMDE AÇIK VAR
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova ise, “Ülkemizde yıllık olarak ortalama 700 bin adet konut ihtiyacı mevcutken son 5 yılda yıllık üretim 500 bin adet civarında. Üretim bu şekilde düşük kaldıkça yeteri kadar arz oluşmayacağını düşünüyoruz. Önerdiğimiz Kamu-Özel sektör modeli ile arsa sorununa temelden çözüm üretilebilir ve güvenli bina stokumuz daha hızlı bir şekilde geliştirilebilir. Arsa geliştirme tarafında yakın vadede köklü bir iyileşme olmadığı sürece önümüzdeki dönemde üretimde büyük bir artış da beklenmediği gibi kredi faiz oranları da makul olan aylık yüzde 1 gibi bir seviyeye ancak 1,5 sene sonra ulaşabileceği için arz-talep dengesizliğinin devam etmesini bekliyoruz” dedi.
VATANDAŞ İNDİRİMLERİ DEĞERLENDİRDİ
Orkent Yönetim Kurulu Başkanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Dr. Nihat Şen de, şunları söyledi: “Ekim ayıyla birlikte konut satışlarında bir hızlanma başladı. Faizlerin düşmeye başlaması, ekonomik programın yerine oturmasıyla birlikte 2025’in ikinci yarısında arz ve talep dengesinin oturacağını düşünüyorum. Konut piyasası şu anda markalı konut projelerinin kendi finansman modelleri ile ilerliyor. Aynı zamanda insanlar konutlar pahalanacak diye mevduatta değerlendirdikleri finansmanlarını peşin alımlarda yapılan indirimlerle değerlendiriyorlar. Öte yandan konut projelerinin daha 1+1 ya da 2+1 şeklinde ilerlediğine, İstanbul’un çeper bölgelerinde ve Anadolu’da ilerlediğini söyleyebiliriz. Yine yüksek kiradan kaçanlar da yavaş yavaş kendi konutlarını alma yoluna gidiyorlar.”
Devlet destekli projeler artmalı
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, “Türkiye’nin yıl içerisinde konut talebi yaklaşık 1 milyon iken arz sayısı 500 binlerde oluyor. Arz/talep dengesini bozan en büyük etkeni son yıllarda konut piyasasında yaşanan fahiş fiyatlar oluşturuyor. Dengeyi sağlayabilecek en önemli faktör ise konut fiyatlarının düşürülmesini sağlayacak kamu destekli projelerin hayata geçmesinde yatıyor. TOKİ gibi kamu destekli projelerin artırılması gerekmektedir” şeklinde konuştu.
Uygun maliyetli finansman sağlanabilir
Sektörün, özellikle son birkaç yılda durağan bir süreç yaşadığını belirten İsra Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdurrahim Tavlı, şunları kaydetti: “Tüm dünyada yaşanan tedarik zincirindeki sıkıntılar, üretimin yavaşlaması ve enflasyonun yükselmesi gibi durumlar piyasaların dengesini etkiledi. Önümüzdeki dönemde uygun maliyetli finansmanlar kullanıma sunulursa, konut satışlarında ciddi bir satış ivmesinin yaşanabileceğini, bunun akabinde yeni konut arzlarıyla fiyatların tamamen dengeye oturabileceğini düşünüyoruz.”
2025 daha hareketli geçecek
Luxera GYO Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Taş, “Alınan ekonomik önlemlerin meyvesini verdiğini görüyoruz ve bu doğrultuda önümüzdeki dönemin daha güzel geçeceğini düşünüyoruz. Kredi maliyetleri hala yüksek ve mevcuttaki satış oranlarıyla birlikte yüksek maliyetler sebebiyle konutta arz durgun seyrediyor. Sunulacak yeni teşviklerle birlikte konutta arzın artırılması, kiralık ve satılık konut fiyatlarında dengeyi sağlayacaktır. Yeni yıl itibarıyla faizlerde önemli düşüşlerin yaşanması beklenirken, enflasyonun her geçen gün hızla gerilemesiyle 2025’in konut sektöründe hareketli geçeceğini düşünüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
