Ecdat yadigarları turistlerin gözdesi

Yurt dışındaki Osmanlı eserlerine sahip çıkan ve onaran Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Bosna Hersek’teki projeleriyle ülkenin turizmine de önemli katkı sağlıyor. TİKA’nın restore ettiği ecdat yadigarı cami, köprü, tekke, mevlevihane, çeşme ve hamamlara dünyanın birçok ülkesinden gelen turistler büyük ilgi gösteriyor. TİKA Balkanlar’da bugüne kadar 50 ecdat yadigarı eseri restore etti. Bu eserlerin önemli bir kısmı Bosna’da bulunuyor. 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaşın hemen ardından Bosna Hersek Koordinatörlüğü'nü kuran TİKA, ihya ettiği Osmanlı eserleriyle ülkenin turizmine ve ekonomisine katkı sağlıyor.

TİKA’nın restore ettiği Osmanlı eserlerinden birisi Bosna Hersek’in kuzeyindeki Banya Luka kentinde bulunan Ferhadiye Camisi. 1579’da Ferhat Paşa tarafından Mimar Sinan’ın bir öğrencisine inşa ettirilen cami, 7 Mayıs 1993’te Sırplar tarafından temeline dinamit yerleştirilerek yıkıldı. Taşları Vrbas Nehri’ne atılan, arazisi bir süre şehir çöplüğü olarak kullanılan Ferhadiye Camisi'nin yıkılış tarihi Bosna Hersek’te "Camiler Haftası” olarak kayda geçti. Restore edildikten sonra 7 Mayıs 2016’da açılan cami şimdi ise turistlerin Banya Luka’daki en çok ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor. Günlük ortalama 200-300 civarı turistin geldiği belirtilen cami ayrıca Banya Luka’da yaşayanların da buluşma noktası.

TİKA’nın restore ettiği bir başka tarihi eser olan Konjic Köprüsü de 2009’da restoresinin tamamlanmasıyla turistlerin uğrak yerlerinden birisi haline geldi. 17. yüzyıl Osmanlı köprü mimarisinin tipik bir örneği olan Konjic köprüsünü gezen ve fotoğraf çekilen turistler şehrin ekonomisine de önemli katkı sağlıyor. Köprü ayrıca Konjic’de yaşayan halkın ulaşımını kolaylaştırması açısında da büyük öneme sahip.

Bosna’nın doğusunda bulunan ve bölgedeki en eski camilerinden biri olan Foça Hünkar Camii de Sırplar tarafından 23 Nisan 1992 tarihinde temellerine kadar yıkılmıştı. Sultan II. Bayezid tarafından inşa ettirilen caminin yeniden yapımı için 2012’de temel atıldı. Maddi sıkıntılar dolayısıyla tamamlanamayan cami TİKA tarafından tamamlandı. Geçtiğimiz günlerde Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak tarafından da açılışı gerçekleştirilen caminin Foça’ya gelen turist sayısının artmasını sağlayacağı belirtiliyor.

Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da yer alan ve Balkanlar'ın en büyük Türk çarşısı olma özelliği taşıyan Başçarşı, turistlerin en çok ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor. TİKA tarafından çevre düzenlemesi yapılan ve ülkenin en önemli merkezi olarak değerlendirilen Başçarşı binlerce turisti ağırlıyor. Başçarşı'ya yakın bir konumda bulunan ve TİKA tarafından fiziki kapasitesi geliştirilen Srebrenitsa Anma Galerisi’ne de turistler yoğun ilgi gösteriyor.

TİKA'nın Bosna Hersek'te restore ettiği diğer önemli eserlerin arasında yine Saraybosna Fatih Sultan Mehmet Camii, Mostar Karagöz Bey Medresesi ve Tarihi Saraybosna Mevlevihanesi de bulunuyor. TİKA, Bosna Hersek'te eğitim, sağlık, kültür, tarım, hayvancılık, idari ve sivil altyapıların yenilenmesi noktasında bir çok projeyi de sürdürüyor.

TİKA tarafından restore ettirilen diğer bir Osmanlı yadigarı eser ise UNESCO tarafından da dünya mirası listesine dahil edilen Sokullu Mehmet Paşa köprüsü (Drina Köprüsü). Sokullu Mehmet Paşa tarafından 1571-1577 yılları arasında Mimar Sinan’a yaptırılan köprünün restorasyonu geçen yıl tamamlandı. Ünlü yazar İvo Andriç tarafından 1961 yılında yazılan ve kendisine Nobel ödülü kazandıran “Drina Köprüsü” isimli romana konu olan köprü, turistlerin de en çok ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor.