İmam Salih Toygun, Topkapı’daki Takkeci İbrahim Ağa Camii’nin 400 yıllık çinilerinin çalınarak Lizbon Gülbenkyan Müzesi’nde sergilendiğini ortaya çıkardı.
Topkapı'daki Takkeci İbrahim Ağa Camii'nin çalınan tarihi çiniler, Portekiz'in başkenti Lizbon'da sergileniyor. İbrahim Çavuş tarafından 1591-92 yıllarında yaptırılan Takkeci İbrahim Ağa Camii'ne 2 yıl önce tayin olan imam Salih Toygun, camii duvarlarındaki tarihi çinilerin eksik olmasından şüphelenerek konuyu araştırmaya başladı.
Yaptığı araştırmalar sonucunda işin aslını öğrendiğini söyleyen Toygun, "Yaklaşık yıllar önce Sarkis Gülbenkyan adında kişi tarafından camimizden 170 parçalık çininin çaldırıldığını öğrendim. Çalınan eserler ise şu anda Lizbon'da bulunan Gülbenkyan Müzesi'nde sergileniyor" dedi. Camideki iç mimari sayesinde olayı fark ettiğini söyleyen Toygun şunları aktardı: "Camideki bütün çiniler simetrik halde yapılmış. Yani caminin bir duvarında bulunan çiniler ile diğer duvarında bulunan çinilerin aynı olması gerekiyor. Ancak camideki çinilerin birbirinden farklı olması dikkatimi çekti. Ben de bunun üzerine çalışmalara başladım ve çinilerin Osmanlı vatandaşı petrol tüccarı ve sanat koleksiyoncusu Sarkis Gülbenkyan tarafından çaldırtıldığını tespit ettim"
Portekiz'in Lizbon kentinde bulunan Gülbenkyan Müzesi'nde çalınan eserlerin sergilendiğini söylen Toygun, "Zaman içerisinde camimizden çalınan eserler parça parça Gülbenkyan'ın yaşadığı Lizbon'a götürüldü. Bu paha biçilmez çiniler Sarkis Gülbenkyan'ın kendi ismiyle kurduğu Gülbenkyan Müzesi'nde "16'ıncı yüzyıl Osmanlı çini örneği" etiketiyle sergiliyor" dedi.
Bu çinilerin hukuki olarak da Türkiye'ye ait olduğunu hatırlatan Toygun şöyle konuştu: "Bu tarihi çinilerin her bir parçası bize aittir. Sökülen çinilerin söküldüğü yerler belli olmasın diye, çıkarılan kısımlara replika çiniler konularak hırsızlığın üstü örtülmeye çalışılmıştır. Bu hırsızlık yapılırken çalınan parçalar ufak ufak değil şekilleri bozulmayacak şekilde parçalar halinde sökülmüştür”
Çinilerin kendi camilerine ait olduğunun en önemli delilinin üzerinde bulunan üzüm motifleri olduğunu belirten Toygun, “Camiyi yaptıran Takkeci İbrahim Çavuş, rüyasında gördüğü üzüm salkımları nedeniyle camideki çinilerde üzüm motiflerini kullanmış. Bu motifler de dünyanın hiçbir yerindeki camide yer almıyor. Bizim camimize özel bir motiftir. Bu müzede sergilenen çinilerin fotoğraflarını Lizbon'da bulunan bir arkadaşımdan çekmesini rica ettim. Bana gelen fotoğraflar sonucunda çinilerin camimizden çalındığına kesin olarak kanaat getirdim” şeklinde konuştu.
