Bin derde deva: Sirke

Büyüklerimizin evde yaptığı sirkeler yemekle farklı bir tat katar, evin her yerinde temizlikten tütsüye kullanılırdı. Doğal hayata dönüş, ev yapımı sirkeyi de baş tacı yaptı. Butik mağazalarda, büyük bedellere satılan sirkeyi, evde yapabilirsiniz. Üstelik istediğiniz meyveden ve kendi damak tadınıza uygun olarak.

Ev yapımı sirkeyi ve kullanım yerlerini anlatan Halk Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Özyaral, “Sirke dediğimiz şey meyve şekerinin önce alkole sonra asetik aside dönüşmesi süreci. Elma, enginar, nar, limon, böğürtlen, incir, üzüm ve gilaburudan sirke yapmak mümkündür. Uzak doğuda pirinç sirkesi de üretilmektedir. Sirke aslında bir mayalanma ürünüdür. Evlerde yapılacak sirke mutlaka cam kavanoz içerisinde fermente edilmeli asla plastik kavanozlar ya da pet şişeler kullanılmamalıdır. Kavanoz yarısına kadar içme suyu ile doldurulur. İçerisine nohut, şeker ve bulgur ve büyükçe parçalar halinde meyveler konulur. Üzerine bir su bardağı kadar ev yapımı sirke ilave edilir bu mayalanmayı hızlandırır, bunun yanı sıra eğer varsa sirke anası denilen sirke mayası da katılabilir. Kavanozun ağzı açık şekilde bırakılır ve üzeri temiz bir tülbentle sarılır. Gölgede ve oda ısısında ışık görmeyen bir yerde meyvemizin yapısına göre ortalama 20 ila 40 gün kadar bekletilir. Ara sıra çalkalanır, sonra süzülür ve kullanıma sunulur. Evde yapılan sirkeler kısmen bulanık, biraz da tortulu olur" dedi.

Doç. Dr. Oğuz Özyaral, “Elma sirkesi içerisinde adaçayı gibi bazı şifalı otlar, bitkiler ortalama 20-30 gün bekletilerek sağlık adına yeni bir ürün elde edilebilir. Zencefil ve tarhunda bu amaçla kullanılabilir. Bu şekilde hazırlanan sirkeli üründen hem elmanın hem oluşan sirkenin hem de şifalı bitkisinin faydalarını birlikte sağlamak mümkündür. Adaçayı sirkesi olarak tanımlanan bu ürün menopoz sıkıntılarında çok destekleyicidir, hiçbir yan etkisi yoktur, rahatlıkla yemeklerde, salatalarda tüketilebilir" derken, menopoz dönemindeki kadınlara adaçayı sirkesini önerdi.

Sirkeler üretildikleri meyvelerin yapısal özellikleri nedeni ile çoğunlukla mikrop öldürücü olarak tanımladığımız antimikrobiyal etkileri nedeniyle kullanılıyor olsalar da, bu özelliği onların aynı zamanda deodorant olarak ta kozmetik amaçlı kullanımını sağlamaktadır. Doç. Dr. Oğuz Özyaral “Sirke, kepeği azaltır ve saçlara parlaklık sağlar. Soda ile karıştırılan elma sirkesi çok iyi bir cilt temizleyicisidir. Antioksidan ve yaşlanmayı önleyici etkileri nedeniyle kullanımları günümüzde öne çıkmaktadır. Ağız, diş temizliğinde kullanılabilir. Vücuttaki yağları yakması sirkeye zayıflatıcı bir özellik kazandırır. Özellikle böcek sokmalarında antialerjik etkisi vardır" şeklinde konuştu.

Sirkenin doğrudan içilmesinin dişlerde ve yemek borusunda tahriş oluşturup zarar verebileceğinden ötürü sulandırarak tüketilmesini tavsiye eden Doç. Dr. Özyaral, “Sirkeler bağışıklık sistemini güçlendirirler ve hastalıklardan korunmanızı sağlarlar. Ayrıca bu şekilde tüketildiğinde uykusuzluk ve yorgunluk gidericidirler" dedi.

“Çamaşır makinesinde yumuşatıcı, bulaşık makinesinde ise parlatıcı olarak kullanılabilen sirke, doğaya dostudur" diyen Özyaral “Deterjanın gerek çevreye gerekse kalıntıları ile insana verebileceği zararlı etkiler sirkeyle ortadan kaldırılmış olur. Düşük sıcaklıklarda yıkanan çamaşırlarda sirke kokusu kalmaz. Sirke doğal bir ürün olduğundan makinanıza ve doğaya hiçbir şekilde zarar vermez. Aynı zamanda ideal bir temizleyici, iyi bir dezenfektan ve iyi bir leke çıkartıcıdır. Karbonat ile karıştırılmış sirke ile yağlı zeminleri ovduğunuzda geride hiçbir leke kalmaz" diye konuştu.