Bilge Çocuk ve Bilge Minik, çocukların dünyasına bilimsel makalelerle ışık tutuyor

"Bilge çocukların dergisi" sloganıyla 2016'da yayın hayatına başlayan Bilge Çocuk ve Bilge Minik, eğlenceli ve eğitici içerikleriyle her ay çocukların beğenisine sunuluyor.

Gelenekle geleceği, ilimle irfanı, dünle bugünü buluşturarak, milli ve manevi değerleri uygun üslupla çocuklara aktarmayı amaçlayan dergi, her ay okuyucuyla buluşuyor.

Bilge Çocuk ve Bilge Minik Dergileri Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı Mustafa Baltacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Genel Yayın Yönetmeni Osman Turhan'ın önderliğinde, 2016'da dergiyi kurduklarında, Mevlana İdris, Bestami Yazgan ve Dağıstan Çetinkaya ile yola çıktıklarını söyledi.

Baltacı, ekip olarak çocuk kitapları ve çocuk dergiciliği alanında tecrübeye sahip olduklarına dikkati çekerek, bu tecrübeyi çok daha geniş alana yayabilmek adına çocuklar için özel bir dergi çıkarmaya karar verdiklerini ifade etti.

Çocukların hayatında 15-20 yıl önceye bakıldığında televizyon, bilgisayar ya da tabletlerin bugün olduğu kadar revaçta olmadığını, çocuk dergilerinin popüler olduğunu söyleyen Baltacı, "Dergiler, çok fazla konuşulur, dergiye abone olunur ve derginin gelmesi heyecanla beklenirdi. Bugün teknoloji tüm duyguların yerini aldı. Bu yüzden çocuk dergileri bir dönem geri çekilmişti. Fakat bizler 'Çocukların okumaya, yazmaya, düşünmeye, edebiyattan haberdar olmaya, bugün aslında çok daha fazla ihtiyacı var.' dedik ve bu anlamda da heyecanlandık." diye konuştu.

"Ana etkenimiz, popüler bilim"

Mustafa Baltacı, derginin hem milli ve manevi ögeler içermesi hem de bilimsel metinlerden oluşması fikrinden yola çıkarak çalışmaya başladıklarını belirterek, şu bilgileri verdi:

"Bu bilimsel metinleri bir makale gibi değil de çocukların anlayacağı şekilde mizahi bir dille verelim istedik. Çünkü günümüz çocukları mizahı çok seviyor. Dili çok yumuşak olsun, çocukları sıkmasın yani çocuk bir yazıyı bitirdiğinde gülsün, eğlensin ama gezegenler, teknoloji ve doğayla ilgili bilgi sahibi olsun diye bir üslup çatısı kuralım dedik. Yola çıktığımızdaki heyecanımızın karşılığını hem çocuklarda hem çocuklarına nitelikli bir eser vermek isteyen ebeveynlerde bulduk."

Baltacı, Bilge Çocuk'un 7 yaş ve üzerine, Bilge Minik dergisinin ise 4-6 yaş aralığına hitap ettiğini kaydederek, "Tabii bu çocuğun bilişsel zeka durumuna göre de değişir. Bilge Minik, 2 yaştan itibaren de okunabilir. Bugün çoğu ebeveyn bilinçli olduğu için erken yaşta çocuklarını kalemle, kağıtla tanıştırmak istiyor. Bilge Minik dergimizde daha çok çocukların el ve sayısal becerilerini, duygusal zekalarını, en çok da hayal güçlerini geliştirebilecek içerikler var." ifadelerini kullandı.

Her iki derginin ana temasını bilimsel metinlerin oluşturduğunu ve bir yılın tüm kapak konularını senenin başında masaya yatırdıklarını söyleyen Baltacı, "2020-2021 döneminde 'Hangi ayda ne işlenecek.' diye, ay ay kapak temalarını dengeli bir şekilde dağıtıyoruz. Bazen coğrafyayla, bazen doğa, teknoloji, uzay ya da insan vücuduyla alakalı oluyor kapaklarımız. Yani 12 ay boyunca hangi konular işlenecek bunları önceden belirliyoruz. Ana etkenimiz de aslında çocukların eğleneceği, anlayacağı seviyede, popüler bilim." dedi.

"Dergi kapağında her ay bilimsel bir soru yer alıyor"

Mustafa Baltacı, yayın hayatına ilk başladığında Bilge Çocuk ile verilen Bilge Minik dergisinin, ikinci sayıdan itibaren ayrı bir dergi olarak yayımlandığını dile getirdi.

"Mesela temmuz sayımızda 'Güneş Ne Kadar Sıcak ?' konulu kapağımız vardı. Her sayıda bir soru üzerinden yola çıkıyoruz. Derginin içeriğine de o soruyu yayıyoruz. Örneğin güneşle ilgili etkinlikler veriyor, güneşin sıcaklığıyla ilgili bir deney yapmalarını sağlıyoruz. Bu tür içerikler ebeveynlerin ve çocukların çok hoşuna gidiyor. Bol bol boyama ve çizgi çalışmaları da var. Sudoku bile veriyoruz. Biz dergiye sudokuyu ilk koymaya başladığımızda, aklımızda 'Acaba bunu çocuklar anlar m? Ebeveyn bunu anlayıp, yaptırmak ister mi?' soruları vardı. Hatta ilk olarak kendi çocuklarımızda denedik. Zamanla çocuklar sudokunun mantığını da anladılar. Ebeveynlerden de bu konuda olumlu dönüşler aldık."

Her iki derginin de kalabalık bir ekip tarafından hazırlandığına dikkati çeken Baltacı, "İlk zamanlar çok fazla efor sarf ediyorduk. Ebeveynlerden eleştiri alarak, yeni içerik geliştiyor, değiştiriyorduk. Fakat son 2 yıldır dergimiz kemikleşti. Çocuklar artık dergiyi eline aldığında hangi sayfada neyin ne olduğunu bilebiliyor. Dergimizin bir pedagojik danışmanı var. Bunun yanında dergi yazarlarının yüzde 90'ı öğretmen, aynı zamanda pedagojik formasyona da sahip." değerlendirmesinde bulundu.

"Bu bölümde, Peygamber Efendimizin çocuklarla olan ilişkilerini veya sahabeye tavsiye ettiği öğütleri, çocuklara doğru şekilde aktarabilmek için bir süzgeçten geçirip pedagoglardan da destek alarak okurlara sunmaya çalışıyoruz. Aslında dergiyi kontrol eden çok fazla göz var. İlk zamanlar sayfa sayımız ve çizgi hikayelerimiz çok fazlaydı. Sayfa sayısını indirerek 72'ye çektik. İçerisinde 'Sınıfın Afacanları' diye 5 sayfalık mizahi bir hikayemiz var. Emre Bilgiç yazıp çiziyor. Çok eğlenceli bir hikaye aslında. Bu hikayeyi toparlayarak bir kitap haline getirdik ve getirmeye de devam edeceğiz. Sınıftaki çocukların muzip hareket ve davranışlarıyla bazen bunun eve, sokağa yansıması gibi bir hikaye. Yani gündemde ne varsa, genelde o sınıfa uyarlayarak, mizahi çerçevede çocukların beğenisine sunuyoruz."

İcatların hikayesini anlatan "Acayip İcatlar" başlıklı bir çizgi hikayenin de olduğunu aktaran Baltacı, icatları mümkün oldukça kapak konusuyla uyumlu sunmaya çalıştıklarını kaydederek, "Bu önemsediğimiz ve ufuk açıcı bir bölüm. Çünkü şu anda çocuklarla birlikte hepimiz büyük bir tüketimin içerisindeyiz. Her gün yeni bir şey icat ediliyor." diye konuştu.

"Milli, manevi değerlerimizi çocuklarımızın içselleştirmelerini istiyoruz"

Dergilerde aylık tema bazlı çalışmalara da imza attıklarını belirten Baltacı, "Her mayısta, İstanbul'un fethi ya da Fatih Sultan Mehmet ile ilgili, ramazan ayında ramazanla ilgili içerik hazırlarız. Malazgirt ve Çanakkale savaşlarıyla ilgili de bir çizgi hikaye veya yaşanmış bir anıyı çocukların anlayacağı şekilde beğenilerine sunuyoruz. Yani milli manevi değerlerimizi çocuklarımızdan uzak tutmayarak, bunları içselleştirmelerini istiyoruz." dedi.

"Bu hediyeler bazen geleneksel zeka oyunları, bazen masa oyunları oluyor. Bir ara Sümerlerden kalma bir oyunu çocuklarımız için uyarlayarak dergiyle hediye verdik. Dergide oyunları hazırlayan farklı bir ekibimiz var. Bir dönem çeşitli okullara dergilerimizi ücretsiz gönderdik. Daha sonra Google Form'dan gönderdiğimiz anketleri öğrenciler doldurdu ve biz ona göre kendimizi şekillendirdik. 'Şu bölüm çok güzel devam etsin. Bu bölümü hiç beğenmedim.' gibi, çocukların mayasını yakalayamayan bölümleri gelen değerlendirmeler sonucu değiştirdik. Genelde değerlendirmeler olumlu yönde oldu. İlave bölüm isteyenler oluyor. Mesela sporla ilgili bölümler, bu anlamda da ara ara sporla ilgili içerik ekleyebiliriz diye karar verdik."

Yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) yayılmasını önlemek amacıyla yaşanan karantina döneminde dergilere ilginin yüzde 300 arttığını vurgulayan Baltacı, "Bu dönemde ilk kez dergimizi tanıyanlar oldu. 'Şimdi, evde okuma zamanı' sloganıyla çocuklar için kampanyalar yaptık. Çocuklar, aileleriyle dergileri okuyarak, içerisindeki aktiviteleri beraber yaptılar. Bu anlamda dergi aracılığıyla ebeveynlerle çocukların iletişimi de güçlendi." değerlendirmesini yaptı.

"Amacımız, genç neslin eğitim hayatında, kendisini donanımlı hale getirmesinde söz sahibi olmak"

Dergi içerisindeki hikayelerin Ketebe Çocuk Yayınları tarafından kitap haline getirilerek minik okuyucularla buluşacağını aktaran Baltacı, "Hem 7 yaş ve üzeri hem de 4-6 yaş için kitaplar çıkacak. Bazen yeni içerikler bazen de dergimizde çok sevilen içerikler toplu halde kitapta yer alacak. Dijital dergi projemiz de var. Onun da aslında bir iki demo sayısını yapmış durumdayız. Uygun bir zamanda o da yayınlanacak. Dergimizin interaktif şekilde çocuklara sunulması için birtakım çalışmalar içerisindeyiz." ifadesini kullandı.

Mustafa Baltacı, Bilge Çocuk dergisinin gelecek nesillerin hayatında iz bırakmasını temenni ettiklerinin altını çizerek, "Bazı çocuklar belki de dergide okuduğu metnin birinden, etkilenerek kendisine meslek seçecek, böyle hayallerimiz var. Yola çıkarken bunları düşünmüştük. Yani 15-20 yıl sonraki genç neslin eğitim hayatında, kendisini donanımlı hale getirmesinde söz sahibi olmaktı amacımız. Bunu çok şükür başardık, başarıyoruz. 4. yılımızda 47. sayıya ulaşıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Yazar ve çizerleri arasında Bestami Yazgan, Mevlana İdris, Melih Tuğtağ, Tuğba Çoşkuner, Mustafa Fikri Çağlayan, Yavuz Girgin ve Yusuf Pehlivan'ın da olduğu dergilerle ilgili detaylı bilgiye, "www.bilgeminikdergi.com" ile "www.bilgecocukdergi.com" adreslerinden ulaşılabilir.