Beyrut'ta bir Osmanlı valisi

Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde Suriye ve Lübnan Valisi olarak görev yapan Ahmed Hamdi Paşa'nın Beyrut'un eğitim tarihinde bıraktığı izleri aradan geçen yaklaşık 150 yıla rağmen hala görmek mümkün. Suriye ile Lübnan'ın tek bir vilayet olduğu dönemde bölgede iki dönem vali olarak görev yapan Ahmed Hamdi Paşa, Beyrut'ta özellikle eğitim alanındaki katkılarıyla hatırlanıyor.

Lübnan ve Biladi Şam tarihçisi Hasan Hallak, Ahmed Hamdi Paşa'nın yürüttüğü çalışmalarla bölgenin müreffeh bir dönem yaşamasına büyük katkı sağladığını söyledi. Hamdi Paşa'nın valiliği döneminde Beyrut'ta birçok ilmi kurum ve okulun kurulduğunu anlatan Hallak, bu kurumların kentin eğitim tarihinde önemli izler bıraktığını, hatta bazılarının varlığını koruduğunu belirtti.

"Hamdi Paşa döneminde Havd El-Vilayet ismiyle ilk askeri okul kuruldu" diyen Hallak, söz konusu okulun daha sonra normal bir eğitim kurumuna dönüştürüldüğünü ve halen Beyrut'un seçkin bölgelerinden birinde faaliyete devam ettiğini aktardı.

Tarihçi Hallak, Lübnan'da kurulan ilk dernek olma özelliğini taşıyan "İslami Hayır Amaçları Derneği"nin de ilme düşkünlüğü ile bilinen Hamdi Paşa döneminde faaliyete geçen kurumlardan olduğunu kaydetti.

Osmanlı Devleti'nin Suriye ve Lübnan Valisi olarak 1874-1885 yılları arasında iki dönem görev yapan Ahmet Hamdi Paşa'nın kabri de Beyrut'ta bulunuyor. Valiliği döneminde teftiş için geldiği Beyrut'ta hastalanıp vefat eden paşanın cenazesi El-Başura bölgesindeki kabristana defnedilmiş.

Hamdi Paşa'nın kabri Beyrut'un önemli siyasileri, sanatçıları ve aydınlarının medfun olduğu mezarlık içinde Osmanlı dönemi motifleri ve yüksek kubbesi ile diğerlerinden ayrılıyor.

Paşanın kabrinin üzerinde Osmanlıca yazılar ile yönetici sınıfından olduğunu gösteren bakır renkli bir fes motifi yer alıyor. Sultan 2. Abdülhamid Han döneminde kısa süre Sadrazamlık da yapan Ahmed Hamdi Paşa, Osmanlı Devleti'nde ayrıca Evkaf Nazırlığı, Maliye Nazırlığı, Dahiliye Nazırlığı gibi görevler de üstlenmişti.