Aşure tencerelerinin kaynadığı, aşure kaselerinin kapı kapı dağıtılmaya başlandığı bu mübarek günlerde biz de Osmanlı mutfağından tarifler sunuyoruz. Tuzlu ve saray süzmesi aşure tariflerini deneyebilirsiniz.
Bir aşure gününün ardından… Allah ibadetlerinizi ve dualarınızı makbul kılsın. Allah bize, Hz. Hüseyin’i anlamayı ve yolundan hakkıyla yürümeyi nasip etsin. Rasulullah (sav) muharrem ayını çok kıymetli bulmuş ve şöyle buyurmuştur: “Nafile oruç tutacaksan, Muharrem ayında tut! Çünkü o, Allahü Teâlâ'nın ayıdır. O ayda bir gün vardır ki, O günde Allahü teâlâ geçmiş kavimlerden birinin tevbesini kabul etti. Yine o gün, tevbe edenlerin günahlarını da affeder.” Her yıl bahsettiğimiz gibi aşure gününün İslam tarihinde birçok karşılığı vardır. Hz. Nuh’un gemisinin karaya oturması, Hz. İbrahim’in ateşten kurtulması, Hz. Adem ve Hz. Davud’un tövbesinin kabul olduğu günün bugün olduğu alimler tarafından bildirilir. Bu sebepledir ki İslam öncesinde de Muharrem ayında oruç tutulurdu. Hatta Ramazan orucu farz olmadan önce Efendimiz (sav) de bu ayda oruç tutmuş, aşure orucunu Yahudiler, bu orucu kendilerinin tuttuğunu ifade edince “Ben Musa’ya onlardan daha yakınım” buyurmuşlardır.
OSMANLI SARAYINDA ÇEŞİTLİ TÖRENLER DÜZENLENİRDİ
Aşure bütün bunlarla beraber, başta andığımız gibi Efendimiz’in (sav) torunu ve ailesinin şehadet günüdür. Bu sebeple biz en çok Hz. Hüseyin ve ailesini anar, onlara duyduğumuz sevginin, saygının ve bağlılığın bir nişanesi olarak aşure yaparız. Afrika’dan Balkanlar’a, hatta Avrupa’ya onlarca farklı usul ve malzeme ile pişen aşure, Anadolu geleneklerine göre 12 İmam’a atıfla, 12 malzeme kullanılarak yapılır. Kimi yerde katliamdan sağ kurtulan İmam Ali Seccad’ın hayatta kalışını temsilen şeker ilave edilerek tatlı yapılan aşure, kimi yerde Kurban Bayramı'nda özel olarak ayrılmış bir lokma kurban eti ilave edilerek pişirilir. Osmanlı sarayında da aşure günü önemli bir gündü ve çeşitli törenler düzenlenirdi. Yapılan değişik tariflerdeki aşureler halka ikram edilirdi. Marianna Yerasimos’un 1870’te Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevniyal Sultan’ın pişirtip dağıttığı saray süzme aşuresinin tarifini de bugün sizlerle paylaşmak istiyorum. Sağlıklı, mutlu pazarlar dilerim.
Tuzlu aşure
*500 gr kurban eti
*3 su bardağı buğday
*1 su bardağı nohut
*1 su bardağı kuru fasulye
*1 çay bardağı pirinç
*1 yemek kaşığı kimyon
*1 yemek kaşığı kırmızı toz biber
*2 tatlı kaşığı tuz
*1 büyük baş soğan
*200 gr tereyağı
*200 gr ceviz içi
*2 su bardağı süt
Nohut ve fasulyeyi bir gece önceden ıslatalım. Bir tencereye eti ve tuzu koyup kaynatalım. Pişme tamamlanmak üzere iken etin üzerine buğdayı koyup kaynatalım. Yarı pişmiş hale geldiğinde önce nohutu ardından fasulyeyi ekleyelim. En son pirinci ekleyelim ve kaynatalım. Suyu iyice azaldığında sütü ilave edip biraz daha su ekleyerek bir taşım daha kaynatalım.Cevizi iri parçalar halinde dövelim ve aşureye ilave edelim. Ayrı bir yerde tereyağını eritelim ve rendelenmiş soğanlarla baharatları tereyağında kızdıralım. Servise almadan önce bu tereyağlı baharatlı sosu ekleyelim. Afiyet olsun.
Saray süzme aşuresi
* ½ su bardağı buğday
*½ su bardağından biraz fazla şeker
*1er avuç kurufasulye, nohut, sakız baklası, börülce, hurma, çekirdeksiz kuru üzüm,
*Yarım avuç kuş üzümü, fındık, badem, çam fıstığı,razaki üzümü
*1er silme çay kaşığı pirinç unu, nişasta,
*Gül suyu, misk, Sibir yağı (hafif tuzlu sade yağ)
Kuru malzemelerin tamamını bir gece önceden ıslatalım. Buğdayı bir tencerede ıslattığımız suyla eriyene dek kaynatalım. Eriyen buğdayı tahta kaşıkla döve döve yumuşatalım. Gerekirse su ilave edelim. Süzgeçten geçirelim. Islattığımız nohut, fasulye, bakla ve börülceyi ekleyip pişirelim. Diş kesecek kadar pişirdiğimizde, üzerine üzümleri, incirleri istediğimiz boylarda doğrayıp ekleyelim. Şekeri bu aşamada ekleyelim ve bir leblebi kadar sadeyağı ekleyelim.Son olarak nişasta, pirinç unu, gül suyu ve miski bir kapta karıştırıp yavaş yavaş aşuremize ekleyelim. Bir taşım kaynatıp badem, fındık ve cevizi ekleyelim. Ocağı kapatalım. Saray Süzme Aşuremizi kaselere doldurabiliriz. Afiyet olsun.
