Türkiye'de ilk böbrek naklinin 3 Kasım 1975 yılında Prof. Dr. Mehmet Haberal tarafından Ankara’da yapıldığı biliniyor. Hâlbuki Türkiye’de ilk böbrek nakli 1968 yılında İstanbul’da yapıldı. Ameliyattan neredeyse 20 gün sonra böbreği geri alınan hasta, kendisine akıl hastası olan birinin böbreğinin takıldığını iddia ederek mahkemeye başvurdu.
29 Mart 1968 yılı. Türkiye’de tıp tarihi için oldukça önemli bir gün. İlk böbrek nakli İstanbul’da gerçekleştirildi. Beyoğlu Belediye Hastanesi’nde gerçekleşen operasyonda Erzincanlı Recep Ilgaz, böbreğini hemşehrisi Yusuf Özer’e bağışladı. Ameliyatı ise Dr. Atıf Taykurt isimli bir doktor gerçekleştirdi. Türkiye için oldukça önemli olan bu haber ertesi günün gazete manşetlerinde yer edindi. Atıf Taykurt ve ekibi gazetelere verdikleri demeçte heyecandan uyuyamadıklarını söyleyerek “Allah bizi utandırmasın” demişlerdi.
AKIL HASTASININ BÖBREĞİYDİ
Ameliyatın yankıları sürerken beklenmedik bir gelişme yaşandı. Sarılık olan Özer'in kan değerleri ve tansiyonu düşünce ikinci bir ameliyatla nakledilen böbrek yaklaşık 20 gün sonra geri alındı.
BAŞARILI OLDULAR
Türkiye'de ilk başarılı organ nakli operasyonu ise 3 Kasım 1975 yılında Prof. Dr. Mehmet Haberal tarafından bir anneden alınan böbreğin oğluna nakledilmesiyle gerçekleşti. Anne Mürüvet Çalışkan’dan alınan böbrek 14 yaşındaki oğlu Bahtiyar’a Hacettepe Üniversitesi’nde nakledildi. Ameliyat sonrasında eskisinden daha sağlıklı ve mutlu bir hayata kavuşan Bahtiyar, 5 yıl sonra yine böbrek yetmezliği yüzünden hayata veda etti. Mürüvvet Çalışkan, 5 çocuğunu da böbrek yetmezliği sebebiyle kaybetti.
- İLKLERİN DOKTORU OLDU
- Doktor Haberal’ın başarısı sadece böbrek nakli ile sınırlı kalmadı. Ülkemizdeki ilk başarılı karaciğer nakli ameliyatını Aralık 1988’te, ilk kez canlı donörden karaciğer nakli ameliyatını da Mart 1990 yılında yaptı. Haberal’ın 1990 yılı Nisan ayında gerçekleştirdiği erişkin hasta için canlı donörden kısmi karaciğer nakli ameliyatı da Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’da ilk olma özelliğini taşıyor.
