18 asırlık ağaç: Baobab

Joal kentinde 32 metre genişliğindeki gövdesinde büyük kovuğu bulunan 18 asırlık Baobab ağacı, zamana, hayata ve kuraklığa meydan okuyor.

Başkent Dakar'dan yaklaşık üç saat süren yolculukla ulaşılan Joal kentinin Nianing köyündeki Baobab ormanında, animizmde kutsal sayılan büyük, yaşlı bir Baobab ağacı dikkati çekiyor.

Alt sınıf olarak görülen griotlar, toprağı kirletmemek amacıyla ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Leopold Sedar Senghor yasaklayana kadar Nianing'deki Baobab'ın büyük kovuğuna gömülüyordu.

Kendisi de Serer olan Cumhurbaşkanı Senghor'un, griotların böyle bir sonu hak etmediği ve ağacın kovuğunda çürüyen cesetlerin salgın hastalığa yol açabileceği gerekçesiyle bu geleneği yasakladı. Böylece yaşlı Baobab, kutsal ve mistik bir ağaç olarak benimsendi.

Mucizevi iyileştirici güçleri olduğuna inanıyor

Zamanla popüler turist mekanı haline gelen ve yerel halkın gözü gibi koruduğu "Kutsal Baobab", gölgesinde serinlemek isteyenleri ağırlıyor.

Etrafındaki küçük butik hediyelik eşya dükkanları, bu Baobab'ın yaşam gücünü gösteriyor. Dükkan sahipleri, büyük Baobab'ı görmeye gelenlere sattıkları eşyalarla geçimlerini sağlayarak yaşama tutunuyor.

Bölge halkının "mucizevi iyileştirici güçleri" olduğuna inandığı, bazı hastalıklar ve doğurganlıkla ilgili sorunlara etrafında çare aradığı "kutsal Baobab", yaşıtı diğer Baobablar'ın kuraklık nedeniyle öldüğü Afrika'da iklim koşullarına meydan okuyarak her yağış mevsiminde yeşillenmeye ve meyve vermeye devam ediyor.

Baobab meyvesi ve kendisinden yapılan şurup, koruyucu ya da katkı maddesi olmadan ve üç yıl bozulmadan durabiliyor.

Senegal'in devlet armasında bulunan ve "hayat ağacı" olarak da bilinen Baobab'ın meyvesinden yapılan şurup Bouye, ömrü uzattığına inanıldığı için bu ülkede çokça tüketiliyor.

"Ölümsüzlük iksiri" olarak da bilinen Bouye, bol miktarda C vitamini, kalsiyum, potasyum ve B6 vitamini bulunduruyor.

Kendi ekosistemini oluşturuyor

Bilimsel adı "adansonia digitata" olan ve kaktüs familyasından "sukulent" (etli bitki) sayılan Baobap ağaçları, yağmur mevsiminde gövdelerinde tonlarca su depoluyor.

Yılın çoğu zamanı susuzluk nedeniyle yapraksız olan dallarının, ağacın kökleri göğe doğru uzanıyormuş gibi görüntü vermesiyle Baobab ağaçlarına "baş aşağı ağaç" da deniliyor. Bu heybetli ağacın boyu 30 metreye, gövde çapı 50 metreye kadar ulaşabiliyor.

Gövde kabukları soyulunca ölen diğer ağaçların aksine yeni kabuk oluşturan ve yaşamaya devam eden Baobap ağaçları, öldüklerinde içten çürüyerek aniden çöküyor.

Aslan Kral, Avatar, Madagaskar gibi filmlerde gösterilen "Baobab ağacı", eğer yeterince büyük ve yaşlıysa sayısız canlı hayatını destekleyerek kendi küçük ekosistemini oluşturabiliyor.