"Fay hattı," yerkabuğunun katmanları arasında gerçekleşen kırıklara verilen isimdir. Bu hatlar, litosfer plakalarının birbirine sürtündüğü veya birbirinden uzaklaştığı, birbirine yaklaştığı veya altına daldığı bölgelerde oluşur. Türkiye aktif fay hatları haritasına göre Türkiye'de 45 ilde 5,5 ve üzeri deprem üretebilecek 485 diri fay bulunuyor. Peki 2023 Türkiye'de deprem riski olan iller ve ilçeler hangileri? İşte diri fay hattı sorgulama ekranı.
Dünyada birçok fay hattı bulunmaktadır. Bu fay hatlarından bazıları oldukça aktiftir ve büyük depremlere neden olabilirken, bazıları daha az aktiftir. Fay hatlarının konumu, tipi ve aktivitesi, yer kabuğunun hareketleri ve litosfer plakalarının etkileşimleriyle belirlenir.
Fay nedir?
Fay hattı, yer kabuğunda iki kaya bloğu arasındaki sınırı oluşturan bir kırıktır. Fay hatları, yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşur. Levhalar, okyanus tabanında ve kıtaların altında bulunan mantonun akıntılarından dolayı sürekli olarak hareket halindedir. Bu hareketler, levhaların birbirleriyle çarpışmasına, birbirinden uzaklaşmasına veya birbirine göre kaymasına neden olabilir.
Türkiye'deki fay hattı hangisi?
Fay kırılması nasıl, neden olur?
Fay hatlarının kırılma süreci, genellikle çok kısa bir zaman içerisinde gerçekleşir. Bu kırılma sırasında, fay hattı boyunca yer kabuğunda ani bir hareket meydana gelir. Bu hareket, yer yüzeyinde deprem dalgalarının oluşmasına neden olur. Deprem dalgaları, yer kabuğunun içinden ve üzerinden geçerek, bulundukları yere büyük hasar verebilir.
Fay türleri nelerdir?
Fay hatları, depremlerin oluşumunda önemli bir rol oynar. Fay hatları boyunca biriken enerji, bir noktadan sonra serbest kaldığında deprem meydana gelir. Fay hatları, hareket yönlerine göre farklı türlere ayrılır.
Hangi fay hattı nerede, hangi ilden geçer?
Türkiye, tektonik plakaların kavşağında yer aldığı için birçok aktif fay hattına ev sahipliği yapmaktadır. Bu fay hatları Türkiye'nin birçok ilini etkilemektedir. Öne çıkan aktif fay hatları ve bu fayların etkilediği illerden bazıları şunlardır:
- Erzincan,
- Bayburt,
- Sivas,
- Bolu,
- Sakarya,
- Kocaeli,
- Bursa,
- Tekirdağ
Bu sadece bazı örneklerdir. Türkiye'nin birçok ilinde farklı ölçeklerde aktif fay hatları bulunmaktadır. Ancak yukarıda listelenen fay hatları en bilinen ve potansiyel olarak büyük depremlere neden olabilecek aktif faylardır. Deprem riski ve fay hatları konusunda detaylı bilgi için Türkiye'deki ilgili kurum ve kuruluşların (örneğin Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü) yayınlarına başvurabilirsiniz.
Hangi İlde Aktif Fay Hattı Var?
Türkiye'de 45 ilde aktif fay hattı bulunmaktadır. Bu iller şunlardır:
- Aksaray
- Aydın
- Balıkesir
- Bolu
- Burdur
- Bursa
- Bingöl
- Denizli
- Eskişehir
- Erzincan
- Erzurum
- Hakkari
- Hatay
- İzmir
- Kahramanmaraş
- Manisa
- Muğla
- Kocaeli
- Konya
- Osmaniye
- Sakarya
- Tokat
Bu illerin yanı sıra, 110 ilçe de aktif fay hatları üzerinde yer almaktadır. Türkiye'deki en aktif fay hatları, Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Ege Deprem Kuşağı'dır.
Evimin yakınında fay hattı var mı?
Evinizin altından fay hattı geçip geçmediğini sorgulamak için, e-Devlet ekranından AFAD'ın hizmeti olan Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması üzerinden kolayca fay hattı sorgulama yapabilirsiniz.
