Adana'daki Anavarza Antik Kenti'nde 8. yüzyılda inşa edildiği düşünülen Abbasi dönemine ait cami kalıntılarına ulaşıldı. Kazı Başkanı Doç. Dr. Fatih Erhan, “Bulunan cami, Antakya’da 7'nci yüzyılda inşa edilen Habib-i Neccar Camii hariç tutulursa Anadolu'daki ilk cami” dedi.
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan, tarihte "Yenilmez Şehir" adıyla bilinen Adana'nın Kozan ilçesindeki Anavarza Antik Kenti'nde yeni sezon kazıları başladı. Kazı başkanı Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Erhan, 2 hafta önce başladıkları kazı çalışmalarında Abbasi dönemine ait cami kalıntıları bulduklarını belirtti.
MİHRABI BULACAĞIZ
Alandaki ilk bilimsel çalışmaların 2012'de başladığını söyleyen Erhan, "Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle çalışmalar ekibimize verildi. 2 hafta önce resmi olarak kazı çalışmalarımız başladı. Alanda çok fazla yapı var. Çok önemli verilere ulaştık. Burada Abbasi döneminde yaptırılmış bir cami keşfettik" diye konuştu. Caminin Abbasi Halifesi Harun Reşid tarafından yapıldığını söyleyen Erhan, “Abbasi dönemi hakkında bilgi veren kaynaklarda, Harun Reşid’in M.S. 796-797 yıllarında aşağı kentin merkezinde büyük bir cami inşa ettirdiğinden söz edilir. Ancak bu yapının yeri günümüze kadar kesin olarak tespit edilememişti. Bizim alandaki kazı çalışmalarında tespit ettiklerimize göre bu cami, antik kentin tam merkezinde 80 metreye 120 metrelik bir alanda yer alıyor. Güneydeki bu alanın, mihrap, minber ve mahfil ve yan mekanların yer aldığı kapalı ibadet alanı, kuzeyin büyük kısmının ise revaklı avlu alanı olduğunu düşünüyoruz" şeklinde konuştu.
KENTİN TAM ORTASINDA
Erhan, şu bilgileri verdi: “Anavarza, Dört Halife Dönemi’nde M.S. 637 yılında başlayıp M.S. 962 yılına kadar 325 yıl İslam hakimiyetinde kaldı. Bu dönemde sugüt (İslam Devleti ve Bizans sınırı) alanını korumak için 'Avasım' adı verilen sınır şehirleri kuruldu. Çukurova’da da bunlardan en önemli ve en büyüklerinden biri Anavarza kentiydi. O dönem kentin tam ortasına bir Abbasi Camisi inşa edilmiş. Cami, geleneksel olarak Arap bölgesinde kabul edilen M.S. 7'nci yüzyılda Antakya’da inşa edilen Habib-i Neccar Camii hariç tutulursa Anadolu'daki, Türkiye’deki ilk camidir."
Katliam izleri ortaya çıktı
Alandaki yüzey incelemesi ve sondaj çalışmaları hakkında da bilgiler veren Doç. Dr. Fatih Erhan, "Elde ettiğimiz bulguları Orta Çağ İslami ve Hristiyan kaynaklarında bahsedilen, Bizans Generali Nikeforus Fokas’ın M.S. 962 yılı şubat ve mart aylarındaki Anavarza kuşatması ve ardından gelen mezalimle ilişkilendiriyoruz. General Fokas, kuşatma altındaki kentte Müslümanları kandırarak camiye gitmelerini söylemiş, ardından burada büyük bir katliam gerçekleştirip camiyi yakmıştır. İncelemelerde yüzeyden itibaren yangın, kül tabakası içinde çocuk ve yetişkin kemikleri ile Abbasi seramiklerini ortaya çıkarttık” ifadelerini kullandı.
