“Somaliland krizi”nin Türkiye'nin arabuluculuğunda çözüme kavuşması, dünyadaki benzer anlaşmazlıkların aşılabilmesi için ümit verici bir gelişme olarak değerlendirildi. İmzalanan Ankara Bildirisi’ni yorumlayan diplomatik kaynaklar, elde edilen bu kazanımı, Somali Cumhurbaşkanı ve Etiyopya Başbakanı'nın Türkiye'ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a duydukları güvenin bir sonucu olarak yorumluyor.
Afrika Boynuzu ülkelerinden Somali ve Etiyopya arasında bir süredir devam eden “Somaliland krizi” Türkiye'nin arabuluculuğunda önceki gün çözüm yoluna girdi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ile Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed barış masasına oturdu.
METNİ TÜRKİYE HAZIRLADI
Aylardır iki ülke arasında barışı sağlamak için yürütülen diplomasi trafiğinin ve görüşmelerin ardından önceki gün Ankara'da 7 saat süren müzakerelerin sonucunda Ankara Bildirisi imzalandı. Türkiye'nin hazırladığı bir metin üzerinden oluşturulan bildiride iki ülke ortak karara vardı.
MÜZAKERELER 4 AY SÜRECEK
Bildiri, Somali ve Etiyopya'nın ilerleyen döneme güven içinde bakacağına ve yaşananları geride bıraktıklarına dair atıflar içeriyor. Bildiriyle bir taraftan Somali'nin toprak bütünlüğü, birliği ve egemenliği Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’na ve Afrika Birliği Kurucu Antlaşması’na uygun şekilde ve uluslararası hukukun ilkeleri çerçevesinde tanındı. Etiyopya’nın ise uluslararası hukuk çerçevesinde ticari anlamda denize çıkışı, Somali Federal Hükümeti’nin egemen olduğu gerçeğinden hareketle, garanti altına alındı. Somali ve Etiyopya teknik heyetleri, Türkiye'nin öncülüğünde en geç 2025 yılı şubat ayına kadar müzakerelere başlayacak. Söz konusu müzakerelerin 4 ay içinde tamamlanması öngörülüyor. Taraflar bu süreç içerisinde görüş ayrılığı yaşaması halinde, sorunu Türkiye'nin desteğiyle barışçıl bir şekilde çözeceklerini de taahhüt ettiler.
ÜMİT VERİCİ GELİŞME
Diplomatik kaynaklar Ankara Bildirisi’nin imzalanmasının, dünyanın içinden geçmekte olduğu dönemde anlaşmazlıkların üstesinden gelinmesinin mümkün olduğunu göstermesi açısından ümit verici bir gelişme olduğunu belirtti. Elde edilen bu kazanım, Somali Cumhurbaşkanı ve Etiyopya Başbakanı'nın Türkiye'ye ve Erdoğan'a duydukları güvenin bir sonucu olarak belirtiliyor.
Refah için iş birliği
Toplantının ardından İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Taraflar dostluk ve karşılıklı saygı ruhu içerisinde, görüş ayrılıkları ve tartışmalı meselelerden vazgeçip geride bırakma ve ortak refah doğrultusunda iş birliği içerisinde kararlılıkla ilerleme konusunda mutabık kalmışlardır” denildi. “Somali, Etiyopya askerlerinin Afrika Birliği Harekâtlarındaki kayıplarını tanır” ifadelerinin kullanıldığı açıklamada şöyle denildi: “Taraflar, Somali Federal Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğüne saygı gösterirken Etiyopya'nın denize ve denizden güvenli erişiminden sağlanabilecek çeşitli potansiyel yararları tasdik etmişlerdir. Ayrıca, Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti'nin, Somali Federal Cumhuriyeti'nin egemen yetkisi altında, denize ve denizden güvenilir, emniyetli ve sürdürülebilir erişimden yararlanmasına olanak tanıyacak sözleşme, kiralama ve benzeri yöntemler de dahil olmak üzere ikili anlaşmalar yoluyla karşılıklı olarak avantajlı ticari düzenlemeleri sonuçlandırmak için yakın bir şekilde birlikte çalışma konusunda mutabık kalmışlardır.”
Türkiye'ye barış teşekkürü
Somali ile Etiyopya arasında Türkiye’nin girişimiyle imzalanan anlaşmaya destek geldi. BM Sözcüsü Stephane Dujarric, Türkiye’nin anlaşma konusunda oynadığı rolü takdirle karşıladıklarını belirterek, “Diğer sorunlar için örnek teşkil edecek” dedi. Almanya Dışişleri Bakanlığı da bildirinin Afrika'da istikrar için önemli bir adım olduğunu vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Bilinken ise "Liderliği için Türkiye’ye teşekkür ediyoruz" dedi.
Çözümü getiren güçlü diplomasi
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Somali ve Etiyopya arasındaki anlaşmazlığın çözülmesi ile imzalanan Ankara Bildirisi’ne dair açıklama yaptı. Anlaşmazlıkların çözümü yönünde önemli bir aşamayı tamamladıklarını kaydeden Fidan, “8 aydır ortaya konan diplomatik çaba ve Cumhurbaşkanımız'ın süreci bizzat yönetmesi sayesinde Türkiye; Afrika kıtasında istikrar, huzur ve refaha katkı sağlayacak tarihi bir adıma öncülük etti” ifadelerini kullandı. Her iki ülkenin katkılarıyla üzerinde mutabık kaldıkları Ankara Bildirisi metnini ortaya çıkardıklarını vurgulayan Fidan, şunları kaydetti: “Geçmişe değil geleceğe odaklanan bu bildiri, iki dost ülkenin iş birlikleri üzerine inşa edecekleri ilkeleri belirlemektedir. Türkiye’ye duyulan güven ve sağlanan mutabakat, adil ve sürdürülebilir çözümler üreten diplomasi anlayışımızın güçlü bir tezahürüdür.”
DESTEĞİMİZ SÜRECEK
Somali ve Etiyopya’ya, Türkiye'ye duydukları güven için teşekkür eden Fidan, “İş birliğinin güçlenmesi için desteğimizi sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.
