Bakanlık olarak kentsel dönüşüm çalışmalarında yerinde, gönüllü ve hızlılık ilkelerini merkeze alan adımlarla hareket edildi. Bugüne kadar ülkemizde 3 milyon 300 bin konutun dönüşümünü sağladı. 6,6 milyon ev ve iş yeri denetimi tamamlandı. Sosyal konut, dönüşüm ve yapı denetim çalışmalarıyla nüfusun yüzde 65’ine denk gelen 55 milyon vatandaşımız depreme dayanıklı konutlar da yaşıyor. 81 ilde 922 ilçede 250 bin konutun dönüşümü devam ediyor. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) eliyle 37 bin sosyal donatısıyla birlikte tam 1 milyon 180 bin sosyal konut inşa edilerek yapı stoku güçlendirildi.
Deprem tehdidi başta olmak üzere afet risklerine maruz konumda bulunan yerleşim alanları ve özellikle 1999 yılı öncesi inşa edilen yapı stokunun niteliksiz oluşu da göz önünde bulundurulduğunda 2035 yılına kadar acil dönüşmesi gereken 6.5 milyon konutun yenilenmesi öncelikli hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Bakanlığımızca yapılan çalışmalar sonucunda hedef; kentsel dönüşüme girmemiş hiçbir konut bırakmamak.
“Dünya tarihinin en büyük şehircilik hamlesi olan “Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden” projesiyle dayanıksız binalar devlet desteğiyle kentsel dönüşüme dahil edilecek”
“Evlerinin riskli yapı tespitini yaptıran vatandaşlar ister yerinde, ister rezerv alanda dönüşüme giren yeni evlerine maliyetinin yarısını ödeyerek sahip olacak”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da kentsel dönüşümde “Yarısı Bizden” kampanyası başlattıklarının müjdesini verdi. “Yarısı Bizden” projesiyle İstanbul’da en az 6 milyon vatandaş güvenli ve depreme dayanıklı yuvalarına kavuşacak. Oturdukları evlerinin riskli yapı tespitini yaptıran vatandaşların ister yerinde, ister rezerv alanda dönüşüme giren evlerinin maliyetinin yarısı devlet tarafından karşılanacak. Yüzyılın dönüşümünde ilave nüfus getirmeden İstanbul’da tespit edilen 220 bin binadaki 1,5 milyon riskli konutun dönüşümü için şehrin Anadolu ve Avrupa Yakası’nda 500’er bin rezerv konut üretilecek, 500 bin konutun da yerinde dönüşümü sağlanacak. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) eliyle yürütülecek olan kentsel dönüşümde “Yarısı Bizden” projesiyle vatandaşlar yeni ve güvenli yuvalarına uygun taksitlerle kavuşacak, dönüşüm sürecine dahil olan vatandaşların konutlarının inşaatı en geç 2 yıl içinde tamamlanacak. Bu süreçte vatandaşlara 10 bin 500 lira
taşınma yardımı yapılacak. Ayrıca proje kapsamında İstanbul'da aylık 3 bin 500 lira olan kira yardımı 5 bin 250 liraya yükseltildi.
Kentsel dönüşüm sürecine dahil olacak vatandaşlara, borçlanacakları miktarda ise devlet tarafından çeşitli kolaylıklar sağlanacak. 100 metrekare büyüklüğünde 2 oda, 1 salon evini yeniden yapmak isteyen vatandaşın maliyeti 1,5 milyon lira çıktıysa bunun 750 bin lirasını devlet hibe edecek. Kalan 750 bin lirasını vatandaşın kendisi ortaya koyarak evini yenileyebilecek. Vatandaşlar, yüzde 0,79 faizle 10 yıl vadeli kredi kullanabilecek veya yüzde 10'u peşin, kalanı 10 yıl vadeli olarak ÜFE/TEFE memur maaş artış oranlarından düşük olanını aşmayacak düzeyde güncellenecek rakamlarla borcunu ödeyebilecek. Bu yöntemle yüzde 10'u peşin ödenen 750 bin liralık borçlanma için aylık taksit 5 bin 625 lira, 900 bin liralık borçlanma için aylık taksit 6 bin 750 lira düzeyinde gerçekleşecek. Dolayısıyla cebinde hiç birikmiş parası olmayan vatandaş bile devletin vereceği katkıyla ve kendi payına düşen kısmı uygun şartlarda borçlanarak güvenli bir yuva sahibi olabilecek. Tüm bu dönüşümler, TOKİ güvencesi ve kalitesiyle gerçekleştirilecek.
İstanbul'da dönüşüm ihtiyacı olan 1,5 milyon konuttan ilk etapta durumu acil olan 300 binin, 200 bini yerinde, 100 bini rezerv alanlarda olacak şekilde 1 yılda tamamlanması hedefleniyor. Böylece İstanbul’da 5 yıl içinde depreme dayanıksız bina bırakmamak amaçlanıyor. “Yarısı Bizden” kampanyası kapsamında boş ve herhangi bir yapılaşmanın olmadığı alanlarda iki yeni uydu kent kurulacak. Yeşil alanı ve sosyal donatılarıyla yeni uydu kentlerin inşasını belli lokasyonlarda gerçekleştirilecek. Dönüşüme giren konutlar en geç 2 yılda teslim edilecek.
Kentsel dönüşümde “Yarısı Bizden” dönüşümü kapsamında evlerini kentsel dönüşüme dahil etmek isteyen mülk sahibi vatandaşlar ilk olarak 26 Nisan-29 Mayıs tarihleri arasında e-devler üzerinden başvuru yapacak. Ardından Bakanlığımız uzmanları tarafından başvuruda bulunulan binanın ön incelemesi yapılarak keşif raporu hazırlanacak. Gönüllülük esasıyla anlaşmaya varılan bina için protokol hazırlanarak proje aşamasına geçilecek. Ruhsat alma sürecinin ardından binanın boşaltılması sağlanacak.
Türkiye’nin 81 ilinde sahada 250 bin konutun kentsel dönüşümü devam ediyor. İstanbul’da ise 39 ilçede 188 farklı alanda kentsel dönüşüm çalışmaları sürüyor.
2012 yılında “Türkiye'nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm” hamlesiyle, 10 yıllık süreçte İstanbul’un 39 ilçesinde Bakanlığımız, vatandaşımız ve özel sektörümüz eliyle toplam 695 bin bağımsız birimin kentsel dönüşüm süreci tamamlandı. Bakanlığımız eliyle sahada devam eden çalışmalar kapsamında 98 bin bağımsız birimin dönüşüm süreci devam ediyor.
Fikirtepe’de kördüğüm olan kentsel dönüşüm sorunu devlet ve millet iradesiyle çözüldü. Güvensiz yapılar, sağlıksız yaşam alanları ile çevrili olan Fikirtepe, güvenli yapıları, sosyal donatıları, yeşil alanları, 7/24 yaşayan prestij caddesi ve ticari ünitelerin yer aldığı yeni hali ile dönüşüyor, İstanbul’un en gözde yaşam alanlarından biri oluyor. Eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel alanlarıyla tüm detaylarının yeniden tasarlandığı, insanların huzur ve güven içinde yaşayacağı, tamamlandığında İstanbul’un yeni çekim merkezi olması beklenen Yeni Fikirtepe, hak ettiği değerine ulaşıyor. Fikirtepe’de kentsel dönüşüm kapsamında 60 bin vatandaşı ilgilendiren Yeni Fikirtepe’de toplamda 12 bin 418 konut inşa edilecek. Yeni Fikirtepe Konutları-1’de 1.648 konut teslim edildi. 10 bin 770 bağımsız bölümün yapımı devam ediyor. Bakanlık hedefleri arasında Fikirtepe’de 2024 Temmuz tarihine kadar evine yerleşmeyen tek bir vatandaşın kalmaması amaçlanmaktadır.
Tozkoparan’da depreme dayanıksız riskli yapılar yerinde dönüşüme girdi. Tozkoparan’da semt kültürünün yaşatıldığı, yatay mimari anlayışıyla hazırlanan dönüşüm projesiyle beklenen yerinde ve yeşil dönüşüm hayalinin ilk adımı atıldı. Tozkoparan’da deprem riskinden arınmış, kaliteli yaşam alanlarına sahip, sosyal donatıları ile huzurlu ve yaşanılabilir, Yeni Tozkoparan inşa ediliyor. Güngören ilçesinde Tozkoparan ve Genç Osman (Şişecam) mahallelerinde yıkılarak inşaatı devam eden 1.387 bağımsız birim bulunuyor. 239 bağımsız birimin (Tozkoparan 4. Etap) inşaatına başlanacak. Tozkoparan 1.Etapdaki 144 bağımsız birimin teslimi yapılmıştır. Tozkoparan ve Şişecam’da toplam 588 bağımsız birim için kura çekilişleri tamamlandı.
Zeytinburnu ilçesinde, Telsiz ve Beştelsiz Mahallelerinde toplam 587 bağımsız birimin yapı ve Merkezefendi Mahallesi (Arnavut) 526 bağımsız birim için uzlaşma görüşmeleri devam ediyor. Beştelsiz Rezerv Yapı Alanında ise 260 bağımsız birimin yapımı tamamlanmış olup, teslimlerine başlandı.
Kentsel dönüşümle Bağcılar’ın siluetine yakışacak şekilde konutlar yapıldı. Semtin yoğunluğu azaltılarak sağlam, güvenli, afetlere karşı dirençli yuvalar vatandaşlara teslim edildi. Bağcılar Demirkapı Mahallesi Albayrak Sitesinde 847 bağımsız birimin teslimleri devam ediyor. Asburçaklar Sitesinde üretilecek 369 bağımsız birim için uzlaşma görüşmelerine başlandı. Yenimahalle Ece Sitesinde 380 bağımsız birimin ve Fatih Mahallesi Demircan sitesinde ise 672 bağımsız birimin proje ihale süreci devam ediyor.
Olası bir depremde riskli bölgeler arasında olan Esenler ilçesinde önlemler alındı, dev bir kentsel dönüşüm projesi başlatıldı. İlçede imara açık olmayan bölgelerdeki konutlar için yıkım kararı verildi. 60 bin konutluk Türkiye’nin en büyük kentsel dönüşüm projesinin ilk etabı tamamlandı. 1. Etaptaki 2.030 bağımsız birimin teslimi yapıldı. 2. Etaptaki 1.461 bağımsız birimin inşa çalışmaları ve kura işlemleri tamamlanmış olup hak sahiplerine teslim süreci başladı.
Üsküdar’da afete karşı dirençsiz, şehrin siluetine uymayan gecekondu ve binalar yıkıldı. Yerine zemin artı 3-4 katı geçmeyen, depreme dayanıklı, modern binalar tasarlandı. Üsküdar’da kentsel dönüşümün tamamlandığı noktalarda hayat yeniden başladı. Çamlıca Camii ve çevresinde; Kirazlıtepe, Ferah, Küplüce ve Mehmet Akif mahallelerini içine alan 7 bin 84 konutluk kentsel dönüşüm çalışmalarımız devam ediyor. 551 bağımsız bölüm tamamlanmış olup hak sahiplerine teslim edildi. 2 bin 620 bağımsız birimin ihale süreci tamamlanarak yapım süreci devam ediyor. 3 bin 913 bağımsız birimin uzlaşma ve projelendirme süreci devam ediyor. Bununla birlikte Üsküdar’ın çeşitli mahallelerinde 750 bağımsız birimin ihalesi tamamlanarak yapım süreçlerine başlandı.
2019 yılında Yahya Kemal Mahallesindeki 2 binanın istinat duvarının çökmesinin ardından bölge riskli alan ilan edildi. Yahya Kemal Mahallesinde riskli olarak tespit edilen binalar yıkılarak, yerine 745 bağımsız birim inşa edildi. Kura işlemleri tamamlanan konutların hak sahiplerine teslimleri devam ediyor. Osmanpaşa Mahallesi Hizmet Sitesinde ise 300 bağımsız birimin yapımına başlandı.
Beyoğlu ilçesi Sütlüce ve Örnektepe Mahallesinde 398 konutun kentsel dönüşüm süreci tamamlandı.
Beyoğlu ilçesi Okmeydanı’nda 778 konut, 159 dükkânın yapımına başlandı.
Tokatköy Mahallesinde 8.28 hektarlık uygulama alanında riskli yapıların tahliye ve yıkımları gerçekleştirilerek 823 bağımsız birimin inşaatı devam ediyor.
Yıldıztabya Mahallesinde 278, Bağlarbaşı Mahallesinde 844, Sarıgöl Mahallesinde 809 olmak üzere 1931 bağımsız birimin yapımı tamamlandı. Bağlarbaşı Mahallesinde 927 bağımsız birimin yapımı devam etmekte olup, Yenimahalle ve Sarıgöl Mahallelerinde 1347 bağımsız birimin İhale süreci tamamlandı. Yenimahalle ve Yıldıztabya Mahallelerinin diğer etaplarında ise 1440 bağımsız birimin projelendirme süreci devam ediyor.
Orhantepe Mahallesinde tahliye ve yıkım süreci tamamlanarak inşaatına başlanan 1.074 bağımsız birimden 203 bağımsız birim hak sahiplerine teslim edildi, 871 bağımsız birimin inşaatı devam ediyor. Bunun dışında parsel bazlı uygulama yürüttüğümüz alanlarımızda 338 bağımsız birimin projelendirme çalışmaları devam etmektedir.
Atışokulu Mahallesinde 253 bağımsız birimin tahliyesi ve yıkımı tamamlandı. Proje ve planlama çalışmaları tamamlanmak üzere yakın zamanda 446 bağımsız birimin inşaatına başlanacak.
Cami Mahallesindeki 1.20 hektarlık uygulama alanında yıkım süreci tamamlanmış olup 263 bağımsız birim üretilmesine ilişkin projelendirme çalışmaları yürütülüyor.
Orta ve Dumlupınar Mahalleleri kentsel dönüşüm projesi kapsamında 142 bin metrekare alanda toplam 1.747 konut, 281 dükkanın yapımına başlanıyor. Orta ve Dumlupınar Mahalleleri kentsel dönüşüm projesinin 2. Etabının da çalışmalarına başlandı. 900 bin metrekare alanda yer alan 3.200 riskli yapıyı Bakanlığımızın kire yardımı ve destekleriyle dönüştürülecek. Pendik Merkez Çarşı Bölgesinde bulunan riskli binalarımızı da yeniliyoruz.
Yukarı Dudullu Mahallesinde 27.49 hektarlık uygulama alanında riskli yapıların tahliye ve yıkımları gerçekleştirilerek 1.563 bağımsız birimin inşaatı devam ediyor.
Halkalı Mahallesinde 139 adet bağımsız birimin kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında hak sahipliği çalışmaları tamamlanmış olup projelendirme çalışmalarına başlandı.
İslambey Mahallesinde 653 bağımsız birimin üretilmesi planlanmaktadır.
Sağmalcılar Mahallesinde 333 adet bağımsız birimin yer aldığı alanda hak sahipliliği tespit çalışmaları tamamlandı, projelendirme çalışmaları devam ediyor.