NATO’daki zihin dağınıklığı ve üye ülkeler arasındaki güvenlik farklılaşması Londra Zirvesi’ne de yansıdı. Baltık Savunma Planı üzerindeki rezervini kaldıran Türkiye’nin baskısıyla “terörizmin her türü” tehdit ilan edildi ancak ittifak, PKK/YPG konusunda yine ikiyüzlü davrandı.
Liderler, ittifakın 70. yılını kutlamak için İngiltere’nin başkenti Londra’da biraraya geldi. Zirvenin ardından ortak deklarasyon yayımlandı. Ancak yayımlanan NATO Londra Deklarasyonu’nda terör örgütü PKK-YPG’ye yer verilmemesi dikkati çekti. “Terörizm bütün türleri ve tezahürleriyle hepimiz için tehdit olmaya devam ediyor” ifadesiyle Türkiye için en hassas konu, bir ara formülle ötelendi. Londra Deklarasyonu’nda NATO’nun 1 milyar kişi ve topraklarının güvenliğini sağlamaya devam ettiği, “dayanışma ve birlik” ilkelerinin ittifakın temel taşları olmaya devam ettiği belirtildi. Deklarasyonda, Washington Antlaşması’nda “bir müttefike yöneltilecek saldırı hepimize yönelmiş bir saldırıdır” taahhüdünde bulunulan 5’inci maddeye olan bağlılık yinelendi.
MUĞLAK TARİF
“ABD dışındaki müttefiklerin savunma harcamaları 5 yıldır artıyor. Savunmaya 130 milyar dolardan fazla yatırım yapıldı” ifadesi kullanılan deklarasyonda, bu alanda önemli ilerleme kaydedildiği belirtildi. Deklarasyonda, “Terörizm bütün türleri ve tezahürleriyle hepimiz için tehdit olmaya devam ediyor” vurgusu yapılırken, müttefiklerin terörle mücadele konusunda kararlı olduğu ve birlikte daha güçlü adımlar attığı kaydedildi.
HERKES İÇİN GÜVENLİK
Rusya’nın saldırgan faaliyetlerinin Avro-Atlantik güvenliğini tehdit ettiği belirtilen deklarasyonda, ittifakın devlet ve devlet dışı aktörlerden farklı tehditlere maruz kaldığı ifade edildi. Deklarasyonda, NATO’nun savunma amaçlı bir ittifak olduğu, hiçbir ülkeye tehdit teşkil etmediği vurgulandı. Deklarasyonda, “Herkes için güvenlik sağlamak için çalışıyoruz” ifadesine yer verilirken, bu çerçevede ortaklıkların da geliştirildiği kaydedildi.
BİLDİRİDE ÇİN VURGUSU
NATO’nun “açık kapı politikasının” desteklendiği belirtilen deklarasyonda, Kuzey Makedonya’nın yakında ittifakın 30’uncu üyesi olacağı anımsatıldı. Deklarasyonda, güvenliğin sağlanması için geleceğe odaklanılması ve bu çerçevede teknolojik üstünlüğün korunması gerektiğine işaret edildi. Londra Deklarasyonu’nda, ilk defa Çin’in yükselen gücüne değinilerek “Çin’in artan nüfuzu ve uluslararası politikalarının ortaya çıkardığı fırsat ve sınamaları ittifak olarak birlikte ele almalıyız” vurgusuna yer verildi. Deklarasyonda, NATO liderlerinin 2021’de tekrar bir araya geleceği duyuruldu.
30 DAKİKA BAŞ BAŞA GÖRÜŞTÜLER
- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi kapsamında ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. Erdoğan ve Trump, NATO Liderler Zirvesi ana oturumun ardından, bir araya geldi. Zirvenin yapıldığı The Grove Otel’de basına kapalı gerçekleşen görüşme yarım saat sürdü. İletişim Başkanı Fahrettin Altun, görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile NATO Zirvesi marjında son derece verimli bir görüşme gerçekleştirdi” ifadesini kullandı. Trump ise görüşmeden sonra yaptığı açıklamada, “NATO üyesi Türkiye oldukça iyi bir iş çıkarıyor. NATO hiç olmadığı kadar güçlü” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu görüşmenin ardından İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’i kabul etti. Erdoğan daha sonra Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis ile bir araya geldi. Basına kapalı kabul, yaklaşık 1,5 saat sürdü.
- Anlaşmazlıklar kaydedildi
- Miçotakis görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Karşılıklı anlaşmazlıklar kaydedildi. İki taraf Güven Arttırıcı Önlemler görüşmelerinin devamı kararı aldı. Dış Politika Kurulu’nun toplayarak tüm siyasi partilerin bilgilendirilmesi talimatını verdim” ifadelerini kullandı.
- Görüşmelerde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile AK Parti İzmir Milletvekili Binali Yıldırım da hazır bulundu. Öte yandan, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile telefonda görüştü. Erdoğan, telefon görüşmesinde Kral Selman’a, ağabeyi Muteb bin Abdulaziz’in vefatı dolayısıyla taziyelerini iletti.
