Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı ve milli iradenin hakim kılındığı Sivas Kongresi 101 yaşında. Mustafa Kemal Atatürk’ün, Amasya Genelgesi ile yaptığı çağrı üzerine, 1.Dünya Savaşı’ndan sonra toplanan Sivas Kongresi'nde alınan kararlar, Misak-ı Milli’nin belirlenmesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışında, Kurtuluş Savaşı’nın tüm safhalarında ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasında etkili oldu. Cumhuriyet tarihi için çok büyük öneme sahip olan Sivas Kongresi'ne giden süreç ve Sivas Kongresi'nde alınan kararlar da araştırılmaya başlandı. İşte Sivas Kongresi'ne yönelik merak edilen tüm detaylar..
Ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutan kararların alındığı Sivas Kongresi'nin 101. yıl dönümü çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, Amasya Genelgesi ile yaptığı çağrı üzerine, 1.Dünya Savaşı’ndan sonra işgale uğrayan Türk topraklarını kurtarmak ve Türk milletinin bağımsızlığını sağlamak için çareler aramak amacıyla toplanan Sivas Kongresi 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında gerçekleştirildi.
Kurtuluş Savaşı'nın sınırlarının belirlenmesi ve geleceğe yönelik kararların alınmasında atılan temeller sayesinde Sivas Kongresi'nin önemi çok büyük.
ADIM ADIM SİVAS KONGRESİ
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlattığı ulusal kurtuluş mücadelesini Amasya’dan sonra, 27 Haziran 1919’da ”güvenilir kent” olarak gördüğü Sivas’a gelerek sürdürdü. Sivas’ta yapılan toplantıda ülkenin durumu görüşülerek, en kısa zamanda kentte milli bir kongre yapılmasına karar verildi. Erzurum Kongresi’ne katılmak üzere Amasya’dan ayrılan Mustafa Kemal Paşa, 27 Haziran 1919 günü Sivas’a geldi ve Sivas halkı tarafından coşkuyla karşılandı.
SİVAS KONGRESİ'NDE KİMLER YER ALDI?
Sivas Kongresi Temsil Heyeti'ni, Erzurum Kongresi’nde seçilmiş olanlar, Heyet-i Temsiliye tarafından seçilmiş olanlar ve Sivas Kongresi’nde seçilenler oluşturuyordu. Temsil Heyeti 16 kişiden oluşmaktaydı. Oluşturulan yeni Temsil Heyeti'nin başına Mustafa Kemal getirildi.
SİVAS KONGRESİ'NİN ÖNEMİ
1.Kongreler dönemi kapandı.
2.Misak-ı Milli esasları belirlendi.
3.Heyet-i Temsiliye bütün vatanı temsil eder hale geldi.
4.Milli birlik ve beraberlik büyük oranda sağlandı.
5.Ulusal örgütlenme tüm vatanı kapsadı.
6.Gücünü halktan alan yeni bir otorite ortaya çıktı.
7.Mustafa Kemal lider olarak benimsendi.
8.Erzurum Kongresi kararları ulusallaştı.
9.Mondros Mütarekesi reddedildi.
10.Sivas Kongresi milleti temsil eden tek kurul oldu.
11.Tam bağımsızlık ve milli egemenlik ilkeleri temel prensip olarak kabul edildi.
12.Mandacılık kesin olarak reddedildi.
13.Kuva-yı Milliye cepheleri arasında kumanda birliği sağlandı.
SİVAS KONGRESİ'NİN SONUÇLARI
1. Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında yapılan Ateşkes Anlaşması'nın imzalandığı 30 Ekim 1918 tarihindeki sınırlarımız içinde kalan ve her noktasında çok büyük bir İslâm çoğunluğunun bulunduğu Osmanlı ülkesinin parçaları birbirinden ve Osmanlı topluluğundan parçalanamaz ve hiçbir sebeple ayrılmaz bir bütündür. Bu ülkede yaşayan bütün Müslüman halklar, birbirine karşılıklı hürmet ve fedakârlık duygularıyla dolu, birbirlerinin ırkî ve sosyal haklarına saygılı, yaşadıkları muhitin şartlarına tam olarak riayetkâr öz kardeştirler.
3. Osmanlı topraklarının herhangi bir parçasına karşı yapılacak müdahale ve işgale ve özellikle vatanımız içinde müstakil birer Rumluk ve Ermenilik kurulmasına yönelik hareketlere karşı, Aydın, Manisa ve Balıkesir cephelerindeki milli cihatlarda olduğu gibi, elbirliğiyle savunma ve direnme esası meşru kabul edilmiştir.
4. Öteden beri aynı vatan içinde birlikte yaşadığımız, bütün gayr-i müslim azınlıkların her türlü hakları bütünüyle mahfuz bulunduğundan, bu azınlıklara siyasî egemenlik ve toplumsal dengemizi bozacak imtiyazlar verilmesi kabul edilmeyecektir.
5. Osmanlı Hükümeti bir dış baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk ve ihmal etmek zorunda kalırsa, Hilafet ve Saltanat makamı ile vatan ve milletin dokunulmazlığını ve bütünlüğünü sağlayacak her türlü tedbir ve kararlar alınmıştır.
6. İtilaf Devletleri'nce Ateşkes Anlaşması'nın imzalandığı 30 Ekim 1918 tarihindeki sınırlarımız içinde kalıp İslâm çoğunluğunun oturmakta olduğu, kültür ve medeniyet üstünlüğünün Müslümanlarda bulunduğu ve bir bütün teşkil eden vatan topraklarının taksimi görüşünden büsbütün vazgeçip, bu topraklar üzerindeki tarihi, ırki, dini ve coğrafi haklarımıza riayet edilmesine ve buna aykırı teşebbüslere son verilmesine ve böylece hakka ve adalete dayalı bir karar alınmasını bekleriz.
8. Milletlerin kendi geleceğini bizzat kendilerinin tayin ettiği bu tarihi dönemde İstanbul Hükümeti'nin de milli iradeye bağlı olması zaruridir. Çünkü milli iradeye dayanmayan herhangi bir hükümetin keyfi kararlarına milletçe baş eğilmediği gibi, böyle kararların dışta da muteber olmadığı ve olamayacağı, şimdiye kadar geçen olaylarla ve sonuçlarla ortaya çıkmıştır. Böylece, milletin içinde bulunduğu sıkıntı ve endişeden kurtulmak çarelerine bizzat başvurmasına gerek kalmadan, İstanbul Hükümeti'nin milli meclisi hemen ve hiç zaman yitirmeden toplaması ve böylece milletin, memleketin geleceği üzerinde alacağı bütün kararları milli meclisin denetimine sunması mecburidir.
9. Vatan ve milletimizin maruz kaldığı zulüm ve elemler ile ve hepsi aynı amaç ve maksatla milli vicdandan doğan vatansever ve milli cemiyetlerin birleşmesinden oluşan genel topluluk, bu kez "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adını almıştır. Bu cemiyet her türlü particilik akımlarından ve şahsi ihtiraslardan uzaktır ve arınmıştır. Bütün Müslüman vatandaşlarımız bu Cemiyet'in tabii üyeleridir.
10. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin 4 Eylül 1919 tarihinde Sivas'ta toplanan Genel Kongresi tarafından, mukaddes maksadı takip ve genel teşkilatı idare etmek için bir Heyet-i Temsiliye seçilmiş ve köylerden il merkezlerine kadar bütün milli teşkilatlar takviye edilmiş ve birleştirilmiştir.
