Asrın felaketiyle yüzleşen 11 ilde, geçen 6 aya rağmen acılar hâlâ taze. Çadır ve konteyner kentlerde hayata tutunan depremzedelerin aklı kaybettikleri yakınlarında, gözleri ise yükselen TOKİ konutlarında. Yakınlarını ve tanıdıklarını kaybettikleri bina kalıntılarının önünden geçerken anıları tazelenen vatandaşlar, mezar gibi algıladıkları bu yerlerde geçmişlerinin ruhuna Fatiha okuyor. Şehirleri terk edenlerin dönüşü sürerken, mahallesinde kalmak isteyenler yerinde dönüşümü destekliyor. “Tek katlı olsun, iki katlı olsun ama eski evimin yerinde olsun” istiyorlar.
Türkiye’yi yasa boğan asrın felaketinin üzerinden 6 ay geçerken bölge toparlanma sürecinde. 6 Şubat’ta hayatta kalanlar acılarını içine gömüp konteynerlerde geçen yeni hayatlarına alışmaya çalışıyor. Kurulan konteyner kentte yaşayan insanların en büyük destekçisi komşuları. Apartmanlar sonrasında konteynerlere dönüşü eski gecekondu hayatına benzetenler de var. Komşuluk ilişkileri ve dayanışma afet öncesine göre canlanmış. Depremin ilk zamanlarında cenazelerin çıktığı caddelerde, sokaklarda artık sessizlik hâkim. Deprem öncesi canlılığa ulaşılması için zaman gerekiyor. Vatandaşlar depremin etkilerini unutmaya çalışsa da enkazlar acıları tekrar tekrar hatırlatıyor.
ÇELİK KENTLERDE YAŞAM BÖYLE
Depremi izleyen ilk günlerde dört bir köşede kurulan konteynerler vatandaşların en iyi şekilde yaşaması için dizayn dilmiş durumda. Yazın kavurucu sıcağında, kışın ise dondurucu soğukta konteynerler evlerin yerini tutmasa da birer yuva vazifesi görüyor. Konteynerler sıcak ve soğuk için istisnasız klima ile donatılmış. Konteyner kentlerde yaşayan insanlar komşuluk ilişkilerini geliştirmiş durumda, birbirlerine komşuluğa giden insanlar ‘’Yıllardır binaların içindeydik burada gecekondu hayatına yeninden döndük, mahallemiz eskisi gibi oldu’’ ifadelerini paylaşıyor. Konteyner kentlerde insanlar kapı önünde halı yıkarken, çocuklar ise bisiklet sürüyor. Ara sokaklarda bisikletlerden trafik olacak kadar yoğunluk yaşanıyor.
ÇADIRLAR YERİNİ KONTEYNERE BIRAKIYOR
Depremin ilk anında park bahçelere müsait zeminlere kurulan çadırların büyük kısmı kaldırılmış. AFAD’ın gösterdiği yerlere çadır kurulmasına izin veriliyor. Konteyner kentlerde büyük oranda alt yapı, çevre düzenlemesi için bitmiş durumda.
TOKİ KONUTLARI BEKLENİYOR
Her ne kadar konteynerler vatandaşların tüm ihtiyaçları düşünülerek yapılsa da bir ev yerini tutmuyor. Bu nedenle depremzedeler dört gözle TOKİ konutlarının yapılmasını bekliyor. Mahallesini terk etmek istemeyenler ise yerinde dönüşümü destekliyor. Çocukluğunu gençliğini hayatını depremi yaşadığı şehirde geçirenler, şehirlerini terk etmek istemiyor. Tek katlı olsun, iki katlı olsun ama benim yerimde olsun anılarım hafızam kaybolmasın istiyor.
Enkazları mezar gibi görüyorlar
Tanıklarına mezar olan binaların önünden geçerken vatandaşlar kaybettiklerine Fatiha okumayı unutmuyor ve o yeri kendilerinin mezarlığı olarak kabul ediyor. Kurtarma çalışmalarında hafızalara kazınan ‘’Aşağıdan ses var, sessiz olun’’ uyarısı artık ‘’Bu binada çok cenaze’’ çıktı sohbetlerine bırakmış durumda. Yollara gelen enkazların neredeyse tamamı kaldırılmış durumda. Deprem bölgesindeki otoyollar, şehir için yollarda depremin etkisi ile bozulan yolların büyük bir kısmı onarılmış.
Toparlanma şehire göre farklı
Kahramanmaraş’ta ve Adıyaman’da esnaflar dükkânlarını büyük oranda açmış. Alışveriş yapmak isteyen ve misafirliğe gitmeye isteyen vatandaşlar sokaklarda dolaşırken, bu kentlerde en çok sıranın olduğu dükkânlar dondurmacılar. Depremde en çok etkilenen Hatay, Nurdağı ve İslâhiye’de toparlanma diğer şehirlere göre biraz daha yavaş.
ALTYAPI ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR
Üst yapıya paralel olarak elektrik, su gibi altyapıya dönük çalışmalar da sürüyor. Depremin altyapısını tamamen bitirdiği yerlerde çalışmalar nedeniyle enerji ve suda kısa süreli kesintilerin yaşandığı bildirildi.
Dayanışma görev başında
Otoyollarda yarım tırları, ağır iş makinesi sevkiyatı yoğunluğu azalmış durumda. Konteyner sevkiyatı yapan tırlar ise halen yollarda. STK’lar şehir merkezinden çekilmiş durumda, yemek dağıttıkları yerler AFAD koordinesinde dernek ve STK’lar adına kurulmuş konteyner kentlerde, belediyelerde kendi adına kurdukları konteynerlerde sıcak yemek ve ihtiyaçlara yönelik yardımlarını yapmaya devam ediyor.
