ABD ve Rus ordularının son haftalarda Suriye’de sık sık karşı karşıya gelmesi endişelere neden olurken Putin’den gözdağı geldi. Rusya-Afrika Zirvesi’nden sonra soruları cevaplayan Putin, “Birileri Rusya ve NATO arasında çatışma isterse biz hazırız” ifadelerini kullandı.
Son yıllarda ekonomik yaptırımlar, Suriye’deki iç savaş ve Ukrayna işgali gibi bir çok alanda yaşanan gelişmeler nedeniyle Washington ile Moskova’nın arasındaki ilişkiler kopma noktasına geldi. Rus tarafı ABD’yi sınırlarına doğru NATO genişlemesinden sorumlu tutarken, Washington Rus işgaline uğrayan Ukrayna’ya silah sağlamaya devam ediyor. İki tarafın hava kuvvetlerine ait uçaklar geçtiğimiz haftalarda Suriye üzerinde de tehlikeli bir gerginlik yaşamıştı. Ülkesinde Afrikalı liderleri ağırlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye’deki gelişmelerin bir sıcak çatışmaya dönüşme ihtimali üzerine “Birileri Rusya ve NATO arasında çatışma isterse biz hazırız” diyerek ABD’ye medyan okudu. Rus lider ayrıca artık Afrika ülkelerinin bağış ve yardım yerine iki tarafın da kazanacağı projelere yöneldiğini vurguladı.
Washington’a rest
ABD ve Rusya arasındaki ipler son haftalarda Suriye’de hava sahası kullanımı üzerinden gerildi. Geçtiğimiz günlerde Rusya’ya ait bir savaş uçağının ABD’nin İHA’sına müdahalesine ilişkin konuşan ABD Savunma Bakanı Austin, Rusya’nın Suriye’deki “sorumsuz davranışının” sona ermesi gerektiğini söylemişti. Putin ise St. Petersburg’daki Rusya-Afrika zirvesinin ardından gerçekleştirilen basın toplantısında ABD ve Batılı ülkelere gözdağı vermeye devam etti. Bir gazetecinin, Rusya ile NATO arasında Suriye’de çatışmaya grime gibi bir olasılığının olup olmadığını sorması üzerine, “Biz de bir zamanlar Amerikan tarafının talebiyle bu çatışmaları önlemek için bir mekanizma kurduk. Bazı birim başkanları birbiriyle iletişim kuruyor ve yetki hakkı bulunuyordu. Herhangi bir kriz durumu istişare ediliyordu. Bu kimsenin çatışmayı istemediğini gösteriyordu. Ancak böyle bir çatışmayı birileri isterse biz hazırız” dedi.
Afrika sadaka istemiyor
Rusya’nın Afrika ülkelerine insani yardım sağlamanın yanı sıra çeşitli alanlarda destek vereceğinin güvencesini verdiğin belirten Putin, “Afrikalı dostlarımız bizden herhangi bir sadaka istemiyor. Birinci ve ikinci zirveye gelenler, ‘biz bir şeyler istemeye gelmedik’ diyorlar. Gerçekten, doğrudan tek bir talep bile olmadı. Herkes her iki taraf için karşılıklı olarak kabul edilebilir, ilginç projeler bulmaya çalışıyor” dedi. Afrika ülkelerinin Rusya ile askeri ve teknik işbirliği alanı dahil çalışmaya devam etmek istediğinin altını çizen Putin, bu ülkelerin dışarıdan gelen herhangi bir baskıdan korkmadığını ve silah satın aldığını vurguladı.
Barış mesajı
Afrika ülkelerinin Ukrayna’daki çatışmaları sona erdirmek için seçenekler aradığını hatırlatan Putin, Afrika’nın barış girişiminin Çin’in planı ile birlikte barış müzakerelerinin temelini oluşturabileceğine dikkat çekti. Esir değişimi ve insani konulara ilişkin önerilerin zaten gerçekleştiğini hatırlatan Putin, ancak Afrika’nın “ateşkes” önerisinin mümkün olamayacağını, çünkü Ukrayna’nın halihazırda karşı saldırı gerçekleştirdiğini dile getirdi.
Tahıl anlaşmasının Azov’la ilgisi yok
Türkiye’nin esir Azov Taburu komutanlarını Ukrayna’ya vermesiyle, Rusya’nın Tahıl Anlaşması’na son vermesinin bir ilgisi olmadığına dikkat çeken Putin, “Birinin diğeriyle hiçbir ilgisi yok” değerlendirmesinde bulundu. Putin, Karadeniz Tahıl Anlaşması’ndan Rusya’nın çekilme kararının lojistik, Rus gemilerinin limanlara girişinin imkansızlığı, para transferi, sigorta ve diğer problemlerle bağlantılı olduğunu sözlerine ekledi. Türkiye, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin bu ay başlarında yaptığı resmi ziyaret sırasında esir takasıyla Türkiye’de bulunan Azov Taburu’nun bazı komutanlarını Ukrayna’ya vermişti.
Erdoğan ile görüşme çarşamba günü
St. Petersburg’daki zirvenin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşme planına ilişkin de detay verdi. Putin, aslında seçimlerden önce Erdoğan’ın kendisini davet ettiğini, ancak hiç kimsenin spekülasyon yapmaması için bu görüşmeyi seçim öncesi yapmamaya karar verdiklerini ifade etti. Putin ayrıca, “Telefonla görüşmek istedik. Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşme teklif etti ama bana pek uygun olmayan bir zaman önerdi. Bugün ben önerdim, ona uygun değildi. Yarın önerdim, yine uygun değil. Çarşamba günü konuşmak için anlaştık. Konuşup karar vereceğiz” şeklinde konuştu.
Gaz merkezi e-ticaret platformu olacak
Türkiye’de doğal gaz merkezi kurulmasının gündemde olduğunu aktaran Putin, projenin büyük miktarda doğal gazın depolanmasını değil, elektronik bir ticaret platformunun oluşturulmasını içerdiğini vurguladı. Putin, “Açıklığa kavuşturmak istiyorum ki, bu petrol ve petrol deposu değil, bu gaz. Bunu hem biz hem de Türk dostlarımız biliyor. Elektronik ticaret platformu oluşturmaktan bahsediyoruz. Orada büyük miktarlarda gaz depolamayacağız. Böyle bir elektronik ticaret platformunu organize etmek için uygun bir yer. Çünkü Türkiye, Avrupa için bir transit ülkesi haline geldi” şeklinde konuştu.
Ukrayna’dan Rus Kilisesi’ne bir darbe daha
2018 yılında Rus Ortodoks Kilisesi’nden ayrılma talebi İstanbul Patrikhanesi tarafından onaylanan Ukrayna Kilisesi, şimdi de Noel kutlaması tarihinde değişikliğe gitti. Ukrayna’da, tıpkı Rusya’da olduğu gibi geleneksel olarak 7 Ocak’ta kutlanan Noel’in, bundan böyle Batılı ülkelerdeki gibi 25 Aralık’ta kutlanacağı açıklandı. Ukrayna Parlamentosu’ndan yapılan açıklamada kararın, Ukraynalıların kimlik mücadelesinin bir parçası olarak kendi geleneklerini ve bayramlarını kutlama arzusundan kaynaklandığı açıklandı.
