OHAL yerine 23 madde

OHAL sonrası için yeni düzenleme ile ilgili teklif TBMM Başkanlığına sunuldu. 18 Temmuz'da sona erecek OHAL sonrası ile ilgili 23 maddelik yeni düzenleme Meclis Başkanlığı’na gönderildi. Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nde, OHAL'in Fettullahçı Terör Örgütü ile mücadele için çıkarıldığı ve defalarca uzatıldığı ifade edildi. Türkiye'de OHAL'in uzatılmayacak olması nedeniyle mevcut terör örgütleriyle olağan dönemde hukuk devlet ilkeleri çerçevesinde mücadele edilebilmesi amacıyla teklifin hazırlandığı belirtildi.

4 GÜNE KADAR GÖZALTI

Terör örgütleriyle mücadele kapsamında, bazı kanunlarda değişiklik içeren kanun teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Teklif, Sıkıyönetim Kanunu'nda değişiklikler öngörüyor. Kanun teklifine göre, gözaltı süresi, yakalama anından itibaren 48 saati, toplu olarak işlenen suçlarda 4 günü geçmeyecek. Gözaltı süresi, delillerin toplanmasındaki güçlük ya da dosyanın kapsamlı olması nedeniyle en fazla iki defa uzatılabilecek.

VALİLERE GENİŞ YETKİ

Düzenleme, valilere önemli yetkiler de veriyor. Valiler, kamu düzeni ve güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde, 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı sınırlayabilecek. Askeri birlik komutanı veya askeri kurum amiri ya da hukuk hizmetleri başkanı veya birim amiri yazısı üzerine askeri mahallelerde kişilerin üstü, araçları aranabilecek. Erbaş ve erlerin özel kağıtları veya eşyası aranabilecek. Yine valiler, belli yerlerde veya saatlerde kişilerin dolaşmalarını, toplanmalarını, araçların seyirlerini düzenleyebilecek veya kısıtlayabilecek. Ruhsatlı da olsa her çeşit silah ve merminin taşınması ve naklini yasaklayabilecek.

MİT'E UZLAŞMA İSTİSNASI

Kanun teklifine göre, MİT'in tarafı olduğu hukuk uyuşmazlıklarında, dava şartı olarak öngörülen arabuluculuk dahil, arabuluculuk usulü uygulanmayacak. Kamu görevlilerinin meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlere ilişkin başvuru kabulü halinde karar, kadro pozisyonun bulunduğu kuruma, Yükseköğretim Kurumları'nda görevden çıkarılan öğretim elemanları için Yükseköğretim Kurulu'na bildirilecek.

YÜRÜYÜŞLER VE TOPLANTILAR

Açık yerlerdeki toplantılar ile yürüyüşler, gece vaktinin başlamasıyla dağılacak şekilde, kapalı yerlerdeki toplantılar ise saat 24.00'e kadar yapılabilecek. Açık yerlerdeki toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin dağılma saati, kamu düzeni ve asayişin bozulmasına neden olmamak şartıyla 24.00'e kadar uzatılabilecek.

Sıkıyönetim kaldırıldı
1971 tarihli Sıkıyönetim Kanunu yürürlükten kaldırıldı. Sıkıyönetim Kanunu'nun yürürlükten kaldırılması nedeniyle 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu'ndaki 17. maddenin hükümlerinde de düzenlemeye gidildi. Cumhuriyet savcısı tarafından verilen kararlar 24 saat içinde hakim onayına sunulacak. Hakim kararını en geç 24 saat içinde verecek. Sürenin dolması veya hakim tarafından aksine karar verilmesi halinde çıkarılan kopyalar ve çözümü yapılan metinler imha edilecek. AİHM'in, ihlal kararı dışında dostane çözüm ve tek taraflı deklarasyon gibi usullerle sonuçlandırılan başvuruları da "yargılamanın yenilenmesi" sebepleri arasına alınıyor. Askerî mahallerde yapılacak arama, Cumhuriyet savcısının nezaretinde askerî makamların katılımıyla adlî kolluk görevlileri tarafından yerine getirilecek.

İhraçlar 3 yıl sürecek

Kamuda 3 yıl daha ihraçlar sürecek. Hakkında ihraç istemi olanlar 7 gün içinde savunma verecek. OHAL süresince terör örgütlerine aidiyet, iltisak veya irtibat nedeniyle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun (TMSF) kayyım atanmasına ilişkin hüküm 3 yıl daha devam edecek. OHAL döneminde doğrudan KHK ile ihraç edilenler ve OHAL komisyonunda başvurusu kabul görenler hakkında uygulanacak usul hükümlerinin bir kısmı yeniden belirlenecek. Görevine iade edilenlerin, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal haklarının ödeneceği ve bu kişilerin kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacağı düzenlenecek.

Özgürlüğü genişletecek

AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, AK Parti’nin Meclis’e getirmeyi planladığı ve OHAL sonrası güvenlikle ilgili konuların yer alacağı yasa paketiyle ilgili bir açıklama yaptı. “OHAL 18 Temmuz itibariyle kaldırılıyor” diyen Turan, “Yeni düzenlemede sözüm ona insan haklarını daraltan değil genişleten maddeler olacak, protesto hakkı hava karardıktan sonra da kullanılabilecek” şeklinde konuştu. Meclis komisyonunun hızlı çalışması durumunda bu hafta, aksi halde de 15 gün içinde bunu yasalaştırmayı planladıklarını belirten Turan, özetle şunları söyledi:

OHAL TECRÜBESİ GERİDE KALDI

“OHAL tecrübeleri geride kaldı, artık yeni bir sayfa açılacak. Yapılacak düzenlemeler zorunluluklardan kaynaklanıyor ve kısıtlamaları olacak. Çok az bir istisna getirmek ve bunların evrensel hukuka uygun yapmak istiyoruz. Üç yılı geçmeyen maddeler olacak. Diğer maddeler arasında AİHM tarafından verilen kararlarda uzlaşma olacaksa Avrupa’da değil Türkiye’de olması, gözaltı sürelerinin değiştirilmesi, bazı yasalarda kalmış sıkıyönetim maddelerinin kaldırılması gibi düzenlemeler var.”

GÖRMEDEN KONUŞMASINLAR

AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, muhalefetin eleştirileri hakkında da “Kanun teklifini kimse görmedi, görmediği kanun teklifine hayır diyen muhalefet makul bir muhalefet değildir. Görsünler öyle karar versinler” şeklinde konuştu.