Liselerin hepsi sınav sisteminde olmamalı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TEOG’un kaldırılmasına yönelik sözleri sonrası harekete geçen Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) çalışmalara başladı. Önceki gün bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım gündeminde de TEOG vardı. Görüşmeden TEOG’un en kısa sürede kaldırılmasına yönelik karar çıktı.

Ortaöğretimi bitirdikten sonra öğrencinin liseye geçerken nasıl bir tercih yapacağı konusununda çalışacak olan Bakanlık, öğrencilerin liseye yerleştirilmesi konusunda da çeşitli alternatifleri değerlendiriyor. Bunlardan biri de liselerin öğrenci alırken kendi sınavlarını yapmaları. Liselerin soracağı sorular da MEB tarafından hazırlanacak.

Kaldırılması için çalışmalara başlanan TEOG’un yol açtığı sorunlarla ilgili Eğitim-Bir-Sen bir rapor hazırladı. Önümüzdeki günlerde yayımlanacak raporda öne çıkan bazı hususlar şöyle: TEOG ile birlikte 2014 yılından itibaren hedeflenenin tam tersi bir gelişme yaşandı ve artık bütün liseler merkezi sınavla öğrenci almaya başladı. Bu ise bütün liselerin hiyerarşik bir şekilde sıralanmasına neden oldu. Fen ve Sosyal Bilimler Liseleri ile Anadolu Liseleri arasında, Anadolu Liseleri ile İmam-Hatip ve Meslek Liseleri arasında büyük bir başarı farkı ortaya çıktı. TEOG ile birlikte liseler arasındaki kalite farkı daha da arttı.

Sistemde her okulun bir puanının olması, okulların taban puanına göre toplum tarafından etiketlenmesine neden oldu. Bu durumdan başarısız olan meslek ve İmam Hatip Liseleri özellikle olumsuz olarak etkilendi. Tüm öğrencilerin puan üstünlüğüne göre yerleştirildiği TEOG sistemi ile birlikte başarı düzeyi en düşük gruptaki öğrenciler belli okullarda toplanmaya başladı. En düşük başarı düzeyindeki öğrencilerin bir arada olması ise, başarı düzeyi farklı öğrenciler arasındaki akran öğrenmesinin ve rekabetin gerçekleşmesine engel olmaya başladı.

Raporun öneriler kısmında ise tüm öğrencilerin merkezi olarak liselere yerleştirilmesinden acilen vazgeçilmesi ve öğrencilerin evlerine en yakın okula gitmelerinin esas olduğu bir sistem geliştirilmesi gerektiği belirtildi. Böyle bir uygulama ile öğrencilerin ve velilerin büyük bir bölümü merkezi yerleştirme kaygısından uzaklaştırılmış olacak, sadece belli sayıdaki öğrencinin seçilmiş liseler için yarışması sağlanacak. Böylece, bütün liseler heterojen bir öğrenci kitlesine kavuşacak, liseler arasındaki başarı uçurumu kapanacak ve her liseden başarılı öğrencilerin çıkması mümkün olacak. Yine öneriler kısmında; tüm öğrencilerin merkezi sınava girmesi ve merkezi olarak yerleştirilmesi yerine çok daha az sayıda öğrencinin az sayıda seçici liseye yerleştirildiği bir sistem benimsenmesi maddesi yer aldı.

Yerleştikleri liselerden memnun değiller
TEOG’la birlikte tüm öğrencilerin merkezi olarak puan üstünlüğü ve tercihe göre yerleştirilmesi yapıldığından, her yıl binlerce öğrenci herhangi bir okula yerleştirilemiyor ve zorunlu olarak açık liseye aktarılıyor. Buna ilaveten öğrenciler ilk yerleştirildikleri okuldan memnun olmadığından, farklı okullara kayıt olmak için birkaç hafta nakil süreçleri ile uğraşmak zorunda kalıyor. 2015 yılında 1,1 milyon öğrencinin yaklaşık 450 bininin nakil talebinde bulunmuş olması, yerleştirme sistemindeki yaygın memnuniyetsizliği gösteriyor. Ayrıca sistemdeki başarı sıralaması nedeniyle kendi mahallesinde bulunan liseden ciddi hiçbir farkı bulunmayan başka bir liseye giden öğrencilerin ailelerine ekstra masraflar çıkıyor.