Kovid-19 salgınıyla birçok kelime hayatımıza girdi. Sağlık Bakanlığı, tıbbi terimlerin daha kolay anlaşılması için 80 kelimelik mini bir sözlük hazırladı. Filyasyon, antikor, entübasyon, izolasyon süper bulaştırıcı, temaslı kişi ve ventilatör bunlardan birkaçı.
Dünya üzerinde bir yıla yaklaşan süredir devam eden Kovid-19 salgını sonucunda birçok tıbbi terim günlük yaşantımızın bir parçası oldu. Sağlık Bakanlığı, bu terimlerin yer aldığı 80 kelimelik mini bir Kovid-19 Sözlüğü hazırladı. Filyasyon, antikor, entübasyon, izolasyon artık sağlık çalışanlarının yanı sıra halkın da günlük hayatında sıkça kullandığı kelimelerden bazıları oldu.
NE ANLAMA GELİYORLAR?
Kovid-19 sözlüğünde hastalığa ilişkin yer verilen bazı bilimsel terimler ve açıklamalarından bazıları şöyle:
-Antisepsi: Hastalık oluşturabilen canlı mikroorganizmaları öldürmek veya üremesini durdurmak amacıyla vücut yüzeyine kimyasal madde uygulanması. Antisepsi için kullanılan kimyasal maddelere antiseptik denir.
-Atak hızı: Toplumda hastalığın düzeyini gösteren ölçütlerden biri.
-Endemi: Bir enfeksiyon etkeninin veya hastalığın belirli bir coğrafyada veya toplulukta sürekli görülmesi durumu.
-Eradikasyon: Bir enfeksiyon etkeninin dünya genelinde kalıcı olarak sona ermesi.
-İmmünite: Bağışıklık
-Kontamine: Enfeksiyon etkeninin vücut yüzeyi, eşyalar veya su, gıda gibi maddeler üzerinde bulunması.
-Prevalans: Belirli bir süre içinde bir hastalığın toplumda görülme sıklığını gösteren ölçüt.
-Ventilasyon: Solunum işleminin ventilatör cihazına bağlı olarak sağlanması.
-Zoonoz: Hayvanlardan insanlara veya insanlardan hayvanlara doğal koşullar altında bulaşabilen hastalık.
DİĞER SÖZCÜKLER
Sözlükte geçen diğer terimlerden bazları ise şöyle:
-Antijen, antikor, asemptomatik kişi, aşı, ateş
-Bağışık, bağışıklık, bildirim, bilgisayarlı tomografi (BT), birincil vaka
-CoV / coronavirus / koronavirüs, Covid-19 / Kovid-19
-Damlacık yoluyla bulaşma, doğrudan bulaşma, dolaylı bulaşma,
-Ekstübe etmek, el dezenfeksiyonu, el temizliği, enfeksiyon, enfekte kişi, entübasyon, epidemiyoloji
-Fiziki mesafe
-İmmün, inkübasyon süresi, izolasyon
-Karantina, kaynak, konak, kümelenme
-Mortalite, mutasyon
-Normal sabun
-Pandemi, pandemi hastanesi, patojenite, PCR, pik / zirve / doruk, pnömoni, profilaksi
-R0 değeri, Rt değeri, rezervuar, risk faktörü
-Sağlık, saha incelemesi / filyasyon, salgın, sanitasyon, semptom, sepsis, sosyal mesafe, süper bulaştırıcı
-Temaslı kişi
